Công nghệ thực tế ảo (VR) đang đứng trước một bước ngoặt quan trọng, với tiềm năng khổng lồ nhưng chưa thực sự được khai thác tối đa. Mặc dù nhiều người tin rằng trải nghiệm góc nhìn thứ nhất (first-person) là tương lai của VR, nhưng vẫn còn một thị trường rộng lớn chưa được khám phá, có thể giúp VR thống lĩnh ngành công nghiệp giải trí. Đáng tiếc, các kính thực tế ảo thường gây thất vọng do sử dụng chipset kém mạnh mẽ, không thể cạnh tranh được với các hệ máy console hiện đại. Tuy nhiên, chỉ cần bạn chơi một tựa game như Demeo với đồ họa cấp độ PC thông qua Oculus Link, bạn sẽ bắt đầu nhận ra tiềm năng thực sự của một chiếc kính như Meta Quest 3. Điều quan trọng là VR cần phải rời bỏ những định hướng có vẻ là mục tiêu và bắt đầu tập trung vào những gì đã hoạt động hiệu quả.
Công nghệ góc nhìn thứ nhất (FPS) vẫn chưa đủ tầm
Trải nghiệm chơi game góc nhìn thứ nhất The Last Clockwinder trên kính thực tế ảo VR, minh họa hạn chế của công nghệ FPS trong VR.
Thực tế ảo có những hạn chế lớn ngăn cản nó đạt được tiềm năng nhập vai đầy đủ, đặc biệt trong các tựa game góc nhìn thứ nhất. Một vấn đề lớn là phần cứng, yếu tố chính khiến VR không thể đạt được mức độ chân thực mà nhiều người dùng mong muốn.
Khi bạn quyết định mua một chiếc kính VR, bạn sẽ nhận ra chúng khá nặng, gây khó chịu hoặc mỏi khi đeo trong thời gian dài. Màn hình bên trong kính VR thường có độ phân giải thấp hơn so với màn hình máy tính hoặc TV thông thường. Mặc dù vậy, giá thành của các thiết bị VR vẫn còn rất cao, khiến chúng nằm ngoài tầm với của nhiều người.
Ngoài phần cứng, trải nghiệm thực tế khi sử dụng VR góc nhìn thứ nhất cũng có những vấn đề riêng. Say xe VR là một vấn đề lớn đối với nhiều người, một tình trạng mà ngay cả tôi cũng từng trải qua khi chơi các game trên đó. Điều đáng tiếc là hiện tượng này gây ra bởi sự không khớp giữa những gì mắt nhìn thấy và những gì cơ thể cảm nhận. Bạn có thể làm quen dần với điều này, nhưng đây là một yêu cầu khá lớn khi mà đồ họa game VR còn kém hơn so với các phiên bản “phẳng” trên TV.
Sức mạnh xử lý dành cho VR vẫn chưa đạt đến mức có thể sánh ngang với các tựa game hiện nay. Đây là một vấn đề lớn khi bạn cố gắng thu hút những người chơi đã quen với đồ họa tuyệt đẹp trong các game góc nhìn thứ nhất của họ. Đây không chỉ là một so sánh giữa Fortnite và Call of Duty, mà là sự đối chiếu giữa Resident Evil 4 phiên bản gốc và Call of Duty: Black Ops 6 mới nhất.
Hình ảnh logo và thông số kỹ thuật chính của kính thực tế ảo Meta Quest 3.
Meta Quest 3
| Độ phân giải (mỗi mắt) | 2064 x 2208 (pixel/mỗi mắt) |
|---|---|
| Dung lượng lưu trữ | 128GB hoặc 512GB |
| Kết nối | Wi-Fi 6E |
| Thời lượng pin | Trung bình lên đến 2.2 giờ |
Có vẻ như việc xây dựng một công nghệ dựa trên các triển khai góc nhìn thứ nhất và yêu cầu một mức giá tương đương console ngay từ đầu chỉ để mua các tựa game có đồ họa kém hơn so với thế hệ console hiện tại là một ý tưởng không mấy khả thi.
Từ góc độ phát triển game, những thách thức cũng lớn không kém. Việc tạo ra các tựa game VR góc nhìn thứ nhất xuất sắc phức tạp và tốn kém hơn so với game màn hình phẳng thông thường, bởi vì người chơi thường được mời làm những điều không thể giới hạn bằng các nút bấm, nhờ vào việc di chuyển tay và nhìn thấy mọi chi tiết.
Chúng ta có lẽ chưa thấy nhiều game VR góc nhìn thứ nhất thực sự hay vì chúng tốn kém để sản xuất và lợi nhuận không được đảm bảo do chi phí mua kính thực tế ảo cao. Cho đến khi những vấn đề này được giải quyết hoàn toàn, VR góc nhìn thứ nhất sẽ vẫn ở trạng thái cải thiện chậm chạp thay vì trở thành một công nghệ phổ biến, hàng ngày.
Game bảng (Tabletop Games) có thể là điểm sáng
Đáng ngạc nhiên, VR lại là một sự kết hợp tuyệt vời với các trò chơi board game vì nó mang lại những lợi ích mà các định dạng truyền thống không thể có được. Một ưu điểm lớn là khả năng tiếp cận và sự tiện lợi vượt trội. Người chơi không còn phải di chuyển các quân cờ bằng tay, và việc thiết lập, dọn dẹp các bàn cờ vật lý tốn thời gian trở nên không cần thiết. Không gian kỹ thuật số loại bỏ nhu cầu về các bộ phận game vật lý, giúp mọi người dễ dàng kết nối với bạn bè và gia đình bất kể họ ở đâu.
VR cũng mở ra những khả năng mới cho người chơi khuyết tật, cho phép họ thưởng thức các trò chơi mà họ có thể gặp khó khăn khi chơi do kỹ năng vận động tinh kém, vì họ có thể sử dụng bộ điều khiển thay vì phải xử lý các mảnh vật lý nhỏ. Công nghệ này cũng có thể đơn giản hóa lối chơi bằng cách sử dụng trí tuệ nhân tạo để quản lý các quy tắc phức tạp và kiểm tra xem các nước đi có hợp lệ hay không.
Ngoài tính thực tế, khả năng đồ họa hạn chế của VR vẫn có thể mang lại sự cải thiện so với tính chất tĩnh của game bảng. VR cho phép người chơi nhìn thấy thế giới game một cách sống động, tạo ra cảm giác mạnh mẽ về việc thực sự có mặt tại đó. Các tựa game như Demeo làm rất tốt điều này, nơi người chơi thấy bàn cờ của mình trở nên sống động và game chỉ cần đảm bảo những gì trên bàn cờ trông tuyệt vời.
Demeo mang đến cho người chơi những trải nghiệm họ mong đợi từ Dungeons & Dragons và cho phép họ giữ được cảm giác chơi game bảng trong khi vẫn thấy được rằng các quyết định của mình có trọng lượng trong thế giới game. Phần còn lại của thế giới có thể là một quán rượu hoặc một khung cảnh giả tưởng khác, hoặc cũng có thể là ngôi nhà của bạn ở chế độ passthrough.
Thật dễ dàng để hình dung cách điều này sẽ hoạt động trong giao tiếp xã hội. Môi trường ảo chia sẻ và các tính năng tương tác mang lại cảm giác chân thực, vì vậy người chơi có thể giao lưu với bạn bè mà không cần ở chung một không gian vật lý. Hệ thống trò chuyện thoại tích hợp, cùng với hình đại diện trực quan (visual avatars), cho phép giao tiếp phong phú thông qua nói chuyện, ngôn ngữ cơ thể và tương tác trực tiếp với các vật thể ảo, giúp người chơi cảm thấy kết nối hơn. Điều này tạo ra cảm giác làm việc nhóm và phiêu lưu chung, rất giống với việc chơi cùng nhau trực tiếp.
Bộ kính thực tế ảo Meta Quest 3 và bộ điều khiển (controller) được đặt trên bề mặt phẳng.
Nhiều thể loại game vẫn có thể phát triển mạnh trong VR
Thực tế ảo có tiềm năng to lớn trong một số thể loại game và các thương hiệu nổi tiếng phù hợp hoàn hảo với các tính năng đặc biệt của nó. Mặc dù chúng ta đã thấy công nghệ này chủ yếu tập trung vào game góc nhìn thứ nhất, nhưng có rất nhiều game bảng đã có trên PC hoặc trên bản vật lý sẽ phù hợp hơn nhiều cho game VR.
Các tựa game chiến thuật, bao gồm chiến thuật thời gian thực (RTS) và chiến thuật lớn (4X), có rất nhiều hứa hẹn trong VR. Không giống như chơi trên màn hình phẳng, VR cho phép người chơi nhìn thế giới game từ góc nhìn “thượng đế” trên cao, nơi họ có thể bao quát chiến trường hoặc toàn bộ nền văn minh như thể họ đang nắm quyền. Điều này có thể được thực hiện trên một bàn cờ, nhưng sẽ khó nhập vai hơn khi các quân cờ là những vật thể tĩnh hiển nhiên không thể tự di chuyển.
Dây đeo Meta Quest 3 Elite Strap kèm pin, phụ kiện tăng thời lượng sử dụng cho kính thực tế ảo Meta Quest 3.
Dây Đeo Meta Quest 3 Elite Strap Kèm Pin
Một dây đeo kiểu Elite cho Meta Quest 3 và 3S bao gồm một bộ pin tích hợp giúp tăng thời gian hoạt động của kính thực tế ảo lên đến 2 giờ. Nó có thể được sạc cùng với Meta Quest 3 chỉ bằng một cáp.
$129.99 tại Meta Xem trên Amazon
Các tựa game VR mang lại cho người chơi cảm giác về kích thước và sự hiện diện mạnh mẽ hơn nhiều, khiến họ cảm thấy như đang đứng trên một bản đồ thực tế, di chuyển các đơn vị và công trình như thể chúng là những mô hình nhỏ. Nhìn thấy các chi tiết nhỏ và ra lệnh cho quân đội khiến trải nghiệm trở nên hấp dẫn hơn nhiều so với chỉ dùng chuột và bàn phím. Các series game nổi tiếng như StarCraft, Warcraft, Total War, Risk và Civilization VII (đã có trên Meta Quest 3) có thể mang lại cảm giác hoàn toàn khác và nhập vai hơn nhiều với góc nhìn bao quát này.
Ngay cả các game RPG isometric như Baldur’s Gate cũng có thể được thiết kế lại cho VR. Demeo là một ví dụ tuyệt vời để hình dung điều này, vì nó tập trung vào nơi người chơi đang ở và làm cho khu vực chung đó trông tuyệt vời. Chúng ta đã đưa các game từng rất phù hợp với board game lên PC, vì vậy việc tưởng tượng làm điều đó trong VR, nơi bạn có thể giữ cảm giác game bảng nhưng vẫn duy trì vẻ ngoài và cảm giác hoạt hình, không phải là một điều quá xa vời.
VR là “mỏ vàng”, nhưng nhà phát triển đang “tìm bạc”
Một dàn nhạc jazz biểu diễn trên đường phố New York trong tựa game VR Maestro, thể hiện tiềm năng giải trí của thực tế ảo.
VR có tiềm năng rất lớn để tạo ra các trải nghiệm giải trí sâu sắc và hấp dẫn, nhưng bối cảnh game hiện tại chủ yếu là các tựa game nhỏ hơn, ít tham vọng hơn thay vì những trải nghiệm đột phá, ngân sách lớn cần thiết để hiện thực hóa hoàn toàn tiềm năng đó. Khoảng cách này tồn tại do những trở ngại tài chính và chiến lược, khiến các nhà phát triển không theo đuổi các dự án tham vọng, hàng đầu mà thay vào đó tập trung vào các game an toàn, quy mô nhỏ hơn.
Một trở ngại tài chính lớn là quy mô thị trường VR còn nhỏ. Mặc dù có vẻ đang phát triển, VR vẫn là một phần ngách của ngành công nghiệp game lớn hơn. Đến năm 2020, ít hơn 2% người dùng Steam sở hữu kính VR, và tổng số người dùng hoạt động vẫn duy trì khoảng 2,7 triệu. Nhiều báo cáo cho thấy doanh số bán hàng của họ thường không đạt kỳ vọng, với các phiên bản game màn hình phẳng truyền thống bán chạy hơn phiên bản VR lên tới 500%.
Dây cáp Link kết nối với kính thực tế ảo Meta Quest 3S, minh họa việc chơi game VR cần kết nối thiết bị.
Lợi nhuận hạn chế này có thể là do các nhà phát triển đang không tập trung vào đúng đối tượng. Các tựa game như Warhammer 40k và Dungeons & Dragons không hề rẻ; người chơi game bảng và board game đã quen với việc chi trả chi phí cao để bắt đầu chơi. Các nhà phát triển VR nên nhắm mục tiêu vào đối tượng này!
Demeo là một rủi ro lớn bởi vì nó không phải là một game góc nhìn thứ nhất, nó chỉ tập trung vào việc làm cho bàn cờ trông tuyệt vời, và nó dường như thu hút một đối tượng mà các nhà phát triển PC sẽ coi là ngách. Tuy nhiên, tựa game này đã tạo ra nửa triệu đô la trong 48 giờ và đã vượt qua 25 triệu đô la tính đến hiện tại.
Giao diện người dùng và đánh giá của game Demeo, tựa game chiến thuật VR thành công về doanh thu.
Demeo
RPG | Adventure | Strategy | Indie Games
| Hệ thống | |
|---|---|
| Đánh giá OpenCritic | Top Critic Avg: 81/100 |
| Critics Rec: 85% | |
| Phát hành | Ngày 6 tháng 5 năm 2021 |
| ESRB | t |
| Engine | Unity |
Tôi tin rằng VR có thể trở thành một nền tảng thống trị, nhưng nếu ngành công nghiệp cứ tiếp tục tập trung vào các thể loại không mang lại nhiều tiền, cuối cùng nó sẽ suy tàn. Điều tốt nhất nên làm là điều chỉnh và đầu tư vào những lĩnh vực có thể mang lại lợi nhuận.
Demeo đã chứng minh rằng có một “mỏ vàng” mà các nhà phát triển đang bỏ qua vì tư duy truyền thống. Các nhà phát triển VR không thể tái tạo hoàn hảo các thương hiệu góc nhìn thứ nhất lớn như Call of Duty hay Borderlands, và đối tượng khán giả mà họ đang nhắm đến cũng biết điều đó. Đã đến lúc tập trung vào những gì hiệu quả chứ không phải những gì chúng ta nghĩ nên hiệu quả.
