Trong thế giới công nghệ giải trí, đặc biệt là ngành công nghiệp game, việc một tựa game được biết đến nhiều nhất vì tính “gây tranh cãi” thường được xem là một dấu hiệu đáng lo ngại. Tuy nhiên, một số trò chơi ngay từ đầu đã được định hình để tạo ra sự phân cực trong cộng đồng. Nghe có vẻ kỳ lạ, thậm chí là một ý tưởng tồi tệ, nhưng trên thực tế, một vài trong số những tựa game có ảnh hưởng nhất mọi thời đại lại được thiết kế để vừa bị một bộ phận người chơi ghét bỏ, vừa được những người khác yêu thích cuồng nhiệt. Đối với thoibaocongnghe.net, việc khám phá sâu hơn về các game gây tranh cãi này là cần thiết để mang đến góc nhìn đa chiều về sự phát triển và sáng tạo game trong bối cảnh công nghiệp game luôn biến động.
Khi Sự Phân Cực Không Phải Là Điều Xấu
Thuật ngữ “gây tranh cãi” hay “phân cực” thường mang hàm ý tiêu cực, và điều này đặc biệt đúng trong lĩnh vực game. Ở mức độ tốt nhất, hầu hết các game gây tranh cãi thường có lối chơi mạnh mẽ hoặc cốt truyện đáng nhớ, nhưng lại bị che lấp bởi vô số vấn đề khác. Các ví dụ điển hình bao gồm những cái tên “tai tiếng” như Dark Souls 2, Final Fantasy XIII và Assassin’s Creed: Unity. Dù những tựa game này vẫn có một lượng fan cuồng nhiệt, nhưng ngay cả những người ủng hộ nhiệt thành nhất cũng phải thừa nhận rằng chúng còn xa mới đạt đến sự hoàn hảo.
Mặc dù “gây tranh cãi” thường được dùng như một lời khen ngợi nửa vời, nhưng không phải mọi game đều có được danh tiếng này thông qua những lỗi lầm của mình. Trong khi phần lớn các trò chơi gây tranh cãi về điểm số đánh giá, thì một số lại đủ gây sốc để phân hóa khán giả ngay từ ý tưởng ban đầu – và không chỉ theo kiểu Grand Theft Auto hay Night Trap thường thu hút sự chú ý không mong muốn từ các nhà lập pháp hay tổ chức kiểm duyệt.
Game không nhất thiết phải là sản phẩm chiều lòng đám đông. Một số tựa game đã bỏ qua các quy ước thể loại và lối mòn quen thuộc để hiện thực hóa những ý tưởng thử nghiệm của mình. Phương pháp và ý định đằng sau những game gây tranh cãi có ý thức này rất đa dạng, với một số thử nghiệm được thiết kế chỉ để làm người chơi tức giận hoặc thu hút một nhóm đối tượng cực kỳ ngách. Nghe có vẻ là một ý tưởng tồi tệ, và chắc chắn nhiều quyết định thiết kế gây phân cực trong các game này đã khiến vô số người chơi tìm đến trang hoàn tiền. Nhưng kỳ lạ thay, nhiều game phân cực có chủ đích lại quan trọng hơn bạn nghĩ rất nhiều đối với sự tiến bộ của thiết kế game.
Nhân vật Lightning trong tư thế chiến đấu từ Final Fantasy XIII, một tựa game gây tranh cãi về thiết kế tuyến tính
Tham Vọng Mạo Hiểm Luôn Tìm Thấy Tiếng Lòng
Các game gây tranh cãi luôn được xây dựng trên những ý tưởng mạo hiểm – một số trong đó sẽ khiến nhiều người chơi quay lưng ngay từ tiền đề – nhưng chúng cũng có khả năng lấp đầy những khoảng trống cụ thể theo cách mà không game nào khác dám chạm tới. Trong khi các “bom tấn” chắc chắn sử dụng những lối mòn đã được kiểm chứng để tạo ra trải nghiệm mà hầu hết người chơi đều biết mình sẽ thích, thì những tựa game phân cực nhất lại xoay quanh những ý tưởng mà chúng ta hiếm khi, nếu không muốn nói là chưa bao giờ, thấy trong game. Nhiều game trong số này đã bỏ qua những nguyên tắc thiết kế phổ biến và kỳ vọng về thể loại, và chúng trở nên tốt hơn nhờ điều đó.
Shenmue: Cuộc Sống Thường Ngày Trong Thế Giới Mở
Một trong những game có ảnh hưởng nhưng cũng nổi tiếng vì sự phân hóa mạnh mẽ trong đánh giá phê bình là Shenmue ra mắt năm 1999. Hầu hết người chơi kỳ vọng một game brawler thế giới mở xoay quanh hành trình trả thù cho cha của võ sĩ tuổi teen Ryo Hazuki. Thay vào đó, họ được trải nghiệm một game mô phỏng cuộc sống hàng ngày thư thái, trong đó bạn phỏng vấn cư dân của một thị trấn nhỏ và thu thập manh mối dẫn đến một kẻ giết người khó nắm bắt. Nó ít giống Like a Dragon, và giống L.A. Noire hơn.
Nhưng nếu bạn sẵn sàng đắm mình vào không khí thị trấn nhỏ và những đoạn hội thoại vụng về đáng yêu của nó, Shenmue sẽ tự bộc lộ là một trong những trò chơi ấn tượng nhất từng được tạo ra. Mọi thứ trong Shenmue đều được trình bày với cùng một sự chú ý tỉ mỉ đến từng chi tiết, từ hàng trăm NPC lang thang trên đường phố Dobuita với lịch trình riêng biệt cho đến khả năng nhặt và tương tác với hầu hết mọi vật phẩm bạn tìm thấy rải rác khắp thế giới. Ngay cả những khoảnh khắc chiến đấu thưa thớt và việc lái xe nâng bắt buộc (thề là nó không tệ như âm thanh) cũng được chăm chút đến kinh ngạc, với chiều sâu và sự đa dạng hơn hầu hết các game dài hơi. Không phải ai cũng có đủ kiên nhẫn cho việc khám phá không mục đích và các nhiệm vụ tẻ nhạt chiếm phần lớn hành trình của Ryo, nhưng rất ít game khác cho phép bạn lạc lối trong bối cảnh của chúng như Shenmue.
Thông tin tổng quan về game Shenmue, một trò chơi hành động phiêu lưu có gameplay độc đáo
Death Stranding: Kết Nối Giữa Những Ranh Giới
Các game ngày càng trở nên táo bạo hơn, và những bản phát hành mới liên tục đẩy giới hạn về các trải nghiệm game phân cực mà chỉ có thể tìm thấy trong video game. Giống như Shenmue, Death Stranding năm 2019 đã chia rẽ người chơi khi nó tự bộc lộ là một game mô phỏng giao hàng hậu tận thế, chứ không phải là một game phiêu lưu hành động lén lút mà người hâm mộ mong đợi từ nhà sáng tạo Metal Gear Solid. Đối với nhiều người chơi, những khó khăn khi điều hướng địa hình khắc nghiệt của game chỉ để giao hàng và trải nghiệm một câu chuyện phức tạp không đáng để bỏ công sức.
Những trận chiến ít ỏi trong game được phân bổ giữa các tương tác ngắn ngủi và một câu chuyện được chôn vùi trong hàng giờ ghi âm và tài liệu đọc tùy chọn. Bất chấp sự đón nhận trái chiều, cốt truyện bí ẩn, lối chơi “ấm cúng” kỳ lạ và chủ đề trung tâm về việc xây dựng “những cây cầu” giữa mọi người – cả theo nghĩa đen và nghĩa bóng – của Death Stranding đã chạm đến trái tim nhiều người chơi và mang đến một thông điệp kịp thời một cách bất ngờ ngay trước các sự kiện thế giới thực năm 2020.
Sam Porter Bridges đang vận chuyển gói hàng trong thế giới hậu tận thế của Death Stranding, một game mô phỏng giao hàng gây phân cực
Thông tin chi tiết về game Death Stranding, tác phẩm gây tranh cãi của Kojima Productions
Spec Ops: The Line: Giải Mã Tâm Trí Kẻ Sát Nhân
Game không phải lúc nào cũng gây tranh cãi vì lối chơi. Ngay cả những game thuộc các thể loại truyền thống hơn cũng có thể tìm thấy những cách nghệ thuật để lệch khỏi chuẩn mực. Thông thường, game sẽ dùng cốt truyện để gánh vác sức nặng của sự tranh cãi. Hơn một thập kỷ sau khi phát hành, vô số fan game bắn súng và các nhà phê bình vẫn tranh cãi về Spec Ops: The Line, và sự châm biếm nổi tiếng của nó đối với thể loại bắn súng quân sự phổ biến. Mặc dù trông và chơi giống bất kỳ game bắn súng góc nhìn thứ ba nào cùng thời, Spec Ops: The Line không phải là về việc cảm thấy mình là một anh hùng hành động mạnh mẽ hay một người lính cao quý chiến đấu vì một mục đích cao cả hơn. Mục tiêu của nó là làm bạn bối rối, đẩy bạn ra xa, kiểm tra xem bạn sẵn sàng đi bao xa để tuân theo mệnh lệnh – và liệu bạn có thể biện minh cho những lựa chọn của mình vào cuối nhiệm vụ hay không.
Thêm vào tính gây tranh cãi đó là vô số cách để diễn giải cốt truyện của Spec Ops: The Line và hiểu thông điệp của nó vượt ra ngoài phạm vi của game. Đối với một số người, The Line là một bộ phim châm biếm nghiêm ngặt về thể loại bắn súng quân sự và một bản nhại nghiệt ngã về sự bất hòa giữa những câu chuyện hoành tráng và bạo lực đồ họa của nó. Những người khác có thể lập luận rằng đó là một bình luận rộng lớn hơn về chiến tranh; một lời phê phán sắc bén đối với những người biện minh hoặc tôn vinh những tội ác chiến tranh. Nội dung gây ám ảnh và các chủ đề nặng nề của nó luôn đảm bảo đặt Spec Ops: The Line vào tâm điểm chỉ trích và bất đồng từ người chơi. Nhưng dù bạn có đồng ý với thông điệp của nó hay không, Spec Ops: The Line và câu chuyện đầy suy tư của nó vẫn không rời khỏi tâm trí người chơi suốt ngần ấy năm sau.
Thông tin game Spec Ops: The Line, tựa game bắn súng góc nhìn thứ ba với cốt truyện gây sốc
Cruelty Squad: Cái Đẹp Của Sự Xấu Xí Độc Đáo
May mắn thay, có những cách tươi sáng hơn để game trở nên phân cực – thậm chí có thể quá tươi sáng. Tôi đã nhiều lần cố gắng thưởng thức Cruelty Squad, một game sandbox hành động lén lút góc nhìn thứ nhất dường như có tất cả các yếu tố của một trò chơi mà tôi sẽ hoàn toàn yêu thích… nếu không phải vì cách trình bày gây đau đớn một cách trơ trẽn của nó. Mọi thứ trong Cruelty Squad đều sáng chói một cách hung hãn và đa dạng về mặt hình ảnh, cho đến giao diện người dùng lộn xộn không ưu tiên cả hình thức lẫn chức năng, và sự ám ảnh gây nhức mắt với các họa tiết đầy màu sắc, đối chọi nhau được vẽ trên mọi bề mặt.
Hình ảnh gameplay gây "nhức mắt" từ game Cruelty Squad, nổi bật với đồ họa độc đáo và phong cách riêng
Mặc dù vậy, tôi vẫn tôn trọng Cruelty Squad vì sự cam kết của nó để trở thành trò chơi “xấu xí” nhất mà tôi từng thấy. Ngoài việc gây ấn tượng mạnh về mặt thị giác và mang lại cho game một phong cách thẩm mỹ khó quên, phong cách thô ráp của nó cũng nhất quán với cốt truyện và bối cảnh: một thế giới kỳ lạ của những cuộc đâm sau lưng trong công ty, những hợp đồng giết người và thu hoạch nội tạng, nơi mạng sống đáng giá ít hơn phần thưởng cho việc chấm dứt nó. Giống như cách nó tự thể hiện, Cruelty Squad siêu thực, gây khó chịu, và sẽ khiến bạn hoặc đau đầu hoặc háo hức muốn khám phá thêm về cảnh địa ngục muôn màu của nó.
Thông tin về game Cruelty Squad, một trò chơi mô phỏng và bắn súng góc nhìn thứ nhất với phong cách nghệ thuật độc đáo
Dù yêu hay ghét, các game gây tranh cãi không bao giờ thất bại trong việc tạo dấu ấn. Tôi không thể nói rằng mình đã tận hưởng Death Stranding hay Cruelty Squad, nhưng tôi vẫn nhớ về chúng như những trò chơi không giống bất cứ thứ gì tôi từng chơi. Tôi thậm chí còn cân nhắc cho những tựa game này một cơ hội thứ hai, chỉ để xem tôi đã bỏ lỡ điều gì đã chiếm được cảm tình của nhiều người chơi khác.
Tuy nhiên, những phần gây phân cực nhất của một trò chơi sẽ luôn có tác động mạnh mẽ hơn khi chúng phù hợp với sở thích của bạn. Nếu một trò chơi sẵn sàng xa lánh một số người chơi bằng tầm nhìn của mình, bạn có thể mong đợi nó sẽ cam kết với tầm nhìn đó đến cùng. Chính sự thúc đẩy sáng tạo đó cho phép các game phân cực cộng hưởng mạnh mẽ với người hâm mộ của chúng và thậm chí truyền cảm hứng cho các nhà sáng tạo khác noi theo.
Những Ý Tưởng Ngách Không Luôn Bị Đánh Giá Thấp
Không có gì ngạc nhiên khi hầu hết các studio đều do dự khi tạo ra những game gây tranh cãi có chủ đích. Vì những lý do rõ ràng, ý tưởng xa lánh một bộ phận lớn người chơi chỉ để thu hút một đối tượng ngách có vẻ phản tác dụng với mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận. Một phần lý do khiến Shenmue trở thành biểu tượng của game gây tranh cãi là do hiệu suất bán hàng thảm hại của nó. Tuy nhiên, cần lưu ý Shenmue cũng là trò chơi điện tử đắt đỏ nhất từng được phát triển vào thời điểm đó và lẽ ra phải bán chạy hơn cả hệ máy console của riêng nó – Dreamcast đang thất bại – chỉ để hòa vốn, vì vậy đây khó có thể là một sự so sánh công bằng. Tuy nhiên, các công ty game không phải lúc nào cũng sẵn sàng chấp nhận rủi ro, họ thích tiếp tục dựa vào các ý tưởng đã được chứng minh và xu hướng phổ biến – ngay cả khi chiến lược đó không hiệu quả trong những năm gần đây.
Bất chấp mọi khó khăn, các game gây tranh cãi không phải lúc nào cũng là những thất bại tài chính như bạn có thể nghĩ. Các game indie như Getting Over It with Bennett Foddy, Journey, và kẻ thù của đôi mắt tôi đã nhắc đến ở trên, Cruelty Squad, đều được người chơi yêu thích hoặc ghét bỏ mãnh liệt. Mặc dù có nguồn gốc khiêm tốn và sức hấp dẫn hạn chế, mỗi game này đã đưa những nhà sáng tạo của chúng lên tầm nổi bật trong giới chính thống và vẫn được nhiều người biết đến cho đến ngày nay.
Người chơi đối đầu với một con trùm trong Dark Souls, tựa game đã định hình thể loại Souls-like thành công rực rỡ
Hình ảnh chính thức từ game Journey, một tựa game indie được yêu thích dù có lối chơi tối giản và độc đáo
Các phần tiếp theo của những game lớn không thường được biết đến với tính thử nghiệm cao, nhưng những trường hợp ngoại lệ hiếm hoi cố tình đi chệch khỏi kỳ vọng của series đôi khi lại được nhớ đến nhiều hơn những phiên bản tiền nhiệm của chúng. Rockstar Games vẫn là một trong những studio thành công nhất trong lịch sử game, nhưng họ chưa bao giờ ngại đi ngược lại xu hướng. Grand Theft Auto IV bán chạy như mong đợi đối với một game GTA, bất chấp tông màu tối hơn và hành động thực tế hơn, biến nó thành một trong những phiên bản gây tranh cãi nhất (một lần nữa, không theo kiểu GTA thông thường) trong series. Red Dead Redemption 2 cũng hứng chịu sự chỉ trích tương tự vì cam kết tạo ra một trải nghiệm ưu tiên chủ nghĩa hiện thực hơn sự tiện lợi của người chơi, nhưng điều đó lại khiến nó trở thành một thành công lớn với những người hâm mộ đánh giá cao miêu tả không khoan nhượng về cuộc sống của một kẻ ngoài vòng pháp luật ở miền Tây hoang dã.
Tuy nhiên, không series nào có nhiều lịch sử với các phần tiếp theo gây tranh cãi như Final Fantasy. Mỗi phiên bản mới đều làm rung chuyển thương hiệu JRPG này với những đổi mới cấp tiến và những thay đổi táo bạo, dù tốt hay xấu. Ngay cả từ phiên bản thứ hai, những thay đổi này không phải lúc nào cũng được đón nhận tích cực. Series có rất nhiều phiên bản gây phân cực với những tính năng gây tranh cãi như hệ thống junction phức tạp của VIII, hệ thống gambit tự động của XII, dresspheres hào nhoáng của X-2, lối chơi hack-and-slash của XVI, và bất cứ thứ gì bạn muốn gọi kiệt tác bị hiểu lầm là Stranger of Paradise. Mặc dù không bao giờ cố gắng làm hài lòng tất cả mọi người, nhưng sự cam kết kiên định của Final Fantasy trong việc cho phép mỗi phiên bản mới hoàn toàn khác biệt có nghĩa là bạn có thể tìm thấy ít nhất một phiên bản phù hợp với sở thích của mình.
Hệ thống chiến đấu độc đáo trong Final Fantasy XII, một ví dụ về sự thay đổi táo bạo của series JRPG này
Chỉ vì một game gây tranh cãi không có nghĩa là nó luôn được đảm bảo thất bại. Sở thích của chúng ta được định hình bởi những game chúng ta chơi, và không thể biết liệu chúng ta có thích một game cụ thể hay không nếu không có cơ hội tự mình thử. Game thế giới mở, game thể thao và game bắn súng cạnh tranh đều cực kỳ phổ biến nhờ vô số game khác nhau đã giới thiệu những người chơi mới đến các thể loại này. Đôi khi, một thể loại ngách chỉ cần một game mạo hiểm như Dark Souls hay Vampire Survivors để trở thành một hiện tượng toàn cầu.
Ngành Công Nghiệp Game Cần Mạnh Dạn Đón Nhận Rủi Ro Hơn
Chúng ta đã quen với việc thấy vô số game bắn súng dịch vụ trực tuyến và game thế giới mở dựa trên danh sách nhiệm vụ được phát hành mỗi năm, nhưng điều đó không có nghĩa là game đã bớt sẵn lòng trở nên gây tranh cãi. Trong vài năm qua, chúng ta đã chứng kiến những quyết định rủi ro định hình các game mới thông qua cốt truyện cực kỳ phân cực của The Last of Us: Part II, lối chơi chiến đấu hợp lý hóa của Guilty Gear Strive, và sự thay đổi gây tranh cãi sang chiến đấu theo lượt trong Yakuza: Like a Dragon. Tuy nhiên, quá nhiều game khác với những ý tưởng táo bạo thường bị “làm loãng” bởi nỗi sợ hãi khi cam kết quá mạnh mẽ vào một hướng cụ thể mà người chơi có thể không thích, thường dẫn đến một mớ hỗn độn các khái niệm gợi cảm nhưng thiếu chiều sâu.
Tôi không phiền khi thấy nhiều game hơn dành cho các đối tượng rất cụ thể mà không chia sẻ cùng sở thích với tôi. Tốt hơn hết là game nên tuân theo một tầm nhìn rõ ràng, ngay cả khi chúng ta cuối cùng ghét bỏ kết quả của nó. Tôi thà có thể bỏ qua một trò chơi hoặc ít nhất có được một trải nghiệm đáng nhớ khi chơi nó, thay vì thất vọng bởi một tựa game tầm thường có thể đã tốt hơn, nhưng lại quá thiếu quyết đoán để cam kết với bất kỳ hướng đi cụ thể nào. Khi game cố gắng làm hài lòng tất cả mọi người, chúng cuối cùng không làm hài lòng ai cả. Để tránh sai lầm đó, nhiều game cần sẵn sàng chấp nhận rủi ro với những ý tưởng không phổ biến. Hãy cùng thoibaocongnghe.net theo dõi và khám phá thêm những tựa game đột phá trong tương lai, nơi sự táo bạo trong thiết kế game sẽ tiếp tục định hình và làm phong phú thêm trải nghiệm game của chúng ta.
