Phần lớn chúng ta thường chỉ dùng USB flash drive để lưu trữ tạm thời các tệp tin, nhưng thực tế, thiết bị nhỏ gọn này có thể làm được nhiều hơn thế. Từ việc khởi động một hệ điều hành, lưu trữ và mã hóa mật khẩu, cho đến tự động sao lưu dữ liệu quan trọng, tiềm năng của USB là rất lớn. Nếu bạn đang có một chiếc USB “nhàn rỗi” mà chỉ dùng để chứa file, bài viết này của Thời Báo Công Nghệ sẽ chỉ cho bạn 5 cách sáng tạo và hiệu quả để tận dụng tối đa ổ đĩa USB của mình, biến nó thành một công cụ đa năng không thể thiếu.
1. Biến USB thành ổ đĩa khởi động hệ điều hành di động
Mang theo một hệ điều hành hoàn chỉnh trong túi áo là một trong những ứng dụng mạnh mẽ nhất của USB. Với một ổ đĩa USB được thiết lập đúng cách, bạn có thể dễ dàng thử nghiệm một hệ điều hành khác trên thiết bị của mình mà không cần cài đặt cố định, hoặc sử dụng một hệ điều hành di động trên các máy tính dùng chung mà không để lại bất kỳ dấu vết hoạt động nào. Đây cũng là một giải pháp dự phòng tuyệt vời, giúp bạn tiếp tục làm việc không gián đoạn nếu hệ điều hành chính bị lỗi.
Thiết lập một hệ điều hành di động trên USB rất đơn giản. Đầu tiên, bạn cần tải xuống tệp ISO của hệ điều hành mong muốn. Sau đó, sử dụng một công cụ bên thứ ba đáng tin cậy như Rufus để định dạng và tạo ổ đĩa USB có khả năng khởi động. Khi USB đã sẵn sàng, hãy truy cập cài đặt BIOS/UEFI của máy tính bằng cách nhấn phím được chỉ định trong quá trình khởi động, thay đổi thứ tự khởi động để ưu tiên ổ đĩa USB, rồi khởi động lại máy tính để boot vào hệ điều hành mới. Rufus cũng hỗ trợ tạo ổ đĩa khởi động cho các hệ điều hành khác như Linux. Quá trình này về cơ bản là tương tự đối với hầu hết các công cụ và hệ điều hành.
Người cầm USB cài Windows 11, phía sau là laptop đang hiển thị giao diện cài đặt
2. Lưu trữ và quản lý mật khẩu an toàn, bảo mật
Một trong những công dụng ít được đánh giá đúng mức của USB là lưu trữ và quản lý mật khẩu một cách an toàn. Nếu bạn đang phụ thuộc vào các trình quản lý mật khẩu trực tuyến hoặc tính năng lưu mật khẩu trên trình duyệt, việc sử dụng một chiếc USB sẽ bổ sung thêm một lớp bảo mật quan trọng. Nó giúp bảo vệ thông tin đăng nhập của bạn khỏi các nỗ lực tấn công mạng và rò rỉ dữ liệu, đồng thời đảm bảo bạn luôn có quyền truy cập vào chúng trên bất kỳ máy tính nào.
Một cách tiếp cận cơ bản là lưu mật khẩu vào một tệp văn bản, sau đó mã hóa tệp này và lưu trữ trên USB. Tuy nhiên, một lựa chọn an toàn và tiện lợi hơn là sử dụng một trình quản lý mật khẩu di động, chạy trực tiếp từ USB và được bảo vệ bởi một mật khẩu chính mạnh mẽ. Các công cụ như Sticky Password cho phép bạn thực hiện điều này một cách dễ dàng.
Để áp dụng phương pháp này, bạn chỉ cần cài đặt một trình quản lý mật khẩu như Sticky Password lên máy tính, kết nối USB vào, và cấu hình phiên bản di động thông qua cài đặt ứng dụng. Sau khi thiết lập xong, bạn có thể lưu trữ thông tin đăng nhập của mình một cách an toàn trên USB và sử dụng nó để tự động điền các chi tiết đăng nhập trên bất kỳ thiết bị nào, mang lại sự tiện lợi và bảo mật tối đa.
Ổ flash USB và ổ cứng ngoài kết nối với laptop, tượng trưng cho việc lưu trữ dữ liệu an toàn
3. Tự động sao lưu các tệp quan trọng
Trong kỷ nguyên số, một số tệp và thư mục chứa dữ liệu cực kỳ quan trọng mà chúng ta không thể để mất. Mặc dù có nhiều phương pháp sao lưu khác nhau, việc sử dụng USB làm nơi lưu trữ bản sao lưu là một cách tiếp cận đơn giản nhưng hiệu quả. Sau khi sao lưu, bạn có thể rút ổ đĩa ra và cất giữ dữ liệu quan trọng của mình một cách an toàn. Vì USB rất dễ di chuyển, bạn cũng có thể truy cập các tệp này trên các thiết bị khác một cách tiện lợi.
Để thiết lập tính năng này, bạn có thể sử dụng một công cụ sao lưu bên thứ ba và chọn ổ đĩa USB làm đích đến. Ngoài ra, người dùng Windows có thể tận dụng tính năng Lịch sử tệp (File History) tích hợp sẵn, cho phép bạn sao lưu các thư mục cụ thể. Bạn cũng có thể tùy chỉnh các cài đặt như loại trừ các thư mục nhất định, điều chỉnh tần suất sao lưu và xác định thời gian lưu giữ các phiên bản đã lưu.
Thay vì sao lưu tất cả mọi thứ, bạn có thể sao lưu thủ công chỉ những tệp quan trọng nhất từ các thư mục này. Điều này giúp bạn sử dụng không gian lưu trữ của USB hiệu quả hơn cho mục đích sao lưu.
Laptop cạnh USB và ổ cứng ngoài, cùng biểu tượng sao lưu dữ liệu, minh họa giải pháp backup an toàn
4. Chơi game trực tiếp từ USB
Bạn có biết rằng mình có thể chơi các tựa game yêu thích trực tiếp từ ổ đĩa USB không? Đây là một mẹo cực kỳ hữu ích mà nhiều game thủ thường xuyên áp dụng. Đầu tiên, nó giúp bạn không phải cài đặt game trên nhiều máy tính khác nhau, tiết kiệm đáng kể dung lượng lưu trữ trên các thiết bị chính và tránh được những phiền phức không cần thiết. Hơn nữa, bạn có thể mang theo bộ sưu tập game của mình đi bất cứ đâu. Một số game được thiết kế để chạy trực tiếp từ USB mà không cần cài đặt.
Bạn cũng có thể di chuyển các trò chơi từ các nền tảng như Steam sang ổ đĩa USB và chơi chúng từ đó. Điều này cho phép bạn mang theo một “cấu hình gaming” nhỏ gọn trong túi và sử dụng trên bất kỳ máy tính nào. Tuy nhiên, một nhược điểm tiềm ẩn là hiệu suất có thể không tốt bằng việc chơi từ ổ SSD nội bộ, và nó cũng phụ thuộc nhiều vào cấu hình phần cứng của máy tính bạn đang sử dụng.
Để có trải nghiệm tốt nhất, hãy chọn ổ đĩa USB 3.0 trở lên để đạt được tốc độ truyền tải nhanh hơn và đảm bảo nó có đủ không gian trống sau khi cài đặt game.
Máy chơi game Xbox và PlayStation đặt cạnh nhau, với hai ổ SSD ngoài ở giữa, thể hiện việc sử dụng ổ đĩa ngoài cho game
5. Biến USB thành máy chủ web mini di động
Một ứng dụng độc đáo khác của USB là biến nó thành một máy chủ web di động. Tính năng này cho phép bạn phát triển và thử nghiệm các trang web hoặc ứng dụng cục bộ mà không cần kết nối internet. Cách tiếp cận này giúp bạn làm việc trên một máy chủ cục bộ mà không cần cài đặt thêm phần mềm trên mỗi máy tính, mang lại sự linh hoạt cao trong quá trình phát triển, đặc biệt nếu bạn thường xuyên làm việc trên nhiều thiết bị khác nhau.
Để thiết lập một máy chủ web mini trên USB, bạn cần cài đặt XAMPP Portable trực tiếp vào ổ đĩa và làm theo hướng dẫn thiết lập. Sau khi cài đặt, bạn mở bảng điều khiển của máy chủ và khởi động các dịch vụ cần thiết (như Apache và MySQL). Nếu bạn mới làm quen với việc thiết lập máy chủ cục bộ, việc tham khảo một hướng dẫn chi tiết sẽ giúp bạn hiểu rõ quy trình hơn.
Ngoài ra, USBWebServer là một lựa chọn nhẹ hơn và không yêu cầu cài đặt. Với cấu hình này, bạn có thể mang theo một máy chủ trong túi và truy cập các dự án của mình từ bất cứ đâu, tối ưu hóa quy trình làm việc và thử nghiệm.
Những cách trên chỉ là một vài ví dụ về việc sử dụng ổ đĩa USB vượt ra ngoài khả năng lưu trữ tệp đơn giản. Nếu trước đây bạn chưa biết đến những công dụng này, giờ đây bạn đã có rất nhiều ý tưởng để tận dụng tối đa chiếc USB “bỏ quên” của mình. Hãy thử áp dụng và khám phá thêm những tiện ích mà thiết bị nhỏ bé này có thể mang lại. Đừng quên chia sẻ ý kiến của bạn hoặc các mẹo sử dụng USB độc đáo khác trong phần bình luận bên dưới nhé!
