Review bombing xảy ra khi một nhóm người cùng nhau tấn công các trang đánh giá trực tuyến bằng hàng loạt đánh giá tiêu cực. Đây thường là một chiến thuật trả đũa, được sử dụng ngay cả khi bản thân trò chơi thực sự tốt. Hành vi này phá hoại lòng tin vào hệ thống đánh giá của người dùng bằng cách làm sai lệch điểm xếp hạng tổng thể của trò chơi và định hình cách công chúng nhìn nhận game, thường vì những lý do không hề liên quan đến chất lượng tổng thể của sản phẩm. Hiện tượng này ngày càng phổ biến trong cộng đồng game thủ Việt Nam và trên thế giới, đặt ra nhiều câu hỏi về tính khách quan và đáng tin cậy của các nền tảng đánh giá.
Review Bombing: Chiêu Trò Phá Hoại Đã Trở Nên Quá Phổ Biến
Quá trình tấn công đánh giá tiêu cực (review bombing) diễn ra khi một nhóm lớn người, thường bị thúc đẩy bởi các vấn đề bên ngoài, đồng loạt đăng các đánh giá xấu. Nhiều người còn sử dụng bot hoặc các công cụ tự động để khuếch đại quy mô cuộc tấn công. Làn sóng điểm thấp này nhấn chìm những lời phê bình chân thực và kéo điểm trung bình của trò chơi xuống, gây tổn hại đến doanh số bán hàng và thậm chí ảnh hưởng đến việc các dự án tương lai có được thực hiện hay không.
Nhiều trò chơi đã trở thành nạn nhân của review bombing. Các tựa game đình đám có thể đối mặt với phản ứng dữ dội do những bình luận từ những người liên quan đến quá trình sản xuất, và nhận về các đánh giá tiêu cực không hề liên quan đến gameplay hay cách thức hoạt động của game. Những trò chơi khác với các nhân vật hoặc cốt truyện gây tranh cãi cũng bị nhắm đến, như Dragon Age: The Veilguard, cho thấy hệ thống đánh giá dễ bị lạm dụng như thế nào vì những bất đồng về xã hội hoặc chính trị.
Tay cầm Steam Deck chụp cận cảnh nút Steam
Những cuộc tấn công này không phải lúc nào cũng liên quan đến chính trị. Đôi khi, người chơi tổ chức các chiến dịch đánh giá tiêu cực vì họ không hài lòng với những thay đổi về lối chơi, cảm thấy trò chơi thúc đẩy quá nhiều giao dịch nhỏ (microtransactions), hoặc tin rằng các nhà phát triển không lắng nghe khiếu nại của họ. Ví dụ, Infinity Nikki gần đây đã bị tấn công đánh giá do lỗi trình khởi chạy. Một lỗi khởi chạy là một lỗi có thể được khắc phục bằng cách báo cáo thường xuyên. Người chơi không cần phải vào phần đánh giá để thu hút sự chú ý khi các nhà phát triển xây dựng game với hệ thống báo lỗi và có tài khoản X để nhận phản hồi. Nhiều người đã phản ứng thái quá chỉ vì họ muốn người khác thấy sự tức giận của mình. Đây là những lời kêu gọi sự chú ý, không phải là sự phản ánh thực sự về lối chơi hoặc chất lượng của bản thân trò chơi. Review bombing là một chiến thuật bị lạm dụng để thể hiện sự khinh thường. Thậm chí, những người thực hiện review bombing trông giống như đang than vãn khi sử dụng kỹ thuật này để phàn nàn về một vấn đề nhỏ hoặc việc máy chủ ngừng hoạt động trong một ngày.
Khi Đánh Giá Tiêu Cực Mất Dần Niềm Tin Theo Thời Gian
Vấn đề review bombing ngày càng gia tăng đã làm tổn hại đáng kể đến độ tin cậy của các đánh giá tiêu cực từ người dùng đối với trò chơi điện tử. Vấn đề này xảy ra khi các nhóm có tổ chức tràn ngập các nền tảng đánh giá với số lượng lớn các xếp hạng cực kỳ tiêu cực, thường vì những lý do không hề liên quan đến chất lượng thực tế của trò chơi.
Hậu quả là nó có thể khiến nhiều người nghi ngờ các đánh giá tiêu cực hơn bao giờ hết. Ban đầu, các đánh giá tiêu cực có vẻ trung thực, thể hiện sự thất vọng thực sự từ người chơi. Tuy nhiên, chúng bị trộn lẫn với rất nhiều review bomber muốn trút bỏ sự thất vọng về một điều gì đó không liên quan đến chính lối chơi. Điều này khiến việc phân biệt giữa lời phê bình chân thực và các cuộc tấn công có kế hoạch nhằm làm hại danh tiếng của trò chơi trở nên vô cùng khó khăn. Tình trạng đã đến mức bạn có thể mong đợi các đánh giá tiêu cực ngay cả khi bạn biết trò chơi đó tốt.
Alt: Nhân vật Ghost nhảy khỏi máy bay cùng Tony Hawk trong tựa game Call of Duty Warzone, minh họa cảnh hành động kịch tính trong game, thường là chủ đề của các đánh giá cộng đồng.
Khi Call of Duty: Modern Warfare 3 được phát hành, một làn sóng đánh giá tiêu cực bất ngờ đổ bộ. Trò chơi này có rất nhiều vấn đề và một chiến dịch chơi đơn rất ngắn. Điều này là được dự đoán và hoàn toàn hợp lý bởi chất lượng của game không vượt trội Modern Warfare 2; nó giống một bản mở rộng với giá đầy đủ hơn.
Khi Call of Duty: Black Ops 6 ra mắt, đây là một cải tiến thực sự và đã làm rất tốt nhiều mặt. Tuy nhiên, nó lại đối mặt với làn sóng tiêu cực tương tự, với các đánh giá xấu ban đầu vượt xa các đánh giá tích cực, có thể do những nỗ lực có tổ chức. Mặc dù nhiều vấn đề nhanh chóng được khắc phục, người chơi dường như tập trung vào việc công kích một tựa game mới trong series vì lý do cá nhân của họ, chứ không phải vì chất lượng của game. Trong khi nhiều người đã cập nhật đánh giá của họ theo hướng tích cực hơn, làn sóng tiêu cực ban đầu đã để lại ảnh hưởng lâu dài. Điều này khiến bạn phải đặt câu hỏi liệu các đánh giá sớm có đáng tin cậy hay không, trong khi các đánh giá lại quan trọng nhất khi game mới ra mắt và chưa có nhiều thông tin về chúng.
Đánh Giá Nên Phản Ánh Chất Lượng Game, Không Phải Dư Luận Công Chúng
Mặc dù thật tốt khi nghĩ rằng các nhà phê bình cố gắng duy trì sự công bằng, các yếu tố bên ngoài thường làm sai lệch cách đánh giá chất lượng thực sự của một trò chơi. Bản thân một đánh giá là chủ quan vì nó là một ý kiến, vì vậy điều đó là chấp nhận được. Điều ít chấp nhận được hơn là tần suất các đánh giá dẫn dắt xa rời bản thân trò chơi.
Các đánh giá nên xem xét lối chơi, cốt truyện, hình ảnh và thiết kế tổng thể. Tuy nhiên, những người tấn công đánh giá thường bị lung lay bởi những lùm xùm xung quanh cách sản xuất game hoặc danh tiếng của công ty đứng sau nó. Đáng buồn thay, điều này có nghĩa là đánh giá lý tưởng thường bị bỏ qua, dẫn đến điểm số không thực sự phản ánh mức độ tốt hay tệ của một trò chơi.
Một chiến binh nhìn sang trái gần các vết nứt trong Dragon Age The Veilguard.
Một vấn đề lớn là khó khăn trong việc phân biệt giữa phê bình chuyên nghiệp và ý kiến công chúng. Nếu mọi người không thích nhà phát hành game vì những vấn đề không trực tiếp liên quan đến bản thân trò chơi, như các thỏa thuận kinh doanh mờ ám hoặc cáo buộc chống lại nhà phát triển, thì sự tiêu cực đó có thể làm tổn hại đến sự đón nhận của một trò chơi mới. Điều này tạo ra một tình huống mà một trò chơi được chế tác tốt lại nhận điểm thấp vì mọi người đã không ưa công ty đứng sau nó.
Có những lý do chính đáng để không mua một trò chơi đang vướng vào những vấn đề kiểu này, nhưng liệu điểm đánh giá có nên phản ánh những kịch tính bên ngoài hay không lại là một câu hỏi hoàn toàn khác. Sự hoài nghi của người chơi, thường được thúc đẩy bởi các tin tức về những tranh cãi này, trực tiếp định hình cách các nhà phê bình nhìn nhận trò chơi. Ví dụ, ngay cả khi một trò chơi nhận được phần lớn đánh giá tốt và có lối chơi vững chắc, một tựa game từ một công ty đang đối mặt với các cáo buộc về vấn đề đạo đức vẫn có thể bị một số người chơi đánh giá gay gắt trước khi họ thử nó, kéo điểm trung bình cuối cùng xuống.
Tôi tin rằng một nhà phát hành nên chịu trách nhiệm về các hành vi phi đạo đức và săn mồi. Nhưng có lẽ tốt hơn là không mua game thay vì làm rối loạn hệ thống đánh giá. Thiếu doanh số bán hàng sẽ “giết chết” một trò chơi tuyệt vời. Guardians of the Galaxy là một ví dụ điển hình về một trò chơi tuyệt vời với đánh giá tốt nhưng lại không bán chạy do quan điểm của công chúng trước khi phát hành. Nhà phát hành không được tin tưởng, vì vậy game không được mua, và game “chết” – không cần đến các đánh giá xấu giả mạo.
Độ Tin Cậy Của Đánh Giá Cá Nhân Hay Các Trang Lớn: Ai Đáng Tin Hơn?
Độ tin cậy của các đánh giá trò chơi điện tử, dù từ các trang web đánh giá lớn hay từ người chơi thông thường, đã trở nên đáng ngờ hơn theo thời gian. Các trang đánh giá lớn thường đưa ra điểm số khá cao, thường là từ 7 đến 9. Xu hướng này khiến mọi người lo lắng rằng các vấn đề đã bị bỏ qua.
Tôi đã xem xét và chỉnh sửa các đánh giá game tại các trang chuyên nghiệp trong nhiều năm. Không dễ để đưa ra một đánh giá game thực sự khách quan, nhưng việc phá vỡ mối quan hệ với một nhà phát hành không phải là điều thông minh. Tôi có thể nói rằng, khi nói đến các trang web đánh giá lớn, hãy đọc nội dung đánh giá thay vì chỉ nhìn vào điểm số.
Ngay cả khi xem xét sự thiên vị hoặc nỗi sợ làm tổn hại danh tiếng, có thể nói rằng điểm đánh giá của người dùng đôi khi còn kém tin cậy hơn so với các trang lớn. Mặc dù chúng có vẻ phản ánh trải nghiệm thực tế của người chơi, nhưng chúng có thể dễ dàng bị thao túng hoặc bị ảnh hưởng bởi sự thiên vị.
Đánh giá Steam hiển thị đánh giá hỗn hợp và chủ yếu tiêu cực.
Các bộ phim như Minecraft Movie và Five Nights At Freddy’s là những ví dụ điển hình cho điều này. Rất nhiều người xem thông thường đã ghét chúng, nhưng một phần là vì họ mong đợi chất lượng Oppenheimer từ những bộ phim dành cho trẻ em. Nếu bạn xem mà không có kỳ vọng về đối tượng khán giả trưởng thành, bạn sẽ thưởng thức những bộ phim đó nhiều hơn. Vấn đề review bombing ngày càng gia tăng đã khiến việc phân biệt giữa phê bình trung thực và các cuộc tấn công có kế hoạch, gây hại trở nên khó khăn hơn nhiều. Nó làm cho các đánh giá của người dùng trở nên kém tin cậy hơn và đã gây tổn hại cho hệ thống đánh giá của người dùng nhiều hơn so với bất kỳ nhà phát hành nào.
Kết luận
Tóm lại, review bombing là một vấn nạn đang làm méo mó nghiêm trọng cái nhìn của công chúng về chất lượng trò chơi và xói mòn niềm tin vào toàn bộ hệ thống đánh giá. Dù là từ các nhà phê bình chuyên nghiệp hay người chơi thông thường, các đánh giá game đều dễ bị ảnh hưởng bởi những yếu tố bên ngoài, không liên quan đến bản chất cốt lõi của trò chơi. Để xây dựng một cộng đồng game thủ lành mạnh và có cái nhìn khách quan, điều quan trọng là mỗi chúng ta cần nhìn nhận các đánh giá một cách tỉnh táo, tìm hiểu sâu hơn về game thay vì chỉ dựa vào điểm số, và đóng góp những nhận xét công tâm dựa trên trải nghiệm thực tế. Hãy là một game thủ thông thái, giúp thời báo công nghệ và cộng đồng game thủ Việt có cái nhìn chính xác nhất về thế giới game đầy biến động này.
