Trong bối cảnh các thiết bị điện toán nhỏ gọn đang ngày càng phổ biến, từ những chiếc laptop mỏng nhẹ đến các bộ máy tính mini mạnh mẽ, một phân khúc tưởng chừng rất tiềm năng lại dường như đang bị bỏ quên: đó là các máy tính mini chạy ChromeOS, hay còn gọi là Chromebox. Mặc dù khái niệm Chromebox đã xuất hiện trên thị trường từ nhiều năm nay, song chúng vẫn chưa thực sự tạo được dấu ấn đáng kể như những người anh em Chromebook của mình. Liệu với sự phát triển không ngừng của ChromeOS, tại sao những chiếc máy tính nhỏ bé này vẫn chưa thể vươn lên và chiếm lĩnh thị trường? Đây là câu hỏi mà nhiều chuyên gia và người dùng công nghệ vẫn đang tìm kiếm lời giải đáp.
Chromebox Là Gì? Định Nghĩa Và Lịch Sử Hình Thành
Khái niệm về một chiếc Chromebox khá đơn giản: đó chính là một chiếc Chromebook nhưng được loại bỏ màn hình, bàn phím và bàn di chuột. Với phần cứng của Chromebook được thu gọn vào một khung vỏ máy tính mini, bạn có thể dễ dàng gắn Chromebox vào mặt sau của màn hình bằng giá đỡ VESA, hoặc đặt nó vào hệ thống giải trí gia đình để biến chiếc TV của mình thành một máy tính ChromeOS đầy đủ chức năng.
Chiếc Chromebox đầu tiên được Samsung giới thiệu vào năm 2012, với tên gọi Series 3 Chromebox. Theo thông tin từ CNET, thiết bị này được trang bị CPU Celeron lõi kép. Đáng tiếc, chiếc Chromebox nhỏ bé của Samsung lại có mức giá không hề nhỏ – 329 USD vào thời điểm năm 2012. Với cấu hình còn hạn chế và hệ điều hành ChromeOS lúc bấy giờ còn nhiều giới hạn, việc cạnh tranh với các đối thủ như Mac Mini (có giá 599 USD cùng thời điểm) trở nên vô cùng khó khăn. Rõ ràng, Chromebox thế hệ đầu tiên đã không thể tạo ra một “cơn địa chấn” nào trên thị trường.
Sự Bùng Nổ Của Thị Trường Máy Tính Mini (Mini PC)
Máy tính mini GEEKOM AE7 được trưng bày trên bàn làm việc gọn gàng.
Dù Chromebox chưa tạo được tiếng vang, thị trường máy tính mini tổng thể lại phát triển vô cùng mạnh mẽ. Thập niên 2010 chứng kiến sự trỗi dậy của các dòng máy tính nhỏ gọn. Intel đã ra mắt dòng NUC đình đám, và không lâu sau đó, các công ty như Zotac và Gigabyte cũng nhanh chóng tung ra các sản phẩm máy tính mini của riêng mình. Những thiết bị này thường có giá thành phải chăng hơn so với các máy tính để bàn truyền thống, cung cấp đủ hiệu năng cho các tác vụ điện toán hàng ngày, chạy được các hệ điều hành đầy đủ, tiêu thụ rất ít điện năng và chiếm gần như không gian. Sự tiện lợi và hiệu quả này đã giúp máy tính mini nhanh chóng chiếm được cảm tình của người dùng.
Tại Sao Chromebox Lẽ Ra Đã Có Thể Thống Trị?
Trên lý thuyết, không có lý do gì để Chromebox không thể tận dụng làn sóng phát triển của thị trường máy tính mini. Đây là những cỗ máy đơn giản, dễ bảo trì, có đủ sức mạnh để thực hiện hầu hết các tác vụ cơ bản và đặc biệt là tích hợp hoàn hảo vào hệ sinh thái Google mà gần như mọi người đều đang sử dụng, và tiếp tục sử dụng cho đến ngày nay. Với những ưu điểm này, Chromebox lẽ ra đã có thể trở thành một lựa chọn hấp dẫn cho nhiều đối tượng người dùng.
Những Nguyên Nhân Chính Khiến Chromebox Chưa Thành Công
Vậy điều gì đã khiến Chromebox không thể cất cánh như mong đợi? Một trong những lý do lớn nhất có thể kể đến là chính bản thân ChromeOS ở thời điểm đó. Rất dễ để quên rằng ChromeOS trước đây từng bị giới hạn nghiêm trọng như thế nào. Ngày nay, bạn có thể chạy đủ loại phần mềm trên ChromeOS và không còn bị phụ thuộc vào kết nối internet như trước nữa. Điều này thật trớ trêu, bởi vì việc kết nối internet tốc độ cao hiện nay lại dễ dàng hơn rất nhiều so với năm 2013.
Một chiếc HP Chromebook Plus đang mở ứng dụng NVIDIA GeForce NOW.
Vấn đề khác nằm ở mức giá của Chromebox. Với chi phí tương đương, việc mua một chiếc Chromebook và kết nối nó với màn hình khi cần thiết lại hợp lý hơn rất nhiều. Để thực sự hấp dẫn, Chromebox cần phải có giá rẻ hơn đáng kể so với Chromebook. Các mẫu Chromebox cao cấp với CPU Core i5 và i7 thường có giá ngang ngửa với máy tính mini chạy Windows hoặc macOS, nhưng lại bị hạn chế hơn nhiều về phần mềm. Vậy với sức mạnh đó, người dùng có thể làm gì? Chỉ để duyệt web nhanh hơn sao?
Ngoài ra, thị trường Chromebox còn mắc kẹt trong một “vòng xoáy tử thần” của sự thờ ơ. Các thế hệ Chromebox mới thường chỉ là những bản nâng cấp nhàm chán, và phải mất nhiều thời gian hơn để các CPU mới nhất xuất hiện trên các mẫu Chromebox. Cùng với đó là việc thiếu vắng các chiến dịch marketing mạnh mẽ. Thậm chí, nhiều người dùng có thể chưa từng nghe đến thuật ngữ “Chromebox” hoặc không hề biết rằng những thiết bị này tồn tại.
Sự Phát Triển Vượt Bậc Của Mini PC Chạy Windows Và Linux
Trong khi Chromebox loay hoay, thị trường máy tính mini chạy Windows và Linux lại chứng kiến sự phát triển vượt bậc. Các công ty như Beelink và Zotac đã tận dụng triệt để tiềm năng của phân khúc này. Với khả năng chạy Linux hoặc Windows, trang bị phần cứng cấp độ máy tính để bàn, tiêu thụ điện năng cực thấp và hoạt động êm ái, không có gì ngạc nhiên khi thị trường cho những chiếc máy tính này lại lớn đến vậy. Ngay cả GPU tích hợp trên các CPU hiện đại cũng đủ mạnh để chạy các ứng dụng chuyên nghiệp như CAD và thậm chí là chơi game 1080p cơ bản. Điều mà trước đây chúng ta coi là hiệu năng của máy chơi game console giờ đây đã có mặt trên các chip tích hợp.
Thậm chí, ngay cả chiếc Chromebook Plus cơ bản với CPU Core i3 hiện đại cũng đủ sức chơi các tựa game từ thời Xbox 360 ở độ phân giải 1080p với tốc độ khung hình rất mượt mà. Điều này cho thấy phần cứng và phần mềm của Chromebook hiện nay đang có sự cân bằng tốt hơn. Tuy nhiên, Chromebox đã không thể tham gia vào cuộc đua này kịp thời, tạo cơ hội cho các loại máy tính mini khác chiếm lĩnh toàn bộ thị phần. Thực tế, chúng ta không thực sự biết doanh số bán ra của Chromebox là bao nhiêu, bởi vì theo những gì có thể thấy, chúng chủ yếu được các trường học mua sắm, chứ không phải người dùng phổ thông qua các kênh bán lẻ thông thường.
Cơ Hội Bị Bỏ Lỡ Trong Kỷ Nguyên Streaming
Netflix trên Samsung Frame TV thông qua Samsung DeX trên Galaxy Z Fold 6.
Một cơ hội khổng lồ mà Chromebox đã bỏ lỡ chính là sự bùng nổ của kỷ nguyên streaming. Các máy tính giải trí gia đình (HTPC) đã không còn được ưa chuộng, và hầu hết chúng ta hiện nay chỉ đơn giản là stream các chương trình và phim ảnh. Tuy nhiên, hầu hết các TV thông minh hiện nay lại có hiệu suất ứng dụng và hỗ trợ kém, vì vậy nhiều người chọn sử dụng Apple TV hoặc Android TV box.
Chromebox hoàn toàn có thể tìm thấy một thị trường ngách ở đây. Ngay cả mức giá tương đối cao (mà cá nhân tôi cho rằng là do vấn đề quy mô sản xuất) cũng có thể ít rào cản hơn trong phân khúc giải trí gia đình. Vấn đề lớn nhất ở đây đơn giản là ChromeOS cần một giao diện người dùng mới để hoạt động tốt trên TV ở khoảng cách xem từ ghế sofa, nhưng Android TV đã có sẵn, và việc chuyển đổi giao diện sẽ không quá khó khăn.
Những “Niche” Mà Chromebox Vẫn Có Ý Nghĩa
Mặc dù Chromebox vẫn chưa thoát khỏi các thị trường ngách của mình, nhưng chúng vẫn có những vai trò quan trọng. Như đã đề cập trước đó, chúng rất phù hợp với các cơ sở giáo dục có phòng máy tính. Dù một chiếc Chromebox có vẻ đắt hơn so với Chromebook, nhưng khi nhiều học sinh luân phiên sử dụng một chiếc Chromebox qua nhiều lớp học, chi phí tổng thể sẽ rẻ hơn so với việc mua mỗi em một chiếc Chromebook riêng.
Các phòng máy tính và thư viện là môi trường hoàn hảo cho những chiếc máy nhỏ gọn này, đặc biệt là vì chúng có thể được quản lý tập trung một cách dễ dàng và có tính bảo mật cao. Chromebox cũng rất lý tưởng cho các hệ thống biển báo kỹ thuật số (digital signage) và ki-ốt tự phục vụ với cùng những lý do trên. Bạn không muốn ai đó can thiệp vào máy tính, lây nhiễm phần mềm độc hại, hoặc chiếm quyền kiểm soát để thực hiện những hành vi không mong muốn.
Google Có Thể “Cứu Vãn” Chromebox?
Có thể tranh luận rằng Chromebox không cần phải được “cứu vãn”. Chúng có những thị trường ngách không mất đi, và có lẽ Google cùng các đối tác phần cứng của mình hoàn toàn hài lòng với hiện trạng.
Tuy nhiên, tôi tin rằng Chromebox hoàn toàn có thể trở thành một sản phẩm tiêu dùng thành công, xét theo hướng phát triển hiện tại của Chromebook. Một mặt, sự thành công của Proton và các giải pháp tương thích Linux khác cho game Windows có thể biến Chromebox thành một sản phẩm chơi game và giải trí tổng thể khả thi. Cùng với việc ChromeOS ngày càng trưởng thành, trở thành một hệ điều hành gần như đầy đủ tính năng nhưng vẫn giữ các hạn chế thông minh để ngăn chặn các tác nhân độc hại (và người dùng thiếu kinh nghiệm) gây ra sự cố, có thể sẽ có một tương lai nơi ChromeOS ngự trị trên máy tính để bàn và dưới TV của bạn, chứ không chỉ gói gọn trong túi đựng laptop nữa.
Để khám phá thêm các phân tích chuyên sâu về thị trường máy tính mini và xu hướng công nghệ tương lai, hãy tiếp tục theo dõi ThoibaoCongNghe.net!
