Nếu bạn lớn lên vào những năm 90 hoặc đầu những năm 2000, chắc hẳn bạn đã được bạn bè giới thiệu một vài trò chơi trên trình duyệt web. Những tựa game này (thường dựa trên công nghệ Flash) mang đến những phút giây giải trí nhanh chóng, vui vẻ trong những giờ nghỉ ngơi ở trường học hoặc nơi làm việc. Chúng được xem như những người kế nhiệm tinh thần của các máy game thùng (arcade) một thời. Vậy điều gì đã xảy ra với những game trình duyệt huyền thoại này? Tại sao chúng không còn giữ được vị thế như xưa, và liệu chúng có hoàn toàn biến mất khỏi thế giới công nghệ? Bài viết này sẽ đưa bạn đi sâu vào lịch sử, đặc điểm, sự suy thoái và sự trở lại đầy bất ngờ của những trò chơi thú vị này.
Chơi Mọi Lúc, Mọi Nơi, Không Giới Hạn
Một đặc điểm nổi bật đã làm nên sự khác biệt của game trình duyệt so với các trò chơi thông thường chính là khả năng chơi trực tiếp từ trình duyệt web. Bạn không cần phải cài đặt hay tải xuống bất kỳ phần mềm nào, cũng không cần đến đĩa mềm hay CD shareware. Chỉ cần có kết nối internet quay số (dial-up) và không bị bố mẹ chiếm dụng điện thoại, bạn có thể dễ dàng truy cập game chỉ bằng cách gõ địa chỉ vào thanh tìm kiếm. Ngay cả khi một game nhận được các bản cập nhật lớn, như Club Penguin, chúng đều được xử lý ở phía máy chủ, đảm bảo không làm gián đoạn trải nghiệm của người chơi.
Điểm cộng lớn nhất là game trình duyệt tương thích với hầu hết các máy tính. Dù là một chiếc PC mới toanh, laptop văn phòng, hay máy tính ở trường học, chúng đều có thể chạy game trình duyệt. Mặc dù một số game như RuneScape có yêu cầu cấu hình cao hơn một chút, nhưng ngay cả khi bạn sở hữu một chiếc PC cũ kỹ được truyền lại (như nhiều người trong chúng ta), vẫn có rất nhiều lựa chọn game trình duyệt ít đòi hỏi tài nguyên hơn để bạn khám phá.
Người chơi RuneScape đang thu hoạch nông sản trong trò chơi trình duyệt.
Điều này có nghĩa là bạn có thể dễ dàng tận hưởng những phiên chơi game nhanh chóng ở bất cứ đâu. Thậm chí, hành động “chơi lén” đôi khi còn thú vị hơn cả bản thân trò chơi. Tôi và bạn bè thường chơi game Flash trên trình duyệt trong giờ học máy tính khi giáo viên bận chấm bài hoặc viết bảng. Bị bắt quả tang đồng nghĩa với việc thua cuộc, tạo thêm cảm giác hồi hộp và phấn khích.
Niềm Vui Đơn Giản, Dễ Dàng Tiếp Cận
Trình duyệt web ban đầu không được thiết kế để chạy trò chơi, vì vậy hầu hết các game trình duyệt đều kém xa các tựa game AAA đình đám thời bấy giờ, ít nhất là về mặt công nghệ. Chúng thường có đồ họa và hình ảnh động 2D đơn giản, các cấp độ ngắn và ít hoặc không có cốt truyện. May mắn thay, chúng thường hoàn toàn miễn phí, và việc chúng hoạt động được đã là một điều kỳ diệu.
Game trình duyệt không đòi hỏi người chơi phải đầu tư nhiều thời gian để tìm hiểu cốt truyện hay cách chơi. Mục tiêu của chúng không bao giờ là tạo ra một Half-Life tiếp theo; mà là mang đến vài phút giải trí gây nghiện, từ cảm giác phấn khích, tiếng cười, hay cả hai, như trong Happy Wheels.
Hình ảnh từ tựa game nền tảng Super Meat Boy Forever, minh chứng cho game trình duyệt chất lượng.
Các điều khiển đơn giản, lối chơi trực quan và mục tiêu rõ ràng cũng góp phần vào sự thành công này. Mặc dù điều này chủ yếu áp dụng cho các game trình duyệt chất lượng cao, với hàng trăm (thậm chí hàng nghìn) game Flash chất lượng có sẵn, người chơi không bao giờ thiếu các lựa chọn xuất sắc. Những trò chơi như Meat Boy gốc, Bejeweled và Bloons Tower Defense là những ví dụ tuyệt vời về những phẩm chất này, đó là lý do tại sao chúng cuối cùng đã có các phiên bản di động và thậm chí là các phần tiếp theo.
Những Yếu Tố Cộng Đồng Độc Đáo
Trong khi chơi game trực tuyến ngày càng phổ biến và tiếp tục phát triển, game trình duyệt đã từng sở hữu một vài yếu tố xã hội độc đáo. Một chủ đề phổ biến là chế độ chơi hợp tác (co-op). Tôi đặc biệt yêu thích những game trình duyệt cho phép hai người chơi co-op trên cùng một bàn phím, vì nó không yêu cầu bất kỳ phần cứng bổ sung nào để cả hai người chơi cùng tận hưởng.
Một ví dụ gần đây hơn về game trình duyệt có yếu tố PvP (người chơi đối kháng người chơi) là Agar.io. Trong game này, mỗi người chơi điều khiển một tế bào và cạnh tranh với nhau bằng cách hấp thụ các tế bào và người chơi khác để lớn hơn, đồng thời cố gắng tránh bị ăn thịt. Tuy nhiên, không có tính năng trò chuyện trong game, vì vậy sự tương tác giữa người chơi chỉ giới hạn trong bản thân trò chơi.
Ảnh chụp màn hình game Agar.io, một trò chơi trình duyệt với yếu tố PvP độc đáo.
Ngoài những yếu tố này, còn có một lớp tương tác xã hội khác diễn ra bên ngoài trò chơi. Vì bất kỳ ai có PC và truy cập internet đều có thể chơi game trình duyệt, mọi người chơi chúng chỉ để cảm thấy được hòa nhập và theo kịp điểm số của bạn bè trong các game Miniclip mới nhất. Cảm giác cộng đồng độc đáo này cũng mở rộng sang các mini-game trình duyệt gắn liền với các bộ phim hoạt hình và chương trình truyền hình nổi tiếng. Ví dụ, bạn có thể nhớ đến Clickamajigs của Nickelodeon, một loạt các game Flash chất lượng cao như Black Licorice.
Điều Gì Đã Khiến Game Trình Duyệt Suy Thoái?
Thật khó để xác định chính xác điều gì đã dẫn đến sự suy tàn của những trò chơi từng rất phổ biến này. Việc Adobe Flash dần bị loại bỏ để ủng hộ HTML5 và các công nghệ trình duyệt tiên tiến khác có lẽ đã đóng một vai trò. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể chơi các game Flash cũ ngày nay, nên đó không phải là nguyên nhân duy nhất.
Theo quan điểm của nhiều chuyên gia công nghệ, sự thay đổi thực sự đến từ những tiến bộ công nghệ lớn đã khiến game trình duyệt trở nên lỗi thời. Internet quay số (dial-up) đã được thay thế bằng các công nghệ tiên tiến hơn, vì vậy việc tải xuống một trò chơi không còn là vấn đề lớn nữa.
Ảnh chụp màn hình game thủ thành Bloons Tower Defense, minh họa cho sự chuyển mình từ game trình duyệt lên di động.
Ngoài ra, khi những chiếc smartphone mạnh mẽ trở nên phổ biến, game di động đã chứng kiến sự phát triển vượt bậc. Một phần lớn các game di động về bản chất là game trình duyệt, và trong một số trường hợp, chúng đúng là như vậy. Phiên bản Bloons Tower Defense gốc là một game trình duyệt đã nhận được nhiều phần tiếp theo và phiên bản phụ trên di động.
Nếu điện thoại của chúng ta giờ đây có thể chạy game trình duyệt (có hoặc không cần tải xuống), thì việc phần cứng máy tính và console đã phát triển vượt bậc là điều hoàn toàn hợp lý. Máy tính từng rất đắt đỏ và cấu hình yếu kém trong quá khứ. Ngày nay, bạn có thể xây dựng một chiếc PC với giá dưới 400 đô la với một GPU tích hợp mạnh mẽ như AMD Ryzen 5 5600G, và nó đủ mạnh để chạy Fortnite, Valorant và các tựa game esports khác.
Sở thích của chúng ta cũng thay đổi. Học sinh từng hài lòng với các game trình duyệt đơn giản đã lớn lên và tìm kiếm thứ gì đó thực chất hơn. Các game thủ mong muốn lối chơi tốt hơn, đồ họa cải thiện, nhiều tính năng hơn, một cốt truyện thực sự, và nhiều hơn thế nữa. Nói một cách đơn giản, không ai còn muốn chơi game trình duyệt nữa vì chúng ta đã có những lựa chọn tốt hơn.
Game Trình Duyệt Vẫn Tồn Tại Và Phát Triển Đến Ngày Nay
Mặc dù game trình duyệt không còn phổ biến như xưa, nhưng đáng mừng là chúng vẫn tồn tại và thậm chí còn tốt hơn bao giờ hết. Nhờ tất cả những tiến bộ công nghệ này, bạn giờ đây có thể chơi các game kinh điển trực tiếp trên trình duyệt. Ví dụ bao gồm OpenLara, OpenArena và Diablo phiên bản web.
Ảnh chụp màn hình trò chơi hành động OpenLara, một tựa game kinh điển có thể trải nghiệm trên trình duyệt.
Các game trình duyệt hay nhất luôn tập trung vào lối chơi đơn giản, ngắn gọn, và những tựa game đã tồn tại bền vững là những game không yêu cầu tải xuống. Wordle và Chess là những ví dụ hoàn hảo về những gì hoạt động tốt trong định dạng trình duyệt. Cá nhân tôi là một fan hâm mộ của Tetris và TypeRacer. Nếu bạn muốn một chuyến đi ngược dòng ký ức, Flashpoint đã bảo tồn hơn 200.000 trò chơi và hoạt hình Flash mà bạn có thể sống lại, mặc dù nó yêu cầu tải xuống.
Game trình duyệt đã đóng một vai trò to lớn trong việc định hình văn hóa trực tuyến và internet như chúng ta biết ngày nay. Mặc dù sự phổ biến của chúng đã đạt đến kết luận tự nhiên, chúng ta không nên để ký ức về chúng phai nhạt. May mắn thay, vẫn còn một lựa chọn sôi động các game trình duyệt chất lượng để bạn thưởng thức hôm nay. Hãy cùng khám phá và tìm lại những niềm vui giản dị nhưng đầy ý nghĩa mà thế giới game trình duyệt mang lại.
