Là một chuyên gia SEO và biên tập viên chủ chốt tại thoibaocongnghe.net, tôi luôn tìm kiếm những giải pháp công nghệ mang lại giá trị thực sự cho độc giả. Mặc dù đã gắn bó với Chrome trong thời gian dài, tôi gần đây đã chuyển sang sử dụng Firefox nhờ vào các cài đặt bảo mật tiên tiến mà nó cung cấp. Nếu bạn đang cân nhắc chuyển đổi sang Firefox hoặc đã là người dùng trình duyệt này, tôi đặc biệt khuyến nghị bạn cấu hình năm cài đặt bảo mật sau đây để đảm bảo khả năng bảo vệ tối ưu khi lướt web, giữ an toàn cho dữ liệu cá nhân của mình trên không gian mạng đầy rẫy rủi ro.
1. Bảo vệ Theo dõi Nâng cao (Enhanced Tracking Protection)
Bảo vệ Theo dõi Nâng cao (Enhanced Tracking Protection) là một trong những cài đặt bảo mật hàng đầu giúp Firefox tạo ra lợi thế cạnh tranh vượt trội so với các trình duyệt khác. Khi bạn duyệt web, các trình theo dõi (trackers) ẩn mình trong các trang web sẽ giám sát hoạt động và thói quen lướt web của bạn, thu thập dữ liệu về những điều bạn quan tâm. Điều này tiềm ẩn rủi ro lớn về quyền riêng tư, vì công ty quản lý các trình theo dõi đó có thể truy cập tất cả thông tin này, sau đó sử dụng để phục vụ các quảng cáo được cá nhân hóa dựa trên sở thích của bạn.
Khi bạn kích hoạt tính năng Bảo vệ Theo dõi Nâng cao, Firefox sẽ sử dụng danh sách trình theo dõi do Disconnect cung cấp để tự động nhận diện và chặn các trình theo dõi này. Điều này giúp ngăn chặn việc thu thập dữ liệu trái phép và bảo vệ thông tin cá nhân của bạn.
Để kích hoạt Bảo vệ Theo dõi Nâng cao trong Firefox, bạn chỉ cần nhấp vào biểu tượng hamburger (ba dấu gạch ngang) ở góc trên bên phải, sau đó chọn “Cài đặt” (Settings) từ menu thả xuống. Trong menu Cài đặt, điều hướng đến mục “Quyền riêng tư & Bảo mật” (Privacy & Security), và dưới phần Quyền riêng tư Trình duyệt (Browser Privacy) ở bên phải, bạn sẽ tìm thấy các cài đặt Bảo vệ Theo dõi Nâng cao.
Giao diện cài đặt Bảo vệ Theo dõi Nâng cao (Enhanced Tracking Protection) trong trình duyệt Firefox, hiển thị các tùy chọn Standard, Strict và Custom.
Firefox cung cấp ba chế độ cho Bảo vệ Theo dõi Nâng cao: Tiêu chuẩn (Standard), Nghiêm ngặt (Strict) và Tùy chỉnh (Custom). Mặc dù bạn có thể chọn bất kỳ chế độ nào, tôi khuyến nghị chọn tùy chọn Tiêu chuẩn. Lý do là chế độ Nghiêm ngặt thường có thể làm gián đoạn chức năng của một số trang web. Với chế độ Tùy chỉnh, bạn sẽ phải tự chọn loại trình theo dõi muốn chặn, điều này có thể khó khăn nếu bạn không quen thuộc với các loại trình theo dõi khác nhau và cách việc chặn chúng có thể ảnh hưởng đến chức năng của trang web.
Trong một số trường hợp, bạn có thể muốn cho phép trình theo dõi hoạt động trên các trang web nhất định. Ví dụ, trên các trang thương mại điện tử như Amazon, bạn có thể muốn các trình theo dõi giám sát sản phẩm bạn đang xem để nhận được khuyến nghị về các sản phẩm tương tự trên các trang web khác. Điều này có thể giúp bạn dễ dàng so sánh và chọn sản phẩm tốt nhất. Ngoài ra, nếu cài đặt Bảo vệ Theo dõi Nâng cao làm gián đoạn chức năng của một trang web bạn thường xuyên truy cập, bạn có thể thêm trang web đó vào danh sách ngoại lệ.
Để thực hiện điều này, chỉ cần nhấp vào nút “Quản lý Ngoại lệ” (Manage Exceptions), dán URL của trang web vào trường “Địa chỉ trang web” (Address of Website) và nhấp vào “Lưu Thay đổi” (Save Changes).
Cửa sổ Quản lý Ngoại lệ (Manage Exceptions) của Firefox, cho phép người dùng thêm địa chỉ trang web vào danh sách loại trừ tính năng chống theo dõi.
2. Tùy chọn Quyền riêng tư Trang web (Website Privacy Preferences)
Phần Tùy chọn Quyền riêng tư Trang web trong Firefox có hai tùy chọn: “Yêu cầu trang web không bán hoặc chia sẻ dữ liệu của tôi” (Tell websites not to sell or share my data) và “Gửi yêu cầu ‘Không theo dõi'” (Send websites a “Do Not Track” request).
Bạn nên chọn tùy chọn đầu tiên nếu bạn muốn các trang web tránh bán hoặc chia sẻ thông tin về hoạt động của bạn trên các trang đó. Cài đặt này được xây dựng trên cơ chế Global Privacy Control (GPC), đã được hầu hết các trang web áp dụng và được hỗ trợ bởi luật pháp ở các khu vực như Hoa Kỳ, EU, Anh, Nevada, Virginia, và nhiều nơi khác.
Tuy nhiên, Firefox đang loại bỏ tùy chọn “Gửi yêu cầu ‘Không theo dõi'” (Send websites a “Do Not Track” request) khỏi phần Tùy chọn Quyền riêng tư Trang web kể từ phiên bản Firefox 135. Lý do là, mặc dù người dùng đã kích hoạt tùy chọn này, hầu hết các trang web vẫn bỏ qua yêu cầu của người dùng và tiếp tục theo dõi hoạt động.
Vì vậy, sau khi Firefox phiên bản 135 ra mắt, tùy chọn duy nhất bạn có để yêu cầu các trang web tôn trọng quyền riêng tư của mình là kích hoạt cài đặt “Yêu cầu trang web không bán hoặc chia sẻ dữ liệu của tôi”.
Mục Tùy chọn Quyền riêng tư Trang web trong cài đặt Firefox, hiển thị tùy chọn "Yêu cầu trang web không bán hoặc chia sẻ dữ liệu của tôi".
3. Tùy chọn Quảng cáo Trang web (Website Advertising Preferences)
Cài đặt Tùy chọn Quảng cáo Trang web là một trong những cài đặt quyền riêng tư gây tranh cãi nhất trong Firefox. Tính năng này cho phép các nhà quảng cáo xác định xem quảng cáo của họ có thành công hay không. Thông thường, các nhà quảng cáo sử dụng cookie theo dõi để thu thập thông tin về tỷ lệ thành công của quảng cáo. Tuy nhiên, cách tiếp cận này cũng cho phép các nhà quảng cáo thu thập thông tin không liên quan về bạn, điều này vi phạm quyền riêng tư của bạn.
Với cài đặt Tùy chọn Quảng cáo Trang web, các nhà quảng cáo phải hỏi Firefox xem bạn đã nhấp vào quảng cáo của họ và thực hiện một hành động mà quảng cáo đó mong muốn, chẳng hạn như truy cập một trang web. Firefox chỉ chia sẻ thông tin về việc quảng cáo có thành công hay không mà không cung cấp bất kỳ dữ liệu nào về hoạt động duyệt web hoặc thông tin cá nhân khác mà các nhà quảng cáo không nên truy cập.
Mặc dù ý định của Firefox khi giới thiệu cài đặt này có vẻ chân thành, vấn đề chính là cài đặt này được kích hoạt theo mặc định. Hơn nữa, nó vẫn cung cấp cho các nhà quảng cáo một mức độ dữ liệu nhất định. Một cách tiếp cận tốt hơn có lẽ là Firefox nên nhắc nhở người dùng kích hoạt cài đặt này hoặc, tốt hơn nữa, cung cấp tùy chọn chặn hoàn toàn các trình theo dõi và cookie.
Với những phân tích trên, tôi khuyên bạn nên tắt cài đặt Tùy chọn Quảng cáo Trang web. Để thực hiện điều này, hãy vào phần “Quyền riêng tư & Bảo mật” trong cài đặt Firefox và bỏ chọn tùy chọn có nhãn “Cho phép trang web thực hiện đo lường quảng cáo bảo vệ quyền riêng tư” (Allow websites to perform privacy-preserving ad measurement).
Phần Tùy chọn Quảng cáo Trang web trong Firefox, với tùy chọn "Cho phép trang web thực hiện đo lường quảng cáo bảo vệ quyền riêng tư".
4. Sử dụng Mật khẩu Chính (Primary Password)
Thông thường, việc lưu trữ thông tin quan trọng như chi tiết thẻ tín dụng trong trình duyệt không được khuyến nghị. Tuy nhiên, có một số loại thông tin bạn có thể cân nhắc lưu trữ. Ví dụ, tôi thường lưu thông tin đăng nhập cho các trang web khác nhau trong trình duyệt, và tính năng mật khẩu chính của Firefox đảm bảo tôi không phải nhớ những thông tin đăng nhập đó.
Tính năng này tương tự như tự động điền (autofill) nhưng có thêm lợi ích bảo vệ bằng mật khẩu. Khi bạn đặt một mật khẩu chính, bạn sẽ được nhắc nhập mật khẩu này một lần mỗi phiên. Sau khi nhập mật khẩu, Firefox sẽ tự động điền thông tin đăng nhập đã lưu của bạn vào các trường thích hợp cho phiên đó.
Tất cả thông tin được lưu trữ dưới mật khẩu chính đều được mã hóa cao cấp và quyền truy cập chỉ được cấp sau khi nhập mật khẩu chính. Điều này có nghĩa là ngay cả khi ai đó truy cập được thiết bị của bạn, họ cũng không thể truy xuất thông tin đăng nhập đã lưu mà không có mật khẩu chính.
Để thiết lập mật khẩu chính, hãy vào phần Quyền riêng tư & Bảo mật trong cài đặt của Firefox. Đánh dấu vào hộp có nhãn “Sử dụng Mật khẩu Chính” (Use a Primary Password).
Hộp kiểm "Sử dụng Mật khẩu Chính" trong phần cài đặt Quyền riêng tư & Bảo mật của Firefox.
Sau đó, hãy đặt mật khẩu của bạn và nhấp vào “OK”.
Cửa sổ tạo Mật khẩu Chính (Primary Password) trong Firefox, yêu cầu người dùng nhập và xác nhận mật khẩu mới.
Vậy là xong! Giờ đây, bạn sẽ được nhắc nhập mật khẩu chính bất cứ khi nào Firefox cần truy cập mật khẩu đã lưu trữ của bạn trong một phiên làm việc.
Trình quản lý mật khẩu của Firefox, hiển thị các mục đăng nhập đã lưu trữ, được bảo vệ bởi Mật khẩu Chính.
5. Bảo vệ Nội dung Lừa đảo và Phần mềm Độc hại (Deceptive Content and Dangerous Software Protection)
Internet đầy rẫy các trang web độc hại mạo danh các trang web hợp pháp để lừa bạn gửi thông tin. Bạn cũng có thể bắt gặp các trang web lưu trữ các tệp thực chất là phần mềm độc hại được ngụy trang dưới dạng tệp hợp pháp. Thật không may, rất khó để phát hiện các trang web và tệp như vậy bằng mắt thường. Đó là lý do tại sao bạn phải kích hoạt cài đặt Bảo vệ Nội dung Lừa đảo và Phần mềm Độc hại của Firefox.
Khi cài đặt này được kích hoạt, Firefox sẽ kiểm tra các trang web bạn truy cập dựa trên danh sách các trang web đã được báo cáo là có hoạt động lừa đảo (phishing) và phần mềm độc hại (malware). Nếu một trang web được tìm thấy trong danh sách này, Firefox sẽ chặn quyền truy cập của bạn. Tương tự, nếu Firefox phát hiện tệp bạn đang cố gắng tải xuống là phần mềm độc hại được ngụy trang dưới dạng tệp hợp pháp, nó sẽ chặn quá trình tải xuống.
Ngoài việc so sánh các trang web với danh sách các trang web lừa đảo đã được báo cáo, Firefox còn sử dụng dịch vụ Google Safe Browsing để xác định xem nội dung bạn đang cố tải xuống có an toàn hay không.
Bạn có thể tìm thấy cài đặt Bảo vệ Nội dung Lừa đảo và Phần mềm Độc hại trong phần “Bảo mật” (Security). Hãy kích hoạt tất cả các hộp kiểm trong phần này để giữ an toàn cho bản thân trước các trang web lừa đảo và phần mềm độc hại.
Mục cài đặt Bảo vệ Nội dung Lừa đảo và Phần mềm Độc hại trong Firefox, với các hộp kiểm để kích hoạt các tính năng bảo vệ.
Đây là tất cả các cài đặt bạn phải cấu hình trong trình duyệt Firefox để đạt được sự bảo mật tối ưu. Ngoài các cài đặt này, bạn nên thường xuyên xóa cookie và dữ liệu bộ nhớ cache của trình duyệt, vì chúng chứa thông tin liên quan đến hoạt động duyệt web của bạn. Hơn nữa, việc xóa chúng cũng có thể giúp cải thiện hiệu suất tổng thể của trình duyệt trong một số trường hợp. Hãy chia sẻ trải nghiệm và những mẹo bảo mật Firefox của riêng bạn trong phần bình luận bên dưới nhé!
