Điện thoại iPhone của tôi luôn đồng hành khắp mọi nơi, nhưng chiếc máy ảnh mirrorless Sony chuyên nghiệp thì không. Mặc dù một chiếc smartphone chưa thể hoàn toàn sánh ngang với máy ảnh có cảm biến lớn hơn nhiều và ống kính chuyên dụng, nhưng khoảng cách này chắc chắn đang dần thu hẹp. Ngày nay, việc sử dụng smartphone làm máy ảnh chính không có gì là sai lầm, thậm chí với nhiều người, đó là lựa chọn ưu tiên. Nếu bạn đam mê chụp ảnh thiên nhiên và muốn cải thiện chất lượng những bức hình của mình chỉ với chiếc smartphone quen thuộc, hãy tham khảo ngay những mẹo chụp ảnh thiên nhiên bằng điện thoại hiệu quả dưới đây.
Chọn Thời Điểm Chụp Ảnh Phù Hợp
Ánh sáng giờ vàng tuyệt đẹp tại công viên quốc gia Queensland, chụp bằng iPhone 13 Pro
Ánh sáng được xem là yếu tố quan trọng nhất trong bất kỳ bức ảnh nào, và trong nhiếp ảnh thiên nhiên, bạn chỉ có thể kiểm soát ánh sáng ở một mức độ nhất định. Mặc dù đôi khi bạn có thể thành công với các nguồn sáng bên ngoài, nhưng việc chụp vào những thời điểm cụ thể trong ngày hoặc trong điều kiện ánh sáng nhất định là cách tốt nhất để sở hữu những bức ảnh thực sự ưng ý.
Giờ vàng (Golden Hour) – khoảng thời gian ngắn ngay trước lúc mặt trời mọc hoặc lặn – thường được coi là thời điểm lý tưởng nhất để chụp ảnh thiên nhiên. Khi mặt trời ở vị trí thấp trên bầu trời, nó tạo ra một tông màu đỏ ấm áp bao phủ mọi thứ. Góc chiếu sáng cực kỳ thấp này còn tạo ra những bóng đổ dài, nhưng lại được khuếch tán mềm mại. Sự tương phản giữa vùng sáng nhất và vùng tối nhất cũng giảm đi đáng kể, giúp bạn dễ dàng ghi lại nhiều chi tiết hơn trong cả hai vùng.
Giờ xanh (Blue Hour) diễn ra ngay trước hoặc sau giờ vàng, khi ánh sáng có màu xanh lam và không có bóng đổ do thiếu nắng trực tiếp. Bạn có thể thử nghiệm với giờ xanh, đặc biệt nếu bạn đã ra ngoài để chụp ảnh vào giờ vàng. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng cảm biến nhỏ hơn trên smartphone có thể gặp khó khăn đáng kể trong điều kiện ánh sáng yếu.
Cá nhân tôi tin rằng bạn có thể chụp được những bức ảnh đẹp trong mọi điều kiện thời tiết, nhưng cũng phải thừa nhận rằng một số điều kiện tốt hơn những điều kiện khác. Nắng trực tiếp giữa trưa thường tạo ra những bóng đổ gắt, và độ tương phản cao có thể khiến vùng sáng bị cháy (blow out) hoặc mất chi tiết ở vùng tối. Trong trường hợp này, việc tìm kiếm một chút bóng râm và ưu tiên chủ thể cần phơi sáng là điều cực kỳ quan trọng.
Đừng bao giờ đánh giá thấp một ngày âm u. Những đám mây trắng xốp chính là bộ khuếch tán ánh sáng tự nhiên tốt nhất của mặt trời. Mặc dù bạn sẽ mất đi những tông màu ấm áp của giờ vàng, nhưng bạn sẽ thấy việc chụp những bức ảnh được chiếu sáng đồng đều và tránh được bóng đổ gắt trở nên dễ dàng hơn. Kỹ thuật này cũng rất hiệu quả khi bạn muốn chụp ảnh chân dung bằng smartphone của mình.
Nắm Vững Kỹ Thuật Phơi Sáng
Cây cỏ Úc được chụp cận cảnh bằng iPhone 13 Pro, thể hiện kỹ thuật phơi sáng
Hầu hết các smartphone hoạt động dựa trên nguyên tắc “chạm để lấy nét”, đồng thời cũng thiết lập phơi sáng cho bức ảnh. Bạn chỉ cần hướng điện thoại, chạm vào chủ thể bạn muốn lấy nét và phơi sáng, sau đó chụp ảnh. Với iPhone, một mẹo hữu ích mà tôi thường dùng là khóa cả phơi sáng và lấy nét bằng cách chạm và giữ màn hình. Sau khi khóa, bạn có thể vuốt lên hoặc xuống trên màn hình để điều chỉnh phơi sáng một cách riêng biệt.
Tính năng này cho phép bạn tập trung lấy nét vào một phần của khung hình và cân bằng phơi sáng sao cho bạn có thể nhận được một bức ảnh được chiếu sáng đồng đều hơn. Vì vậy, nếu đối tượng bạn đang lấy nét được chiếu sáng rực rỡ nhưng có một số chi tiết bóng đổ ở hậu cảnh mà bạn không muốn mất, bạn có thể sử dụng mẹo này để cân bằng hai yếu tố đó.
Cách thực hiện chi tiết sẽ khác nhau tùy thuộc vào loại điện thoại bạn sử dụng và ứng dụng camera bạn ưa thích. Tuy nhiên, chỉ với một chút luyện tập, đây là một cách tuyệt vời để có được khả năng kiểm soát tương tự như máy ảnh DSLR trên những bức ảnh chụp bằng smartphone của bạn.
“Zoom” Bằng Đôi Chân, Không Phải Ống Kính Số
Đàn bồ nông được chụp bằng iPhone 13 Pro, tận dụng việc di chuyển gần chủ thể
Hầu hết các smartphone hiện đại đều được trang bị nhiều camera, bao gồm ống kính góc siêu rộng và ống kính tele để zoom. Dựa trên kinh nghiệm cá nhân của tôi (tôi vẫn đang sử dụng iPhone 13 Pro) và những gì tôi quan sát được ở các smartphone khác, camera “rộng” cơ bản thường cho chất lượng tốt hơn so với các ống kính còn lại. Điều này chủ yếu xuất phát từ chất lượng cảm biến và kích thước khẩu độ.
Thay vì chạm vào tùy chọn telephoto để phóng to, bạn hãy cân nhắc “zoom bằng đôi chân” – tức là di chuyển lại gần chủ thể hơn và ưu tiên sử dụng ống kính chất lượng tốt nhất của mình. Với iPhone 13 Pro của tôi, đó là ống kính góc rộng. Mặc dù ống tele rất tiện dụng và quan trọng cho một số loại ảnh nhất định, nhưng hình ảnh thường có độ nhiễu hạt rõ rệt hơn do khẩu độ nhỏ hơn không cho phép nhiều ánh sáng đi vào.
Hy vọng đây sẽ là vấn đề ít gặp hơn trên các camera smartphone hiện đại trong tương lai. Apple đã cải thiện ống kính siêu rộng của iPhone 16 Pro với cảm biến 48MP, nhưng ống kính tele 5x vẫn dừng lại ở 12MP với khẩu độ f/2.8 (so với khẩu độ f/1.78 trên ống kính rộng thông thường).
Đừng Quên Chế Độ Panorama Đầy Sáng Tạo
Một bức ảnh panorama phong cảnh rộng lớn chụp bằng iPhone 13 Pro
Chế độ panorama trên smartphone là một thủ thuật thú vị và đã được hưởng lợi rất nhiều từ sự cải thiện sức mạnh xử lý trong thập kỷ qua. Mặc dù tính năng này không còn mới mẻ ở thời điểm hiện tại, nhưng smartphone hiện đại của bạn vẫn rất tuyệt vời trong việc chụp những bức ảnh rộng liên tục. Vấn đề là tính năng này rất dễ bị lãng quên.
Trên iPhone, bạn có thể vuốt sang phải cho đến khi thấy tùy chọn “Pano”, sau đó chạm vào biểu tượng theo dõi panorama ở giữa màn hình để chuyển đổi giữa điểm bắt đầu từ trái sang phải hoặc ngược lại. Từ đây, bạn chỉ cần nhấn nút chụp và lia máy chậm rãi qua khung cảnh mà bạn muốn ghi lại ở định dạng màn hình rộng tuyệt đẹp.
Bạn cũng không nhất thiết phải sử dụng toàn bộ “chiều rộng” của bức ảnh panorama. Hầu hết các bức ảnh panorama sẽ đẹp hơn khi bạn dừng lại sớm hơn một chút, vì điều này làm giảm sự biến dạng phối cảnh vốn có khi chụp một cảnh rộng hơn những gì mắt bạn có thể nhìn thấy.
Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng chế độ panorama trên hầu hết các smartphone để chụp ảnh dọc. Chọn một điểm bắt đầu và di chuyển điện thoại của bạn từ từ lên hoặc xuống để ghi lại. Đây là cách tuyệt vời để chụp ảnh cây cối, núi, thác nước, v.v.
Tạo Hiệu Ứng Chuyển Động Với Phơi Sáng Dài (Long Exposure)
Thác nước với hiệu ứng phơi sáng dài mượt mà, chụp bằng iPhone 13 Pro
Rất có thể smartphone của bạn có thể chụp ảnh phơi sáng dài, thông qua ứng dụng camera mặc định hoặc sử dụng một ứng dụng chuyên biệt nào đó. Trên iPhone, để chụp phơi sáng dài, bạn cần chụp một “Live Photo” trước (bằng cách kiểm tra xem biểu tượng trên màn hình không có gạch chéo). Sau đó, vào ứng dụng Ảnh và chạm vào “Live”, rồi chọn “Phơi sáng dài” từ danh sách các tùy chọn. Có những kỹ thuật riêng cho các thiết bị Google Pixel và Samsung Galaxy.
Mặc dù các ứng dụng và kỹ thuật có thể khác nhau, nhưng kết quả thường giống nhau: một bức ảnh làm mờ chuyển động với các họa tiết hoặc vệt mượt mà. Nơi rõ ràng nhất để sử dụng thủ thuật này là xung quanh các vùng nước. Mặc dù ảnh nước chảy phơi sáng dài có vẻ đã hơi “phổ biến” ở thời điểm hiện tại, nhưng chúng vẫn rất thú vị. Đây là một cách tuyệt vời để biến một bức ảnh sông hồ tương đối bình thường trở nên thú vị hơn một chút.
Nếu bạn có thể đứng tương đối vững, bạn có lẽ không cần đến tripod cho thủ thuật này, ít nhất là khi chụp bằng iPhone. Nếu bạn không muốn mang theo tripod, hãy cân nhắc đặt điện thoại của mình vào một vị trí ổn định nào đó và sử dụng chức năng hẹn giờ để chụp ảnh.
Chụp Macro: Khám Phá Thế Giới Cận Cảnh
Ảnh macro cận cảnh một con nhện nhảy, chụp bằng iPhone 13 Pro
Nhiếp ảnh macro là nghệ thuật ghi lại các vật thể nhỏ ở khoảng cách rất gần. Để có được những bức ảnh ấn tượng về các vật thể cực nhỏ (như côn trùng li ti hoặc giọt nước), bạn sẽ cần một ống kính macro tốt và một máy ảnh DSLR hoặc mirrorless chuyên dụng. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể tạo ra những bức ảnh cận cảnh đẹp và thú vị bằng chức năng macro tích hợp trên smartphone của mình.
Tính năng macro trên iPhone sử dụng ống kính siêu rộng để lấy nét các vật thể ở gần camera, và theo mặc định, chế độ này sẽ tự động kích hoạt bất cứ khi nào bạn đưa điện thoại lại gần một vật thể (bạn có thể thay đổi cài đặt này trong ứng dụng Camera nếu muốn). Đáng tiếc là bản chất của ống kính siêu rộng sẽ “đẩy” các vật thể này ra xa hơn trong khung hình, khiến việc chụp được bức ảnh hoàn hảo trở nên khó khăn. Đôi khi, bạn có thể thử sử dụng ống kính tele hoặc ống kính rộng thông thường và lùi lại một chút để vừa đủ khoảng cách lấy nét.
Với tư cách là một nhiếp ảnh gia, bạn có thể cần tự nhắc nhở bản thân luôn tìm kiếm những cơ hội chụp ảnh macro kiểu này nhiều hơn là chỉ tập trung vào những cảnh quan và phong cảnh rõ ràng. Hãy nhìn xuống đất, đến gần và chiêm ngưỡng những loài thực vật, và để mắt đến những con bướm hoặc côn trùng khác.
Thử Nghiệm Với Các Góc Chụp Độc Đáo
Cây cọ quạt với góc chụp độc đáo, thể hiện sự sáng tạo bằng iPhone 13 Pro
Nhiếp ảnh smartphone tuyệt vời vì tính dễ tiếp cận của nó, nhưng một lợi ích lớn khác khi chụp bằng một thiết bị nhỏ gọn là bạn có thể đưa máy ảnh của mình vào vô số những vị trí kỳ lạ và độc đáo. Điều này song hành cùng với điểm về chụp ảnh macro đã nêu ở trên.
Hãy thử cúi thấp sát mặt đất, đưa điện thoại qua hàng rào hoặc khúc gỗ, và mạnh dạn thử nghiệm. Có một sự tức thì trong nhiếp ảnh smartphone, hơn cả nhiếp ảnh kỹ thuật số thông thường, giúp bạn dễ dàng và nhanh chóng lướt qua và xóa đi bất kỳ bức ảnh nào không đáng giữ. Hãy tận dụng lợi thế này: chụp thật nhiều, thử nghiệm thật nhiều, và giữ lại những gì hiệu quả!
Kỹ Thuật Lia Máy (Panning) Với Chủ Thể Chuyển Động
Một con thằn lằn đang di chuyển, chụp bằng iPhone 13 Pro với kỹ thuật lia máy
Mặc dù hầu hết mọi người thường liên tưởng nhiếp ảnh thiên nhiên với những cảnh tương đối tĩnh, nhưng đôi khi bạn có thể muốn ghi lại một mục tiêu đang chuyển động. Chim chóc là ví dụ điển hình ở đây, nhưng cũng có thể là côn trùng, những chiếc lá đang bay, một người bạn đang đu dây, v.v. Để có kết quả tốt nhất, hãy sử dụng kỹ thuật lia máy (panning) theo mục tiêu sao cho smartphone của bạn di chuyển cùng tốc độ với chủ thể.
Không chỉ giúp chủ thể được lấy nét sắc nét, mà bạn còn có thể may mắn có được một phông nền bị làm mờ, tạo thêm hiệu ứng ấn tượng cho bức ảnh.
Làm Chậm Video Để Nắm Bắt Khoảnh Khắc “Thần Tiên”
Trong khi hầu hết các mẹo ở đây áp dụng cho cả ảnh và video, có một thủ thuật mà tôi rất thích sử dụng khi tạo video quay trong tự nhiên, đó là làm chậm mọi thứ. Điều này giúp mang lại cho video của bạn một chất lượng mộng mơ, đặc biệt hiệu quả khi quay những cảnh cành cây đung đưa trong gió, những chú chim bay qua, hoặc sóng vỗ bờ biển.
Mặc dù về mặt kỹ thuật, bạn có thể sử dụng chế độ quay video chậm (slow-motion) của smartphone cho mục đích này, nhưng tôi thấy video quay chậm trên iPhone của mình có chất lượng kém hơn so với các chế độ quay video tiêu chuẩn. Tôi mất đi HDR và hình ảnh có vẻ nhiễu hạt hơn nói chung. Hơn nữa, tôi cũng không cần 240 khung hình mỗi giây, vì tôi không muốn làm chậm video quá nhiều.
Thay vào đó, tôi quay ở độ phân giải 4K trong Dolby Vision HDR ở 60 khung hình mỗi giây. Sau đó, tôi làm chậm video xuống một nửa tốc độ trong phần mềm chỉnh sửa yêu thích của mình. Điều này mang lại cho bạn video 30 khung hình mỗi giây ổn định, đủ để đạt được hiệu ứng mong muốn mà không cảm thấy bị quá lố.
Mặc dù tôi sở hữu một chiếc máy ảnh kha khá (và tôi thực sự sử dụng nó, thỉnh thoảng), nhưng tôi chụp phần lớn ảnh trên iPhone của mình, và điều đó bao gồm cả những chuyến đi bộ đường dài và những cuộc phiêu lưu khác trong thiên nhiên. Khi camera smartphone ngày càng tốt hơn, những bức ảnh của tôi cũng vậy, và ở giai đoạn này, đó là lý do chính để tôi nâng cấp điện thoại của mình sau mỗi vài năm.
Ngoài việc sử dụng iPhone cho tất cả các hoạt động nhiếp ảnh khi đi bộ đường dài, tôi còn sử dụng nó để định vị với ứng dụng miễn phí này.
Với những mẹo chụp ảnh thiên nhiên bằng điện thoại được chia sẻ từ A-Z này, hy vọng bạn đã bỏ túi cho mình nhiều bí quyết để nâng tầm ảnh thiên nhiên cùng smartphone. Hãy mạnh dạn thử nghiệm, sáng tạo với từng góc máy và ánh sáng để biến chiếc điện thoại của mình thành công cụ nhiếp ảnh mạnh mẽ. Đừng quên chia sẻ những tác phẩm ấn tượng của bạn và để lại bình luận về kinh nghiệm chụp ảnh bằng điện thoại của mình nhé!
