Khi nhắc đến “cần gạt arcade” (arcade stick), người ta thường hình dung ngay đến phần cần điều khiển quen thuộc – hay còn gọi là “lever”. Dù dường như đây là một thành phần không thể thiếu, nhưng thực tế đã xuất hiện những bộ điều khiển arcade không cần cần gạt – được biết đến với tên gọi “tay cầm leverless” hoặc “tay cầm nút bấm hoàn toàn” (all-button controllers). Ban đầu, có thể khó hiểu tại sao một số game thủ lại trung thành với những thiết bị này, nhưng khi bạn khám phá những lợi thế độc đáo mà chúng mang lại, bạn hoàn toàn có thể trở thành một tín đồ mới của “cộng đồng nút bấm”.
Bộ Điều Khiển Không Cần Cần Gạt: Sự Thay Thế Đáng Giá Cho Tay Cầm Arcade Truyền Thống
Những thiết bị này có nhiều tên gọi khác nhau và bạn có thể phải tìm kiếm bằng nhiều thuật ngữ trên công cụ tìm kiếm để khám phá các sản phẩm có sẵn. Tuy nhiên, một điều rõ ràng là việc loại bỏ cần gạt để thay bằng một bảng điều khiển gồm các nút bấm có thể nâng tầm trải nghiệm chơi game của bạn. Thể loại game đối kháng nói riêng đã chứng kiến sự đón nhận đáng kể với loại tay cầm này, nhưng những thể loại game khác cũng có thể hưởng lợi, và đây là lý do.
Tay cầm arcade 8Bitdo cho Nintendo Switch màu đen, minh họa thiết kế nút bấm truyền thống.
Tay cầm 8Bitdo Arcade Stick dành cho Nintendo Switch là một bộ điều khiển arcade cao cấp được thiết kế cho Nintendo Switch và PC, lý tưởng cho những người đam mê game đối kháng và game thủ retro. Sản phẩm này có bố cục cổ điển với các nút bấm và cần điều khiển có độ phản hồi cao, dễ dàng tùy chỉnh.
Tăng Tốc Độ Phản Hồi Input
Bộ điều khiển Razer Kitsune leverless màu đen, hiển thị các nút bấm được bố trí khoa học trên bề mặt.
Giống như các cần analog hay bất kỳ loại joystick nào, cần gạt trên một tay cầm arcade truyền thống luôn có một độ trễ cố hữu. Điều này đơn giản là do thời gian vật lý cần thiết để cần gạt di chuyển từ vị trí trung tâm cho đến khi nó kích hoạt một trong các công tắc vi mô (microswitch) định hướng.
Trên một bàn điều khiển leverless, bạn kích hoạt các công tắc này mà không có sự can thiệp của cần gạt, do đó mức độ trễ input được giảm đáng kể. Tất nhiên, điều này có thể chỉ tạo ra sự khác biệt ở cấp độ game thủ chuyên nghiệp, nhưng nếu bạn khao khát cạnh tranh, đây có thể là một trong nhiều lợi thế giúp bạn khi mỗi khung hình đều quan trọng.
Màn hình Steam Deck hiển thị trò chơi Super Street Fighter II Turbo với giao diện game đối kháng cổ điển.
Kiểm Soát Hướng Chính Xác Hơn Cho Game Cuộn Cảnh 2D và Bullet Hell
Trong các thể loại như game platformer 2D và game bắn đạn (bullet hell), việc kiểm soát hướng chính xác là tối quan trọng. Bộ điều khiển không cần cần gạt phát huy ưu thế ở đây, vì bạn có thể nhập các lệnh chính xác mà không cần phải vật lộn với độ nhạy hoặc phạm vi di chuyển của cần joystick. Đối với các game cuộn cảnh 2D, nơi bạn có thể cần thực hiện các thao tác định hướng nhanh chóng, cụ thể (ví dụ: xuống-trái hoặc lên-phải), tay cầm nút bấm hoàn toàn đảm bảo độ chính xác, giúp bạn tránh sai lầm và kiểm soát hành động tốt hơn.
Tôi thực sự lần đầu tiên nhìn thấy những bộ điều khiển này không phải từ những người chơi game đối kháng, mà là từ các YouTuber chơi những màn Mario Maker cực khó, nơi chỉ một sai lầm nhỏ nhất cũng dẫn đến thất bại. Vì vậy, tôi nghĩ điều đó nói lên những lợi thế của chúng. Về cơ bản, nó giống như một D-Pad được “tăng lực” nơi bạn có một ngón tay đặt trên cả bốn hướng cùng một lúc.
Màn hình game Asterogues với nhân vật đang né tránh vô số đạn trong trò chơi bullet hell roguelike.
Ergonomics Tốt Hơn Cho Một Số Người Chơi
Bộ điều khiển dạng hộp nút bấm có thể mang lại cảm giác thoải mái hơn cho những người chơi gặp phải tình trạng căng thẳng ở bàn tay hoặc cổ tay khi sử dụng các loại tay cầm khác. Các nút được đặt theo một bố cục dễ tiếp cận, cho phép vị trí tay thoải mái giúp giảm căng thẳng lên cổ tay và ngón tay, biến chúng thành một lựa chọn vững chắc cho những ai chơi game trong thời gian dài.
Có rất nhiều người đơn giản là không thể thực hiện các chuyển động cổ tay cần thiết để sử dụng cần gạt, vì vậy những thiết bị này cũng có thể được coi là một công cụ hỗ trợ tiếp cận trong một số trường hợp.
Khả Năng Nhập Lệnh Đồng Thời
Một trong những tính năng nổi bật của bộ điều khiển nút bấm hoàn toàn là khả năng đăng ký các lần nhấn nút đồng thời. Trong các trò chơi yêu cầu kết hợp nhiều nút phức tạp hoặc các thao tác nhập nhanh, liên tiếp, thiết kế của bộ điều khiển nút bấm hoàn toàn giúp các hành động này trở nên dễ dàng. Rõ ràng, một cần gạt chỉ có thể kích hoạt các công tắc vi mô của nó theo một hướng tại một thời điểm và theo trình tự khi bạn xoay nó.
Tay cầm gamepad cổ điển với D-Pad nổi bật ở chế độ cận cảnh, nền mờ ảo.
Tùy Biến Switch Đa Dạng
Bàn điều khiển Haute leverless màu đen với các phím cơ học và keycap vuông vắn.
Một số bộ điều khiển dạng hộp nút bấm, như Haute42 B16, có liên quan chặt chẽ với bàn phím cơ và thường sử dụng cùng loại switch có thể thay nóng (hot-swappable switches) mà bạn sẽ tìm thấy trong bàn phím gaming. Điều này có nghĩa là bạn có thể lắp đặt các switch và keycap phù hợp nhất với mình và ngân sách của bạn. Xem xét việc tôi đã mất bao lâu để tìm được loại switch cơ học phù hợp để gõ, hầu hết những người chơi nghiêm túc có lẽ sẽ thử nhiều loại switch khác nhau trước khi tìm thấy loại phù hợp với họ. Thậm chí, bạn có thể không muốn sử dụng cùng một loại switch cho mọi hướng hoặc nút hành động.
Các mẫu khác sử dụng các nút arcade stick thông thường ở phía điều khiển di chuyển, nơi bạn cũng có thể lựa chọn loại nút mình muốn thay thế, giống như với một cần gạt truyền thống.
Tay cầm arcade 8BitDo cho Switch màu đen được đặt cạnh hộp bán lẻ của nó, thể hiện thiết kế của sản phẩm.
Nhược Điểm Cần Cân Nhắc
Nếu những bàn điều khiển này tuyệt vời đến vậy, tại sao không phải ai cũng sử dụng chúng? Thứ nhất, nếu bạn đã chơi game với cần gạt cả đời, đường cong học tập có thể cực kỳ dốc. Cần gạt đã ăn sâu vào DNA của tôi kể từ khi tôi bắt đầu chơi arcade từ năm sáu tuổi, vì vậy tôi không thể tưởng tượng một người đã bỏ ra hàng nghìn giờ để trở nên cạnh tranh lại có thể thoải mái bắt đầu lại gần như từ đầu.
Thứ hai, trong một số cuộc thi, chúng có thể không được phép, hoặc phải có một số giới hạn đối với bàn điều khiển. Đáng chú ý là không được phép làm những điều không thể thực hiện trên cần gạt, chẳng hạn như cung cấp input theo hai hướng đối diện cùng một lúc, hoặc cho phép bạn hủy một input theo cách mà cần gạt không cho phép. Những điều này sẽ có trong quy tắc của bất kỳ cuộc thi nào, và do đó bạn sẽ cần luyện tập với một bàn điều khiển được thiết lập tuân thủ.
Tay cầm điều khiển Razer Kitsune all-button arcade màu đen nhìn từ góc trên, thể hiện thiết kế tinh tế.
Những bàn điều khiển này (như Razer Kitsune) cũng đắt một cách đáng ngạc nhiên, mà tôi nghĩ phần lớn là do quy mô kinh tế. Có hàng triệu linh kiện cần gạt arcade, như cần gạt Sanwa, trên thị trường chỉ với vài đô la mỗi chiếc, và rất nhiều người thậm chí đang chơi với các hộp nút tự chế được lắp ráp từ các bộ phận và vỏ in 3D.
Mặc dù các bàn điều khiển leverless khá “ngách” và không dành cho tất cả mọi người, nhưng nếu bạn chơi game đối kháng, hoặc bất kỳ thể loại nào thường hoạt động tốt nhất với D-pad và không yêu cầu chuyển động 3D, thì bạn ít nhất cũng nên biết rằng những bộ điều khiển này tồn tại. Ngay cả khi bạn không bao giờ sử dụng một chiếc nào.
