Nếu bạn đã sử dụng card đồ họa của mình một thời gian, rất có thể nó không còn hoạt động mát mẻ và êm ái như khi mới mua. Trong những trường hợp nghiêm trọng, bạn thậm chí có thể gặp phải tình trạng hiệu suất bị suy giảm hoặc các sự cố treo máy. Việc vệ sinh bụi bẩn thường xuyên tuy có giúp ích, nhưng không thể giải quyết triệt để vấn đề gốc rễ – đó là keo tản nhiệt và miếng dán tản nhiệt (thermal pads) bên trong card đã bị khô và không còn làm tốt chức năng của chúng. Đây là lý do tại sao việc thay keo tản nhiệt card đồ họa và thay pad tản nhiệt GPU định kỳ là một bước bảo dưỡng quan trọng, giúp tối ưu hiệu năng và kéo dài tuổi thọ cho linh kiện đắt tiền này.
Keo tản nhiệt và miếng dán tản nhiệt đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc làm mát, bởi chúng giúp truyền nhiệt ra khỏi các thành phần thiết yếu của card đồ họa. Khi những vật liệu này xuống cấp, card có thể bắt đầu quá nhiệt. May mắn thay, việc thay thế chúng không quá tốn kém và khá đơn giản nếu bạn có kinh nghiệm. Tuy nhiên, việc tháo mở GPU tiềm ẩn rủi ro gây hư hỏng vĩnh viễn nếu không được thực hiện đúng cách, đồng thời sẽ làm mất hiệu lực bảo hành của sản phẩm. Nếu card của bạn vẫn còn trong thời gian bảo hành và gặp vấn đề quá nhiệt, bạn có thể cân nhắc liên hệ với nhà sản xuất để được hỗ trợ bảo hành (RMA) thay vì tự ý tháo dỡ. Dù vậy, hãy cùng ThoiBaoCongNghe.Net tìm hiểu những lợi ích thay keo tản nhiệt và miếng dán tản nhiệt mang lại cho card đồ họa của bạn.
Keo Và Miếng Dán Tản Nhiệt Xuống Cấp Theo Thời Gian
Theo thời gian, keo tản nhiệt bên trong card đồ họa sẽ khô lại, bất kể chất lượng của nó. Đây là điều không thể tránh khỏi, vì keo phải trải qua hàng ngàn chu kỳ nhiệt trong suốt vòng đời của mình. Khi khô và cứng lại, keo bắt đầu phân rã ở cấp độ vi mô, tạo thành những túi khí nhỏ li ti làm giảm hiệu quả truyền nhiệt.
Miếng dán tản nhiệt có độ bền cao hơn một chút, nhưng chúng cũng xuống cấp khi vật liệu silicone mất đi tính đàn hồi, co lại và trở nên giòn theo thời gian.
Keo và miếng dán tản nhiệt cũ đã khô cứng trên một card đồ họa AMD RX 6800 XT
AOK Technologies, một nhà sản xuất vật liệu giao diện nhiệt (TIMs), cho biết keo tản nhiệt thường có tuổi thọ khoảng 3–5 năm (lâu hơn đối với keo chất lượng cao hoặc miếng dán tản nhiệt chuyển pha), trong khi miếng dán tản nhiệt thông thường có thể kéo dài khoảng 5–10 năm.
Điều này có nghĩa là việc thay keo tản nhiệt thường quan trọng hơn việc thay miếng dán, vì miếng dán có thể bền bằng tuổi thọ của card. Tuy nhiên, nếu bạn đã mở card để thay keo và card đang gần đến mốc 5 năm sử dụng, chúng tôi khuyên bạn nên thay cả miếng dán tản nhiệt để đảm bảo hiệu quả làm mát toàn diện.
Nếu bạn đang tìm kiếm một loại keo tản nhiệt chất lượng với mức giá phải chăng, Arctic MX-4 là một lựa chọn tuyệt vời. Đây là sản phẩm keo tản nhiệt hiệu năng cao, không dẫn điện, an toàn và dễ sử dụng cho cả GPU và CPU.
Cải Thiện Đáng Kể Hiệu Suất Làm Mát
Việc thay thế keo tản nhiệt và miếng dán tản nhiệt cho card đồ họa có thể mang lại sự cải thiện đáng kể về hiệu suất làm mát, đặc biệt nếu card của bạn đã hoạt động được vài năm. Khi các vật liệu này xuống cấp, chúng trở nên kém hiệu quả hơn trong việc truyền nhiệt từ GPU, VRAM và VRM đến tản nhiệt, khiến card chạy nóng hơn. Hơn nữa, có nhiều tin đồn cho rằng một số nhà sản xuất sử dụng keo tản nhiệt loại rẻ, chất lượng thấp, không bền hoặc không hoạt động tốt bằng các loại keo thương hiệu mà bạn mua riêng.
Đó là lý do tại sao thay keo tản nhiệt GPU là một nâng cấp đơn giản nhưng trực tiếp, không đòi hỏi đầu tư đáng kể. Ngay cả các lựa chọn keo tản nhiệt giá cả phải chăng từ các thương hiệu uy tín như Arctic MX-4 hoặc Corsair TM30 cũng có thể mang lại những cải thiện rõ rệt vài độ C.
Nếu bạn đang tìm kiếm hiệu suất làm mát tối đa, hãy cân nhắc sử dụng keo cao cấp như Thermal Grizzly Kryonaut. Theo các thử nghiệm của Tiny Tech Tweaks, nó cung cấp một sự cải thiện làm mát nhỏ nhưng đáng kể khoảng 1.6ºC so với Arctic MX-4.
Hộp keo tản nhiệt Thermal Grizzly Kryonaut, một lựa chọn hiệu năng cao cho GPU và CPU
Đừng bỏ qua tầm quan trọng của miếng dán tản nhiệt hậu mãi. Ví dụ, TekShinji đã so sánh nhiều loại miếng dán và nhận thấy rằng các tùy chọn cao cấp như Gelid Solutions GP-Ultimate 15W đã giảm nhiệt độ bộ nhớ (memory junction) trên RTX 3090 FE từ 98ºC xuống 84ºC—một sự khác biệt đáng kinh ngạc. Việc thay pad tản nhiệt card đồ họa chất lượng có thể đóng góp rất lớn vào việc duy trì nhiệt độ ổn định cho các thành phần quan trọng.
Tăng Chỉ Số Khung Hình (FPS) Trong Game
Giảm nhiệt độ GPU và VRAM có thể dẫn đến những cải thiện hiệu suất thực tế. GPU và VRAM luôn cố gắng chạy ở tốc độ xung nhịp cao nhất có thể (boost clock). Tuy nhiên, khi nhiệt độ tăng cao, chúng sẽ tự động giảm tốc độ xung nhịp để tạo ra ít nhiệt hơn và duy trì trong giới hạn nhiệt độ an toàn.
Quá trình này được gọi là điều tiết nhiệt (thermal throttling). Nó giúp ngăn ngừa quá nhiệt, nhưng cũng đồng nghĩa với hiệu suất kém hơn. Tuy nhiên, trừ khi card đồ họa của bạn bị quá nhiệt nghiêm trọng, sự khác biệt này không quá lớn. Bạn có thể mong đợi FPS thấp hơn một chút hoặc thời gian render lâu hơn, thay vì một sự chậm lại đáng kể. Nhưng chúng ta đang nói về bao nhiêu FPS?
Youtuber Nexus Tech đã thay keo tản nhiệt trên chiếc NVIDIA GTX 770 cũ của mình và thấy hiệu suất tăng 5%. Khi chúng tôi tự tay thay keo tản nhiệt và miếng dán tản nhiệt cho chiếc RX 6800 XT đã qua sử dụng, các thử nghiệm nhanh trước và sau khi thay trong game Red Dead Redemption 2 đã cho thấy sự cải thiện ấn tượng 9.5% về FPS trung bình, cùng với mức giảm nhiệt độ tối đa khoảng 8ºC trên GPU và VRAM, theo MSI Afterburner.
Lưu ý rằng chiếc card đồ họa cũ của chúng tôi đã được sử dụng nhiều trong bốn năm, nên keo tản nhiệt và miếng dán tản nhiệt của nó ở trong tình trạng kém. Cả hai đều đã khô cứng hoàn toàn. Hơn nữa, các thử nghiệm của chúng tôi khá nhanh và không quá chính thức, vì vậy kết quả của bạn có thể khác. Dù vậy, rõ ràng việc tối ưu hiệu năng card đồ họa bằng cách này là hoàn toàn khả thi.
Kéo Dài Tuổi Thọ Cho Card Đồ Họa
Tuổi thọ của GPU, VRAM và VRM có liên quan trực tiếp đến mức độ chúng tiếp xúc với tình trạng quá nhiệt. Khi các linh kiện điện tử nóng lên, chúng nở ra, và khi nguội đi, chúng co lại.
Biểu tượng cảnh báo trên hình ảnh card đồ họa, minh họa nguy cơ hư hỏng do quá nhiệt
Mặc dù card đồ họa của bạn được thiết kế để xử lý các chu kỳ nhiệt này, nhưng sự căng thẳng vật lý kéo dài vẫn có thể khiến các bộ phận bên trong bị hao mòn theo thời gian. Các điểm nóng (hotspots) đặc biệt nguy hiểm, vì ngay cả một chip VRM hoặc VRAM bị hỏng cũng rất khó và tốn kém để sửa chữa, nếu có thể.
“Phòng bệnh hơn chữa bệnh” là điều cần thiết ở đây. Giữ cho card đồ họa của bạn mát mẻ bằng cách thay keo tản nhiệt và miếng dán tản nhiệt định kỳ sẽ bảo vệ khoản đầu tư đắt đỏ của bạn. Đây là một trong những lợi ích thay keo tản nhiệt lớn nhất mà người dùng thường bỏ qua.
Nâng Cao Giá Trị Bán Lại Của Card Đồ Họa
Khi đến lúc nâng cấp card đồ họa, bạn có thể thu hồi một phần chi phí bằng cách bán lại chiếc cũ. Một chiếc card đã được thay keo tản nhiệt và miếng dán không chỉ có nhiều khả năng hoạt động tốt trong thời gian bạn sở hữu, mà còn có giá trị bán lại tốt hơn một chút.
Khi niêm yết card trên các sàn thương mại điện tử hoặc mạng xã hội, đừng ngần ngại đề cập trong mô tả rằng bạn đã thay keo tản nhiệt và miếng dán. Điều này sẽ cho người mua thấy rằng bạn đã chăm sóc tốt cho card đồ họa, ngăn ngừa tình trạng quá nhiệt và đảm bảo hiệu suất hoạt động ổn định. Điều này chắc chắn sẽ giúp bạn bán được card với giá tốt hơn.
Giảm Tiếng Ồn Từ Quạt Tản Nhiệt
Hãy nhớ rằng, nhiệm vụ chính của keo tản nhiệt và miếng dán tản nhiệt là cải thiện tiếp xúc nhiệt giữa các thành phần quan trọng của card đồ họa và bộ tản nhiệt, cho phép truyền nhiệt hiệu quả. Khi các hợp chất này xuống cấp, card đồ họa chạy nóng hơn, vì vậy quạt phải hoạt động mạnh hơn để giữ cho card mát.
Logo Nvidia GeForce RTX trên một card đồ họa gaming 4070 Ti, thể hiện hệ thống tản nhiệt quạt
Vấn đề là quạt không phát huy nhiều tác dụng ở thời điểm đó vì vấn đề nằm ở chỗ khác – bộ tản nhiệt không thể loại bỏ nhiệt ra khỏi các linh kiện một cách hiệu quả. Kết quả là quạt quay không cần thiết nhanh và tạo ra tiếng ồn mà không được sử dụng hết tiềm năng của chúng.
Khi các hợp chất được thay thế, việc truyền nhiệt được cải thiện, và quạt chỉ cần tăng tốc khi thực sự cần thiết. Thêm vào đó, sự tản nhiệt trở nên ổn định hơn, nghĩa là quạt sẽ không phải tăng tốc và giảm tốc liên tục (điều này còn gây khó chịu hơn là quạt ồn ào ngay từ đầu). Bạn có thể kết hợp việc thay keo tản nhiệt card đồ họa và miếng dán mới với việc điều chỉnh đường cong quạt GPU (custom GPU fan curve) để tối ưu GPU cho hiệu suất làm mát tối đa, độ yên tĩnh, hoặc sự kết hợp của cả hai.
Cải Thiện Độ Ổn Định Tổng Thể Của Hệ Thống
Hình ảnh minh họa một GPU cùng các biểu đồ benchmark, tượng trưng cho hiệu suất và độ ổn định hệ thống
Những lợi ích của một card đồ họa mát mẻ không chỉ dừng lại ở hiệu suất được cải thiện và ít tiếng ồn từ quạt. Một ưu điểm lớn khác là tăng cường độ ổn định của hệ thống. Một card đồ họa nóng có nhiều khả năng bị treo máy, vì nhiệt độ quá cao có thể dẫn đến mất ổn định, hao mòn linh kiện lâu dài, và trong những trường hợp nghiêm trọng, tự động tắt máy để bảo vệ card khỏi hư hỏng vĩnh viễn.
Bạn có thể nghĩ rằng card của mình bị treo do trình điều khiển (driver) kém chất lượng từ nhà sản xuất card đồ họa hoặc một trò chơi được phát triển kém, nhưng quá nhiệt thực sự có thể là nguyên nhân chính. Bằng cách thay pad tản nhiệt GPU và keo tản nhiệt cho GPU, VRAM và – quan trọng nhất – VRM, bạn có thể giảm các sự cố ứng dụng, giật lag ngẫu nhiên và tắt máy, dẫn đến hiệu suất hệ thống ổn định hơn. Đây là một yếu tố then chốt để tối ưu card đồ họa cũ và mang lại trải nghiệm tốt hơn.
Mở Khóa Tiềm Năng Ép Xung Cho GPU Và VRAM
Đối với những người thích vắt kiệt từng chút hiệu suất từ phần cứng của mình, như chúng tôi, bạn sẽ rất vui khi biết rằng các vật liệu tản nhiệt mới giúp giữ nhiệt độ trong tầm kiểm soát, ngay cả ở tốc độ xung nhịp cao. Bằng cách đẩy các thành phần của bạn đến giới hạn, bạn có nhiều khả năng gặp phải các hạn chế về năng lượng hoặc thiết kế hơn là chỉ giới hạn nhiệt độ.
Dựa trên kinh nghiệm của chúng tôi, bạn có thể mong đợi hiệu suất tăng 5–10% so với tốc độ xung nhịp boost gốc của card đồ họa, tùy thuộc vào hãng, mẫu mã và chiếc card cụ thể của bạn. Đừng quên ép xung VRAM ngoài GPU, vì nó cũng có thể cung cấp thêm vài FPS. Miếng dán tản nhiệt mới của bạn sẽ giúp giữ cho VRAM mát mẻ và ổn định, ngay cả ở tốc độ cao hơn.
Quy Trình Thay Thế Dễ Dàng Hơn Bạn Nghĩ
Bên cạnh tất cả những lợi ích trong danh sách này, lý do cuối cùng bạn nên cân nhắc thay keo tản nhiệt card đồ họa và miếng dán là vì đây là một quy trình khá dễ dàng và đơn giản. Toàn bộ quá trình chỉ mất khoảng 30–40 phút và có lẽ bạn sẽ chỉ phải thực hiện một lần trong suốt thời gian sở hữu card. Đây là việc đầu tiên chúng tôi làm khi mua một chiếc card đồ họa đã qua sử dụng.
Tất cả những gì bạn cần là một đôi tay chắc chắn và một vài dụng cụ sửa chữa PC cơ bản. Một bộ tuốc nơ vít chính xác với các dụng cụ cạy (spudgers) sẽ đảm bảo bạn có đúng đầu tuốc nơ vít cho mọi con ốc của card đồ họa, trong khi các dụng cụ cạy cho phép bạn tháo tản nhiệt bị kẹt một cách an toàn.
Việc chuẩn bị tốt là bước quan trọng nhất trong quy trình tháo dỡ. Ngay cả khi bạn đã từng tháo dỡ card đồ họa trước đây, bạn phải sử dụng miếng dán tản nhiệt có độ dày chính xác mà bộ tản nhiệt được thiết kế cho.
Ví dụ, sử dụng miếng dán 1mm trên các mô-đun VRAM được thiết kế cho miếng dán 2mm sẽ ảnh hưởng đến sự tiếp xúc phù hợp giữa tản nhiệt và các chip. Mặc dù xếp chồng hai miếng dán 1mm có thể hoạt động, nhưng trừ khi các miếng dán được thiết kế đặc biệt để xếp chồng, điều này sẽ làm tăng điện trở nhiệt, và các miếng dán có thể bị nén và mòn không đều.
Miếng dán tản nhiệt ARCTIC TP-3 chất lượng cao, giúp truyền nhiệt hiệu quả cho VRAM và VRM
ARCTIC TP-3 là một lựa chọn pad tản nhiệt chất lượng cao được đánh giá tốt. Miếng dán này có thể xếp chồng lên đến 2mm, cho phép bạn mua một độ dày pad và điều chỉnh khi cần thiết, đảm bảo hiệu quả làm mát tối ưu cho VRAM và VRM.
Để đảm bảo mọi thứ diễn ra suôn sẻ, hãy xem các video hướng dẫn tháo dỡ của mẫu card đồ họa cụ thể của bạn và kiểm tra các bài đăng trên diễn đàn để xem các bước tháo dỡ chính xác và độ dày miếng dán mà card của bạn sử dụng.
Việc thay keo tản nhiệt và miếng dán tản nhiệt cho card đồ họa là một cách đơn giản nhưng hiệu quả để cải thiện hiệu suất, độ ổn định và tuổi thọ của linh kiện đắt tiền này. Điều này đặc biệt đúng nếu card của bạn đã cũ, hoặc bạn mua nó đã qua sử dụng và không rõ lịch sử bảo trì. Đừng ngại tự mình thực hiện nếu bạn cảm thấy tự tin, hoặc mang đến một kỹ thuật viên chuyên nghiệp nếu bạn không thoải mái. Dù bằng cách nào, giữ cho GPU của bạn được làm mát đầy đủ là một khoản đầu tư thông minh vào tuổi thọ và giá trị bán lại của nó. Hãy truy cập ThoiBaoCongNghe.Net để đọc thêm các bài viết hướng dẫn tối ưu card đồ họa và nâng cấp linh kiện PC hữu ích khác!
