Fedora Linux 42 vừa giới thiệu một lớp giả lập x86 tiên tiến dành cho các máy tính sử dụng bộ vi xử lý ARM, mang đến khả năng tương thích phần mềm vượt trội, tương tự như lớp tương thích Rosetta 2 của Apple dành cho các máy Mac chip Apple Silicon. Tính năng đột phá này cho phép các PC Linux ARM có thể chạy một lượng lớn ứng dụng và trò chơi chưa được biên dịch sang kiến trúc ARM, bao gồm cả phần mềm Windows thông qua lớp tương thích Wine. Đây là một bước tiến quan trọng, giúp mở rộng đáng kể thư viện phần mềm cho người dùng Linux trên nền tảng ARM.
Nguồn Gốc và Hiệu Năng Đáng Nể của Tính Năng Giả Lập
Công nghệ giả lập x86 của Fedora ban đầu được phát triển cho Fedora Asahi Remix, phiên bản Linux đặc biệt dành cho các máy tính Mac dùng chip Apple Silicon. Ngay từ khi ra mắt, nó đã chứng minh khả năng chạy các trò chơi Windows phổ biến như Control, Hollow Knight, Fallout 4, The Witcher 3 và Portal 2 với hiệu suất khá ổn định trên máy Mac M1. Giờ đây, đội ngũ Fedora đã chuyển giao công nghệ này sang các phiên bản ARM khác của Fedora Linux dưới dạng gói cài đặt và được cài đặt mặc định trong Fedora KDE Plasma Desktop 42. Điều này mở ra cơ hội lớn cho nhiều thiết bị ARM khác trong hệ sinh thái Fedora.
Logo của Fedora Linux, biểu tượng cho hệ điều hành với khả năng giả lập x86 trên các máy tính ARM
Cơ Chế Hoạt Động Của Hệ Thống Giả Lập x86 Trên ARM
Lớp giả lập này được xây dựng trên sự kết hợp của ba công cụ chính: FEX emulator chịu trách nhiệm dịch các chỉ lệnh x86 sang ARM, công cụ muvm để chạy phần mềm trong các máy ảo siêu nhỏ (micro virtual machines), và binfmt-dispatcher để tự động chọn trình giả lập phù hợp khi một ứng dụng x86 được khởi chạy. Hệ thống này hỗ trợ cả phần mềm x86 32-bit và x86_64 64-bit (còn gọi là ‘amd64’). Đối với việc chạy phần mềm Windows x86, người dùng cần thêm Wine hoặc một trong các biến thể của nó như Proton vào hệ thống. Đặc biệt, người dùng có thể linh hoạt thay thế FEX bằng các trình giả lập khác như box64 hoặc QEMU nếu cần.
Đội ngũ Fedora giải thích trong bài đăng blog rằng: “Với thiết lập này, khi một chương trình không phải bản native được chạy, nhân hệ điều hành sẽ gọi binfmt-dispatcher thông qua giao diện binfmt_misc. Dispatcher sẽ chọn trình giả lập tốt nhất để sử dụng, dựa trên chương trình, hệ thống đang chạy và cấu hình của nó. Mặc định, chúng tôi sử dụng FEX emulator, cung cấp sự cân bằng tốt nhất giữa hiệu suất và khả năng tương thích cho hầu hết các chương trình. FEX chỉ hỗ trợ các hệ thống máy chủ chạy nhân có kích thước trang 4k. Do đó, khi chạy trên hệ thống có kích thước trang khác (ví dụ như Apple Silicon Mac chạy Fedora Asahi Remix 42, sử dụng kích thước trang 16k), dispatcher sẽ tự động chạy FEX bên trong muvm. Điều này sẽ khởi động một microVM với nhân có kích thước trang 4k để đảm bảo tương thích.”
Vì Sao Cần Giả Lập x86? Lấp Đầy Khoảng Trống Phần Mềm
Trong nhiều năm qua, hầu hết các ứng dụng và tiện ích Linux phổ biến đã cung cấp phiên bản ARM-native, phần lớn nhờ vào sự phổ biến của Raspberry Pi và các bo mạch ARM khác. Sự phát triển của máy tính Mac dùng chip Apple Silicon và máy chủ dựa trên ARM cũng thúc đẩy đầu tư nhiều hơn vào phần mềm Linux ARM.
Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều phần mềm chỉ có phiên bản x86. Phần lớn các ứng dụng độc quyền dành cho Linux, như Discord, Slack và Steam, đều chỉ có phiên bản x86. Phần mềm Windows vẫn chủ yếu chỉ có sẵn cho các bộ xử lý x86, bao gồm gần như tất cả các trò chơi Windows. Giả lập x86 giúp lấp đầy những khoảng trống về chức năng này trên phần cứng ARM, tương tự như cách nó hoạt động với các PC Windows dựa trên ARM.
Mặc dù việc giả lập có thể tiềm ẩn những hạn chế về hiệu suất và độ ổn định, nhưng nó vẫn cực kỳ hữu ích và đáng để thử nghiệm nếu bạn sở hữu một thiết bị Linux ARM. Tính năng này thậm chí có thể được sử dụng ngoài các thiết lập máy tính truyền thống—minh họa cho thấy game Celeste dành cho Windows đang chạy trên một chiếc điện thoại dùng postmarketOS Linux.
Cách Kích Hoạt và Trải Nghiệm Tính Năng Giả Lập x86
Lớp giả lập x86 đã được cài đặt sẵn trên Fedora KDE Plasma Desktop 42, cũng như các phiên bản KDE và GNOME của Fedora Asahi Remix. Trên các phiên bản ARM Fedora khác, bạn có thể dễ dàng cài đặt tính năng này bằng cách chạy lệnh sau trong terminal:
sudo dnf install @x86-emulationTính năng này hiện chỉ tập trung vào việc giả lập x86 trên các máy chủ ARM. Tuy nhiên, đội ngũ phát triển cũng lưu ý rằng “mặc dù chúng tôi đặc biệt nhắm mục tiêu giả lập x86 trên máy chủ ARM, nhưng cách tiếp cận tương tự có thể được sử dụng cho các máy chủ và mục tiêu khác trong tương lai,” mở ra nhiều tiềm năng phát triển.
Với Fedora Linux 42, người dùng ARM PC giờ đây có thể tận hưởng một thư viện phần mềm phong phú hơn, xóa bỏ rào cản tương thích kiến trúc và nâng cao trải nghiệm sử dụng. Hãy thử nghiệm tính năng này để khám phá những khả năng mới mà nó mang lại!
Nguồn tham khảo: Fedora Magazine
