Trong bối cảnh liên lạc qua tin nhắn văn bản đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hằng ngày, các hình thức lừa đảo qua tin nhắn, hay còn gọi là smishing, ngày càng trở nên tinh vi và khó lường. Một trong những chiêu trò đã tồn tại dai dẳng và gây ra không ít tổn thất cho người dùng là lừa đảo “Tôi đổi số điện thoại rồi”. Chiêu thức này thường bắt đầu một cách vô hại, nhưng chỉ một chút lơ là có thể khiến bạn sập bẫy. Theo thống kê từ Keepnet, mỗi ngày có hơn 3,5 tỷ tin nhắn rác được gửi đến các điện thoại, trong đó nhiều tin nhắn mạo danh các thương hiệu hoặc cá nhân quen thuộc. Hậu quả của những vụ lừa đảo này không chỉ dừng lại ở số tiền bị mất, mà còn gây ra những tổn thất về thời gian, niềm tin và cả cảm xúc. Đây được xem là một trong những chiêu lừa đảo sử dụng kỹ thuật xã hội tệ hại nhất, bởi nó khai thác lòng tốt và sự sẵn lòng giúp đỡ của con người đối với những người mà họ tin là đang gặp khó khăn.
Bản Chất Của Chiêu Lừa Đảo “Đổi Số Điện Thoại” Hoạt Động Như Thế Nào?
Chiêu lừa đảo “Tôi đổi số điện thoại rồi” hoạt động dựa trên sự nhẹ dạ và lòng tin của nạn nhân. Kẻ lừa đảo gửi tin nhắn văn bản mạo danh một người bạn hoặc người thân trong gia đình, thông báo rằng họ đã đổi số điện thoại mới. Sau đó, chúng sẽ bịa ra một câu chuyện khẩn cấp, cầu xin một khoản vay ngắn hạn hoặc sự hỗ trợ tài chính để giải quyết vấn đề cấp bách. Tin nhắn thường được viết một cách rất cảm động, tạo áp lực tâm lý lớn, khiến nạn nhân phản ứng mà không suy nghĩ kỹ.
Kịch bản điển hình thường bắt đầu bằng tin nhắn như: “Chào, là tôi đây. Tôi vừa đổi số mới, lưu lại nhé.” Cụm từ này có thể thay đổi nhưng ý nghĩa chung là thông báo đổi số. Sau đó, kẻ lừa đảo sẽ tạo ra một câu chuyện nhằm khai thác lòng trung thành hoặc trách nhiệm của bạn. Nhiều kẻ lừa đảo bịa ra các chi phí y tế bất ngờ hoặc chi phí đi lại khẩn cấp. Chúng thường nói rằng không thể liên lạc với bất kỳ ai khác, hoặc tình hình quá nguy cấp đến mức bạn là người duy nhất có thể giúp đỡ. Kẻ lừa đảo lợi dụng sự đồng cảm của bạn, vì không ai muốn bỏ qua lời cầu xin từ người thân yêu.
Kẻ lừa đảo thường thúc giục bạn gửi tiền thông qua các ứng dụng thanh toán trực tuyến hoặc thẻ quà tặng trả trước. Mục đích luôn là sự giúp đỡ ngắn hạn. Số tiền yêu cầu có thể không lớn, ví dụ: “Tôi chỉ cần đủ để thanh toán hóa đơn phòng khám” hoặc “Tôi hứa sẽ trả lại bạn vào tuần tới.” Một khoản tiền tương đối nhỏ sẽ ít gây nghi ngờ hơn. Mọi người thường làm theo. Đến khi họ nhận ra có điều gì đó không ổn, số tiền đã biến mất. Chính vì sự dễ dàng bị lừa và kết quả nhanh chóng, chiêu lừa đảo này trở nên rất phổ biến.
Người đàn ông cầm điện thoại hiển thị tin nhắn lừa đảo "đổi số điện thoại mới"
Các Dấu Hiệu Cảnh Báo Của Tin Nhắn Lừa Đảo “Đổi Số Mới”
Có một số dấu hiệu “cờ đỏ” xuất hiện trong các tin nhắn lừa đảo này mà bạn cần đặc biệt cảnh giác:
- Khủng hoảng đột ngột: Việc thay đổi số điện thoại lại trùng hợp với một tình huống khẩn cấp đột ngột là điều đáng ngờ.
- Yêu cầu thanh toán tức thì qua phương thức khó truy vết: Kẻ lừa đảo thường yêu cầu bạn gửi tiền qua thẻ quà tặng, thẻ ghi nợ trả trước hoặc các ứng dụng thanh toán kỹ thuật số. Những phương thức này thường rất khó để truy vết hoặc hoàn lại tiền.
- Yêu cầu giữ bí mật: Kẻ lừa đảo có thể nói: “Làm ơn đừng nói với mẹ,” hoặc “Đừng gọi số cũ của tôi vì nó đã bị khóa.” Nếu bạn cảm thấy có điều gì đó không ổn, thì có lẽ đúng là như vậy.
- Yêu cầu thông tin cá nhân hoặc ngân hàng: Bất kỳ yêu cầu nào về thông tin cá nhân hoặc tài khoản ngân hàng đều là dấu hiệu ngay lập tức của một vụ lừa đảo.
Bảo Vệ Bản Thân Khỏi Lừa Đảo Tin Nhắn “Đổi Số Điện Thoại”: Các Bước Thực Hiện
Việc tạm dừng và suy nghĩ kỹ trước khi trả lời tin nhắn từ một số lạ hoặc không xác định có thể giúp bạn tự bảo vệ mình.
- Xác minh thông tin: Hãy cố gắng xác minh các tuyên bố bằng cách gọi đến số điện thoại cũ của người đó trong danh bạ của bạn, hoặc liên hệ qua các nền tảng mạng xã hội, ứng dụng nhắn tin khác mà bạn biết là của họ. Người chủ thực sự của số điện thoại cũ có thể sẽ bắt máy và xác nhận rằng số đó vẫn hoạt động. Hãy đặt một câu hỏi mà chỉ người bạn hoặc người thân thực sự của bạn mới có thể trả lời.
- Đánh giá tính cách người gửi: Hãy tự hỏi liệu yêu cầu đó có phù hợp với tính cách hoặc hoàn cảnh hiện tại của người bạn hay không. Một số tin nhắn lừa đảo có thể chứa lỗi chính tả hoặc các chi tiết không nhất quán. Người bạn thực sự của bạn có thể sẽ không mắc lỗi chính tả hoặc không thể tái tạo lại những câu nói đùa riêng tư của hai bạn.
- Không chuyển tiền khi chưa xác minh: Tuyệt đối không gửi tiền khi chưa xác minh danh tính người nhận. Nếu người đó khẳng định cần tiền ngay lập tức, hãy yêu cầu họ gửi một bức ảnh selfie trực tiếp hoặc thực hiện một cuộc gọi video nhanh. Một người bạn hợp pháp thường sẽ hiểu được nhu cầu xác nhận danh tính khi liên quan đến tiền bạc.
- Cảnh giác với thao túng cảm xúc: Hãy chú ý đến những hành vi hăm dọa hoặc thao túng cảm xúc. Kẻ lừa đảo thường sẽ nổi giận nếu bạn hỏi quá nhiều. Chúng có thể cố gắng gây áp lực, khiến bạn cảm thấy tội lỗi. Đây là những dấu hiệu cho thấy bạn không phải đang nói chuyện với bạn bè hoặc người thân thực sự của mình.
- Sử dụng tính năng bảo mật của điện thoại: Các nhà mạng viễn thông có bộ lọc tin nhắn rác, nhưng chúng không hoàn hảo. Hãy cân nhắc bật các cài đặt ẩn tin nhắn từ người gửi không xác định trên điện thoại của bạn (ví dụ: iPhone có thể lọc người gửi không xác định). Một số điện thoại thông minh như Google Pixel có tính năng phát hiện lừa đảo tích hợp, sẽ gắn cờ các tin nhắn đáng ngờ. Hãy chú ý đến những cảnh báo này. Mặc dù không phải lúc nào cũng chính xác, nhưng chúng có thể giúp bạn phát hiện các liên lạc đáng nghi.
Hình ảnh bàn tay robot cầm điện thoại hiển thị thông báo chặn tin nhắn rác và cuộc gọi lừa đảo
- Duy trì thói quen trực tuyến an toàn: Tăng cường lớp bảo mật bằng cách đăng xuất khỏi các ứng dụng thanh toán khi không sử dụng, sử dụng mật khẩu phức tạp và bật xác thực đa yếu tố cho thiết bị của bạn. Không nhấp vào các liên kết đáng ngờ hoặc cung cấp thông tin cá nhân để phản hồi các tin nhắn không xác minh.
Bạn Nên Làm Gì Khi Nhận Được Tin Nhắn Lừa Đảo “Đổi Số”?
Nếu bạn nhận được một tin nhắn lừa đảo, điều quan trọng nhất là không tương tác với kẻ lừa đảo. Nếu bạn đã vô tình gửi tiền, hãy thông báo ngay cho ngân hàng hoặc nhà cung cấp dịch vụ thanh toán của bạn. Khả năng phục hồi tiền tùy thuộc vào dịch vụ được sử dụng; một số nền tảng có thể đảo ngược giao dịch nếu bạn hành động nhanh chóng.
Bạn cũng nên báo cáo tin nhắn này. Những kẻ tội phạm này thường xuyên thay đổi số điện thoại, nhưng càng nhiều người báo cáo, số đó càng nhanh chóng bị “cháy”. Việc cảnh báo bạn bè hoặc đồng nghiệp về chiêu lừa đảo này cũng giúp ngăn chặn thêm nhiều người khác trở thành nạn nhân. Hãy đăng cảnh báo lên mạng xã hội hoặc đề cập trong các cuộc gặp mặt. Chia sẻ thông tin có thể là một cách hiệu quả để bảo vệ gia đình và bạn bè khỏi các vụ lừa đảo trực tuyến.
Tại Việt Nam, bạn có thể báo cáo tin nhắn rác hoặc lừa đảo đến đầu số 5656 hoặc thông qua Cổng thông tin tiếp nhận phản ánh tin nhắn rác, cuộc gọi rác của Bộ Thông tin và Truyền thông.
Giữ bình tĩnh, xác minh danh tính và suy nghĩ một cách nghiêm túc về mọi yêu cầu bất ngờ có thể giúp bạn chống lại loại lừa đảo “đổi số điện thoại” này. Chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm cá nhân cũng giúp những người khác cảm thấy bớt cô lập hơn khi đối mặt với những kẻ lừa đảo. Hãy truy cập thoibaocongnghe.net để tìm hiểu thêm các bài viết về an toàn trực tuyến và bảo mật thông tin!
