Google Search đã trải qua hơn một phần tư thế kỷ kể từ khi ra mắt, và nhận định của công chúng về nó cũng thay đổi đáng kể trong khoảng thời gian đó. Từ một công cụ tìm kiếm tối giản, tập trung vào tốc độ, Google Search đã phát triển thành một hệ thống tích hợp AI có phần “lộn xộn” và chứa nhiều yếu tố. Vậy, hành trình tiến hóa của Google Search, từ những ngày đầu sơ khai đến hình thái hiện tại, đã diễn ra như thế nào? Đây là một câu hỏi mà mọi tín đồ công nghệ và người dùng internet đều tò mò, khi chứng kiến công cụ tìm kiếm này liên tục đổi mới để định hình trải nghiệm trực tuyến của hàng tỷ người.
1998: Google Ra Mắt – Khởi Đầu Của Một Kỷ Nguyên Mới
Mặc dù tên miền google.com được đăng ký từ năm 1997, công ty Google vẫn chọn tháng 9 năm 1998 làm thời điểm ra mắt chính thức của Google Search mà chúng ta biết ngày nay. Dù rất dễ tìm thấy hình ảnh về giao diện trang chủ thời đó, việc tìm kiếm trang kết quả tìm kiếm thực tế lại khá khó khăn. Cái nhìn rõ ràng nhất chúng ta có được là thông qua một chức năng tìm kiếm đặc biệt trên Google, khi bạn tìm “Google in 1998”. Kết quả hiển thị một trang tìm kiếm với giao diện mô phỏng Google gốc, thậm chí còn có dấu chấm than kiểu Yahoo! trong logo. Một trong những tính năng cốt lõi của Google Search, tồn tại trong một thời gian dài, đã có mặt ngay từ đầu: phần đầu trang hiển thị số lượng kết quả và thời gian tìm kiếm. Điều này thể hiện cam kết của Google về sự hiệu quả và minh bạch ngay từ những ngày đầu.
Giao diện Google Search năm 1998 khi mới ra mắt, thể hiện sự đơn giản và tốc độ.
2000: Google Bắt Đầu Đặt Quảng Cáo – Nền Tảng Doanh Thu Tỷ Đô
Từ lâu, quảng cáo đã được biết đến là “con bò sữa” mang lại doanh thu khổng lồ cho Google, và điều này đã đúng gần như ngay từ khi công ty thành lập. Quảng cáo lần đầu tiên xuất hiện trên trang kết quả tìm kiếm vào tháng 10 năm 2000. Google đã liên tục điều chỉnh cách hiển thị quảng cáo, nhưng về cơ bản, chúng là các liên kết trong các hộp được làm nổi bật phía trên các kết quả tự nhiên. Sau đó, quảng cáo dạng thanh bên (sidebar ads) cũng bắt đầu xuất hiện, mở rộng không gian hiển thị và khả năng kiếm tiền của Google. Sự kiện này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng, định hình mô hình kinh doanh của Google trong nhiều thập kỷ tiếp theo.
Google Search năm 2000 với sự xuất hiện lần đầu của các quảng cáo, đánh dấu bước ngoặt kinh doanh.
2002: Thêm Danh Mục Tìm Kiếm – Mở Rộng Phạm Vi Thông Tin
Trong bốn năm kể từ 1998, Google đã bổ sung khá nhiều tính năng vào công cụ tìm kiếm của mình. Đến năm 2002, đã có năm tab chính phía trên các kết quả tìm kiếm: Web, Images (Hình ảnh), Groups (Nhóm), Directory (Danh bạ), và News (Tin tức). Đặc biệt, Google Image Search được ra mắt với hơn 250 triệu hình ảnh trong cơ sở dữ liệu. Mặc dù đã có thêm nhiều tính năng, giao diện kết quả tìm kiếm vẫn còn rất sạch sẽ và đơn giản, tập trung vào việc hiển thị các liên kết một cách rõ ràng và không gây phân tâm.
2005: Tìm Kiếm Cá Nhân Hóa – Kết Quả Phù Hợp Với Từng Người Dùng
Về mặt hình ảnh, kết quả tìm kiếm của Google không thay đổi nhiều vào năm 2005, nhưng có một bản cập nhật lớn về chức năng. Lần đầu tiên, Google ra mắt tính năng tìm kiếm cá nhân hóa, sử dụng lịch sử tìm kiếm của người dùng để điều chỉnh kết quả phù hợp hơn. Như chúng ta đã biết, tính năng này sau đó đã trở thành một phần quan trọng trong cách Google hoạt động, nhưng vào thời điểm đó, nó chỉ có thể truy cập thông qua một tên miền đặc biệt: google.com/psearch. Đây là bước đi tiên phong trong việc cung cấp trải nghiệm tìm kiếm tối ưu, được cá nhân hóa theo từng người dùng.
Giao diện Google Search năm 2005, minh họa tính năng tìm kiếm cá nhân hóa được giới thiệu.
2007: Universal Search – Sự Xuất Hiện Của “Hỗn Loạn” Đầu Tiên
Giữa năm 2002 và 2007, Google chủ yếu tinh chỉnh thuật toán tìm kiếm và thêm một vài danh mục nhỏ. Nhưng vào năm 2007, sự đơn giản và gọn gàng của kết quả tìm kiếm đã có một sự thay đổi lớn. Lần đầu tiên, việc tìm kiếm trên Google sẽ hiển thị nhiều hơn là chỉ các liên kết trong kết quả web mặc định. Trước thay đổi này, nếu muốn tìm hình ảnh, tin tức hoặc video, bạn cần chuyển sang các danh mục đó một cách cụ thể. Năm 2007 mang đến khái niệm “Universal Search” (tìm kiếm phổ quát), tích hợp hình ảnh, tin tức, video và các danh mục khác trực tiếp vào kết quả chính. Đây là một thay đổi tiện lợi nhưng cũng là dấu hiệu cho một tương lai “lộn xộn” hơn.
Kết quả tìm kiếm Google năm 2007, thể hiện sự xuất hiện của Universal Search và đa dạng nội dung.
2010: Thanh Sidebar Mới – Tối Ưu Trải Nghiệm Lọc Kết Quả
Kể từ khi xuất hiện lần đầu, các danh mục tìm kiếm được trình bày dưới dạng tab trong một thanh ngang ở phía trên kết quả tìm kiếm. Năm 2010, Google thay đổi mọi thứ bằng cách thêm một thanh sidebar (thanh bên) dọc ở phía bên phải của kết quả, chứa các danh mục, biểu tượng và một số lối tắt khác (các danh mục chính vẫn giữ ở đầu màn hình như một tùy chọn bổ sung). Sự thay đổi này nhằm cung cấp cho người dùng nhiều công cụ hơn để tinh chỉnh và khám phá kết quả, mặc dù nó cũng làm cho giao diện trở nên bớt “sạch” hơn.
Giao diện Google Search năm 2010 với thanh sidebar (thanh bên) mới, giúp người dùng lọc kết quả dễ hơn.
2011: Tái Thiết Kế Giao Diện – Nâng Cao Tính Thẩm Mỹ Và Đồng Bộ
Một năm sau, về mặt chức năng không có nhiều thay đổi lớn, nhưng về mặt hình ảnh, Google Search đã được “khoác áo mới”. Các biểu tượng thanh bên đầy màu sắc được thay thế bằng màu xám, thanh danh mục ở phía trên có nền đen, và logo Google cùng thanh tìm kiếm được đặt trên nền màu xám nhạt. Những thay đổi thiết kế này cũng được áp dụng cho một số sản phẩm khác của Google để tạo ra một vẻ ngoài đồng bộ và gắn kết hơn trên toàn bộ hệ sinh thái của họ.
Thiết kế Google Search năm 2011, với phong cách tối giản và màu sắc trung tính.
2012: Knowledge Graph Ra Đời – Thay Đổi Cách Chúng Ta Tìm Kiếm Thông Tin
Năm 2012 đánh dấu một trong những bổ sung lớn nhất vào Google Search trong lịch sử của nó: Knowledge Graph (Biểu đồ tri thức). Tính năng này hiển thị thông tin bổ sung trong “Knowledge Panel” (Bảng kiến thức) ở thanh bên hoặc “Knowledge Carousel” (Băng chuyền kiến thức) ở đầu trang. Ví dụ, nếu bạn tìm kiếm tên một diễn viên, bạn sẽ thấy tiểu sử ngắn gọn, các bộ phim họ đã tham gia, các diễn viên liên quan và nhiều thông tin khác. Đột nhiên, kết quả tìm kiếm của Google bao gồm rất nhiều thứ mà người dùng không nhất thiết phải tìm kiếm trực tiếp. Universal Search năm 2007 đã khởi đầu xu hướng này, nhưng Knowledge Graph đã đẩy nó lên một tầm cao mới. Google muốn người dùng ở lại trên google.com, và đây là một dấu hiệu rõ ràng cho những gì sẽ đến.
Google Search năm 2012 hiển thị Knowledge Panel (Bảng kiến thức) từ Knowledge Graph.
2015: Logo Google Mới – Một Biểu Tượng Nhận Diện Toàn Cầu
Kết quả tìm kiếm Google vẫn giữ nguyên khá nhiều trong vài năm, nhưng vào năm 2015, một tháng sau khi thành lập công ty mẹ Alphabet, Google đã tung ra logo mà chúng ta biết đến ngày nay. Logo mới với phông chữ sans-serif, màu sắc tươi sáng và thiết kế hiện đại hơn, phản ánh sự phát triển và mở rộng của công ty vượt ra ngoài công cụ tìm kiếm cốt lõi. Đây là một thay đổi nhận diện thương hiệu quan trọng, nhưng không ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng tìm kiếm.
Giao diện Google Search năm 2015 với logo Google mới hiện đại, sau khi ra mắt công ty mẹ Alphabet.
2019: Thiết Kế Hiện Đại Hơn – Giảm Xám, Thêm Màu Sắc
Những thay đổi thiết kế nhỏ tiếp theo diễn ra vào năm 2019: Google loại bỏ gần như toàn bộ màu xám, ưu tiên tông màu trắng, và các biểu tượng danh mục dưới thanh tìm kiếm xuất hiện với các màu sắc đặc trưng của Google khi được chọn. Thay đổi này nhằm mang lại một giao diện tươi mới, hiện đại và thân thiện hơn với người dùng, đồng thời củng cố nhận diện thương hiệu qua màu sắc.
Thiết kế Google Search năm 2019 với tông màu trắng chủ đạo và biểu tượng danh mục nhiều màu sắc hơn.
2023: Gợi Ý Tìm Kiếm Thông Minh – Tùy Biến Thanh Danh Mục
Năm 2023, Google bắt đầu thử nghiệm với thanh danh mục đã tồn tại từ lâu. Thay vì một danh sách tĩnh các danh mục, nó trở thành một danh sách động, hiển thị những gì Google nghĩ bạn có thể muốn tìm kiếm. Ví dụ, khi bạn tìm “Apple”, bạn có thể thấy các gợi ý cho “iPhone”, “Lợi ích”, “Cửa hàng” và “Phụ kiện” xen kẽ với “Tin tức” và “Hình ảnh”. Đôi khi, người dùng có thể cần mở menu tràn để tìm danh mục thực sự mình muốn. Sự thay đổi này thể hiện nỗ lực của Google trong việc dự đoán và đáp ứng nhu cầu thông tin của người dùng một cách chủ động hơn.
Giao diện Google Search năm 2023 với tính năng gợi ý tìm kiếm động, giúp người dùng khám phá thêm chủ đề.
2024: AI Gemini Và Những Thách Thức Về Thông Tin Sai Lệch
Thay đổi gần đây nhất và có lẽ là lớn nhất trong tất cả diễn ra vào năm 2024, khi tính năng AI Overviews (Tổng quan AI) của Gemini được thêm vào kết quả tìm kiếm. Do đó, nếu bạn tìm kiếm một câu hỏi như “Nước có đóng băng ở 27F không?”, Gemini sẽ cố gắng đưa ra câu trả lời mà không cần bạn phải rời khỏi Google.
Vấn đề là, giống như tất cả các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM), Gemini đôi khi đưa ra thông tin rất, rất sai lệch. Câu hỏi trên, chẳng hạn, đã tạo ra phản hồi từ Gemini rằng: “Không, nước sẽ không đóng băng ở 27 độ Fahrenheit vì điểm đóng băng của nước là 32 độ Fahrenheit.” Điều này tương đối vô hại so với lần nó đã đề xuất sử dụng keo dán để giữ phô mai dính vào pizza. Google tuyên bố: “Phần lớn AI Overviews cung cấp thông tin chất lượng cao.” Tuy nhiên, thật khó để đánh giá thấp mức độ nguy hiểm của việc một công cụ tìm kiếm từng được tin cậy lại tạo ra thông tin sai lệch một cách đầy uy quyền.
Kết Luận
Google Search, không nghi ngờ gì nữa, là một trong những công ty công nghệ được yêu thích nhất. Mọi người đã sử dụng Google nhiều đến mức nó trở thành thuật ngữ chung cho việc tìm kiếm trên web. Tuy nhiên, ở một giai đoạn nào đó, Google nhận ra rằng việc gửi người dùng rời khỏi google.com không giúp ích cho lợi nhuận của họ. Nhiều người vẫn còn yêu thích Google, nhưng việc bổ sung AI và số lượng ngày càng tăng các rào cản ngăn cản người dùng đến với những gì họ thực sự muốn đang dần làm xói mòn những gì đã thu hút mọi người đến với nó ngay từ đầu. Để tiếp tục là một nguồn thông tin công nghệ uy tín, Google sẽ cần cân bằng giữa lợi ích kinh doanh và trải nghiệm tìm kiếm thuần túy mà người dùng đã từng yêu thích.
Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về sự phát triển của Google Search trong phần bình luận bên dưới!
