Người hâm mộ game console retro thường ca ngợi trải nghiệm khi chơi trên phần cứng gốc, nhưng còn game PC retro thì sao? Có một cộng đồng lớn những người chuyên tìm kiếm các linh kiện máy tính cũ để xây dựng những cỗ máy “đúng đời” (period-accurate), nhằm tận hưởng các tựa game PC cổ điển theo đúng ý đồ của nhà phát triển.
Chắc chắn, bạn có thể chơi hầu hết mọi game PC trên máy tính hiện đại của mình chỉ với một chút “phép thuật” phần mềm (giả lập hoặc lớp tương thích), nhưng việc chạy một tựa game trên đúng phần cứng mà nó được phát triển vẫn mang lại một cảm giác rất khác biệt. Nếu bạn đang cân nhắc tự tay xây dựng một chiếc PC gaming retro, dưới đây là một số mẹo quan trọng cần lưu ý.
Chọn Lựa Phần Cứng Bao Quát Nhiều Kỷ Nguyên Nhất
Game DOOM cổ điển được hiển thị trên màn hình CRT, thể hiện trải nghiệm PC gaming retro chân thực.
Có khả năng bạn quan tâm đến một kỷ nguyên cụ thể của PC gaming, nhưng việc xây dựng một cỗ máy “chuẩn đời” có khả năng bao quát càng nhiều thời gian càng tốt luôn là một ý tưởng hay. Điều này giúp bạn có thể chơi mượt mà các tựa game trải dài nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, việc này có thể hơi phức tạp, vì một số game PC cũ từ những ngày đầu được thiết kế cho CPU chạy ở một tần số rất cụ thể. Nếu CPU chạy nhanh hơn, game sẽ chạy nhanh hơn tương ứng. Đây là lý do tại sao một số PC cũ có các nút “turbo”, cho phép bạn làm chậm PC xuống để phần mềm cũ chạy đúng tốc độ.
Tuy nhiên, trong hầu hết các trường hợp, việc bạn chạy một tựa game như DOOM trên PC 80486 hay Pentium 4 không quan trọng, nó vẫn sẽ chạy đúng tốc độ. Vì vậy, bạn nên chọn chiếc máy tính nhanh nhất vẫn tương thích nguyên bản với các game bạn muốn chơi.
Cần lưu ý rằng một số game chỉ hoạt động nguyên bản với các card mở rộng cụ thể, chẳng hạn như Sound Blaster gốc, cần cắm vào khe cắm ISA. Do đó, nếu bạn muốn chơi các game yêu cầu card chỉ có ở dạng khe cắm ISA, bạn sẽ phải chọn một bo mạch chủ (và thế hệ CPU) có tiêu chuẩn khe cắm mở rộng này.
Có một số bo mạch chủ được coi là “điểm vàng” (sweet spot). Ví dụ, một số bo mạch chủ Socket 370 như Gigabyte GA-6VXE7+ có cả khe cắm AGP cho các card tăng tốc 3D mạnh mẽ hơn, đồng thời vẫn cung cấp hai khe cắm ISA 16-bit.
Sử Dụng Các Lựa Chọn Thay Thế Hiện Đại Cho Linh Kiện Cũ
Một chiếc máy tính cá nhân cũ từ thập niên 80 trưng bày trong bảo tàng, minh họa linh kiện retro và lịch sử máy tính.
Mặc dù việc muốn có một chiếc PC “đúng đời” với tất cả linh kiện từ thời kỳ đó rất hấp dẫn, nhưng trong một số trường hợp, điều đó hoặc không thể, hoặc không đáng. Các thiết bị ngoại vi là ví dụ điển hình ở đây. Bạn không nên dùng một con chuột bi cũ từ những năm 90 hoặc một bàn phím cũ kỹ đã 20 năm tuổi. Hoặc có thể bạn muốn, nhưng nếu là tôi, tôi sẽ sắm một con chuột và bàn phím hiện đại tử tế, sau đó dùng bộ chuyển đổi USB sang PS/2. Điều tương tự cũng áp dụng cho loa, vốn đã tốt hơn rất nhiều so với những năm 90, và bạn không có lý do gì để tự làm khổ mình.
Có lẽ quan trọng nhất là các giải pháp thay thế cho bộ nhớ lưu trữ. Các ổ cứng cơ học (hard drive) và ổ đĩa mềm (floppy disk drive) cũ rất không đáng tin cậy và chậm chạp. Chắc chắn, chúng sẽ “chuẩn” hơn, nhưng bạn phải đối mặt với nguy cơ mất dữ liệu và hỏng đĩa thực sự. Vì vậy, thay vì một ổ đĩa cơ khí, bạn có thể kết nối một bộ chuyển đổi SD card sang IDE hoặc kết nối một ổ SSD SATA bằng bộ chuyển đổi SATA sang IDE. Bạn cũng không cần một ổ đĩa mềm thật, thay vào đó có thể sử dụng thứ gì đó như bộ giả lập ổ đĩa mềm Gotek.
Lưu ý rằng bộ giả lập Gotek có thể cần firmware thay thế để hoạt động với máy tính cụ thể của bạn. Hãy đảm bảo kiểm tra xem trường hợp sử dụng của bạn có yêu cầu firmware FlashFloppy hay không. Khả năng cao là có.
Lựa Chọn Hệ Điều Hành Phù Hợp Cho Trải Nghiệm Đa Dạng
Giao diện hệ điều hành Windows 98, gợi nhớ thời kỳ hoàng kim của PC gaming cổ điển, được khám phá trên OldWeb.Today.
Nếu bạn muốn chơi cả game MS-DOS và game Windows cổ điển, bạn có thể sử dụng nhiều ổ đĩa với các hệ điều hành khác nhau, hoặc một ổ đĩa lớn được phân vùng để bạn có thể khởi động vào các hệ điều hành khác nhau.
Tuy nhiên, việc chọn một hệ điều hành như Windows 98 mang lại khả năng tương thích gần như hoàn chỉnh với MS-DOS cùng với khả năng tương thích game Win9x. Lựa chọn là của bạn, nhưng cá nhân tôi thà xử lý một hệ điều hành còn hơn ba hoặc bốn.
Một trong những thách thức lớn nhất với PC retro là tìm driver cho tất cả các phần cứng cũ, điều này khiến các trang web như VOGONS Vintage Drivers trở nên cực kỳ quan trọng để mọi thứ hoạt động. Hãy nhớ rằng, nếu không có phần mềm, phần cứng đó là vô dụng.
Màn Hình CRT: Yếu Tố “Chất” Không Thể Thiếu Của PC Retro
Game Diablo huyền thoại hiển thị rõ nét trên màn hình máy tính CRT, nhấn mạnh trải nghiệm đồ họa cổ điển chân thực.
Màn hình CRT không phải là một yêu cầu bắt buộc, nhưng tất cả các game trong thư viện game PC cổ điển đều được tạo ra để hiển thị trên màn hình CRT. Màn hình LCD chỉ bắt đầu trở nên phổ biến cho game vào cuối những năm 2000, và hơn nữa, màn hình CRT nhìn đẹp và chơi game còn tốt hơn. Bạn thường có thể tìm thấy một chiếc với giá cực kỳ rẻ hoặc thậm chí miễn phí, và nếu bạn chưa bao giờ chơi game trên màn hình CRT, hoặc bạn đã quên chúng trông đẹp như thế nào, thì việc xây dựng một PC retro là thời điểm hoàn hảo để làm quen với sức hấp dẫn của màn hình “bóng đèn”.
Một màn hình CRT cũ được kết nối với PC cầm tay, chuột và bàn phím, tạo thành hệ thống chơi game PC retro độc đáo.
Một Số Tựa Game Cần Phần Cứng Chuyên Biệt
Card đồ họa 3DFX Voodoo, một biểu tượng của PC gaming thập niên 90, minh họa yêu cầu phần cứng chuyên biệt cho game cổ.
Tôi đã đề cập điều này khi nói về các card âm thanh ISA cũ hơn, nhưng vào thời kỳ trước DirectX và các API tương tự khác, các nhà phát triển game phải viết game của họ cho phần cứng cụ thể. Vì vậy, nếu bạn có một card đồ họa hoặc card âm thanh không đủ phổ biến, bạn sẽ gặp khó khăn. Đây là lý do tại sao rất nhiều card âm thanh được quảng cáo là “Tương thích Sound Blaster”, bởi vì game được viết cho card Sound Blaster, và do đó các đối thủ cạnh tranh phải sản xuất những card “nhìn giống” Sound Blaster đối với phần mềm.
Nếu bạn muốn chơi phiên bản Glide của Quake II, bạn sẽ cần một card 3Dfx Voodoo, đây là một ví dụ khác. Một lần nữa, có những cách để khắc phục điều này trên các máy tính hiện đại bằng cách sử dụng giả lập hoặc các lớp tương thích, nhưng nếu bạn hài lòng với điều đó, vậy tại sao phải xây dựng một PC retro làm gì?
Ưu Tiên Nguồn Máy Tính Hiện Đại Để Đảm Bảo An Toàn
Nếu chiếc máy tính bạn đang xây dựng không quá cũ, bo mạch chủ của nó vẫn nên tương thích với các bộ nguồn (PSU) hiện đại, mới. Các bộ nguồn càng cũ, khả năng hỏng hóc của chúng càng cao, và khi một bộ nguồn hỏng, có khả năng cao nó có thể làm hỏng các linh kiện máy tính mà nó được kết nối. Vì vậy, nếu có thể, hãy cố gắng mua một bộ nguồn mới cho dàn PC retro của bạn vẫn tương thích.
Bộ nguồn (PSU) Corsair RM850X 850W, một lựa chọn hiện đại và đáng tin cậy cho việc xây dựng PC gaming retro.
Giải Pháp Ổ Cứng Hoán Đổi: Linh Hoạt Với Nhiều Hệ Điều Hành
Nếu bạn muốn chạy nhiều hệ điều hành, bạn có thể cân nhắc sử dụng giải pháp ổ cứng có thể hoán đổi, nơi bạn có thể thay đổi ổ đĩa khởi động mà không cần mở máy tính.
Nếu bạn chọn bộ chuyển đổi SD sang IDE, bạn có thể in 3D một giá gắn bảng điều khiển phía trước cho bộ chuyển đổi SD sang IDE và thay đổi “ổ đĩa” khi cần. Nếu bạn muốn sử dụng ổ đĩa truyền thống, bạn có thể mua một khay hot-swap ổ cứng.
Nguồn Game Hợp Pháp: Vừa Chơi Vừa Bảo Tồn Di Sản
Một tuyển tập các trò chơi DOS cổ điển có sẵn trên cửa hàng kỹ thuật số GOG.com, khuyến khích mua game retro hợp pháp.
Trừ những game thực sự là “abandonware” (game bị bỏ rơi), bạn không cần phải cướp bản quyền các game PC cổ điển để chơi chúng. Nhờ GOG.com, bạn có thể mua và tải xuống các trình cài đặt (hoặc file đã cài đặt) cho các game cổ điển có thể chạy trên máy tính hiện đại, nhưng quan trọng hơn, chúng vẫn sẽ hoạt động trên phần cứng “đúng đời”.
Những game này thường chỉ có giá một hoặc hai đô la, và số tiền bạn chi tiêu ở đây, mặc dù có thể không đến tay những người sáng tạo game ban đầu trong tất cả các trường hợp, vẫn góp phần vào việc bảo tồn những tựa game kinh điển này. Bây giờ, tôi biết bạn quan tâm đến những game này nếu bạn đang xây dựng một PC retro, vậy hãy thể hiện một chút ủng hộ!
Không Nhất Thiết Phải Dùng Vỏ Case Cũ Kỹ
Hình ảnh render một chiếc máy tính cổ điển màu be, gợi nhắc phong cách vỏ case đặc trưng của PC thập niên 90.
Sở hữu một vỏ case màu be nguyên bản là điều được nhiều người ưa chuộng khi xây dựng phần cứng retro, và đối với rất nhiều người, bao gồm cả tôi, nó là một phần của trải nghiệm. Tuy nhiên, điều quan trọng cần nhớ là bạn không bắt buộc phải sử dụng một vỏ case PC “đúng đời”. Tùy thuộc vào kỷ nguyên của PC mà bạn đã xây dựng, các linh kiện vẫn có thể lắp vừa vào các vỏ case hiện đại tuân thủ cùng tiêu chuẩn ATX.
Điều này đặc biệt đúng nếu bạn định sử dụng các giải pháp thay thế ổ cứng thể rắn thay vì ổ cứng cơ học và ổ đĩa mềm thật. Rõ ràng, nếu bạn cần các khoang ổ đĩa mặt trước, bạn sẽ không thể sử dụng các vỏ case siêu hiện đại thiếu các khoang ổ đĩa mặt trước, nhưng bạn vẫn có các lựa chọn hiện đại hơn nhiều so với một vỏ case màu be thập niên 90.
Đừng Vội Trả Giá Cao Cho Linh Kiện Retro
Một trong những điều tuyệt vời nhất khi xây dựng PC gaming retro là bạn có thể giả vờ mình đang quay trở lại năm 1999, nhưng lần này bạn cực kỳ giàu có và có thể mua được những phần cứng máy tính tốt nhất, đắt tiền nhất thời bấy giờ. Thật tuyệt vời khi nhặt những con chip Pentium và thanh RAM cũ với giá chỉ vài xu.
Vấn đề là, khi game retro trở nên phổ biến hơn, những người bán linh kiện máy tính cũ đã nắm bắt được điều đó, và bạn có thể thấy giá của các linh kiện máy tính cũ tăng vọt. Thường đi kèm với những từ như “vintage” và “retro gaming”, đây là một dấu hiệu cảnh báo. Chắc chắn, một số linh kiện PC cổ điển thực sự hiếm và đáng giá một chút tiền, nhưng trong phần lớn các trường hợp, các loại linh kiện bạn muốn có chỉ với mục đích chơi game mà không cần giả lập đều nên có sẵn rất nhiều. Trên thực tế, khả năng cao là bạn có thể kiếm được hầu hết hoặc tất cả chúng miễn phí nếu bạn dành thời gian tìm kiếm.
Tất nhiên, hãy trả số tiền mà bạn cảm thấy thoải mái để có được những linh kiện mình muốn, nhưng đừng rơi vào cái bẫy nghĩ rằng những thứ này phải có giá đắt, và nên thực hành theo ý tưởng rằng tất cả chúng đều nên rất rẻ!
Kết Luận
Xây dựng một chiếc PC gaming retro không chỉ là lắp ráp các linh kiện cũ; đó là hành trình tái tạo một phần lịch sử công nghệ và trải nghiệm game một cách chân thực nhất. Bằng cách lựa chọn phần cứng thông minh để bao quát nhiều kỷ nguyên, tận dụng các giải pháp thay thế hiện đại cho những linh kiện không đáng tin cậy, và ưu tiên các yếu tố như màn hình CRT hay nguồn điện an toàn, bạn sẽ có một cỗ máy mạnh mẽ, ổn định và đúng chất “hoài cổ”. Đừng quên tìm nguồn game hợp pháp để ủng hộ cộng đồng và bảo tồn di sản, đồng thời hãy kiên nhẫn tìm kiếm linh kiện với mức giá hợp lý.
Hy vọng những mẹo này từ ThoibaoCongNghe.net sẽ giúp bạn hiện thực hóa giấc mơ về một chiếc PC gaming retro của riêng mình. Bạn đã từng xây dựng PC retro chưa? Hãy chia sẻ kinh nghiệm và những tựa game yêu thích của bạn trong phần bình luận bên dưới nhé!
Tài liệu tham khảo và Nguồn liên quan
- Why Did the Turbo Button Slow Down Your PC in the ’90s?
- Gigabyte GA-6VXE7+
- StarTech.com Replacement USB Keyboard Adapter
- Oxsubor PS2 to USB Female Converter
- SDHC 40Pin Male Adapter
- SinLoon SATA to IDE Adapter
- Gotek SFR1M44-U100 1.44MB Floppy Emulator
- FlashFloppy firmware
- VOGONS Vintage Drivers
- How an Old CRT Monitor Turned My Handheld PC Into the Perfect Retro PC Gaming System
- The 10 Most Influential Graphics Cards of All Time
- Corsair RM850x Fully Modular Power Supply
- SD to IDE adapter front panel mount (3D print)
- StarTech.com 5.25 Hard Drive Hot Swap Bay
- GOG.com
- What Is “Abandonware” and Is it Legal?
- It’s Time to Bring Back the Beige PC
