Có lẽ đã từ rất lâu rồi bạn không còn nhìn thấy một chiếc màn hình máy tính CRT (Cathode Ray Tube) quen thuộc trên bàn làm việc, thay vào đó là những màn hình phẳng mỏng manh, sắc nét. Thế nhưng, liệu công nghệ một thời này có hoàn toàn “biến mất” khỏi đời sống công nghệ hay vẫn còn giữ được những giá trị nhất định? Với vai trò là một chuyên gia SEO và biên tập viên chủ chốt tại thoibaocongnghe.net, chúng tôi muốn mang đến cho bạn một góc nhìn độc đáo về việc tái khám phá màn hình CRT, thông qua trải nghiệm thực tế khi sử dụng chiếc Samsung SyncMaster 17 inch để làm việc và giải trí trong thời điểm hiện tại. Sau nhiều năm chỉ sử dụng màn hình hiện đại, việc quay trở lại với “công nghệ ống phóng tia điện tử” này đã mang lại không ít điều bất ngờ thú vị.
Màn hình CRT vẫn được hỗ trợ ấn tượng trên Windows và macOS
Một trong những điều ngạc nhiên lớn nhất khi tái sử dụng màn hình CRT là khả năng tương thích của nó với các hệ điều hành hiện đại. Cả Windows 11 và phiên bản macOS mới nhất đều không gặp bất kỳ vấn đề nào trong việc xuất tín hiệu phù hợp cho chiếc màn hình cổ điển này. Mặc dù các máy tính ngày nay không còn cổng VGA analog truyền thống, việc sử dụng bộ chuyển đổi từ USB-C sang VGA đã giúp mọi thứ hoạt động một cách trơn tru ngay từ lần cắm đầu tiên. Điều này cho thấy sự linh hoạt và khả năng tương thích ngược đáng kinh ngạc của hệ điều điều hành, mở ra cơ hội để bạn hồi tưởng lại những năm tháng xưa cũ với chiếc màn hình yêu thích của mình.
Một bộ ba màn hình bao gồm màn hình CRT, máy tính Mac và iPad cùng hiển thị nội dung.
Trải nghiệm thị giác dễ chịu đến bất ngờ
Chiếc màn hình Samsung SyncMaster 17 inch mà chúng tôi trải nghiệm, tình cờ lại là cùng một model mà tác giả đã sử dụng trước khi chuyển sang màn hình LCD đầu tiên. Màn hình này hỗ trợ độ phân giải tối đa 1280 x 1024, một con số khá ổn ngay cả với các hệ thống hiện đại. Tuy nhiên, ở độ phân giải này, màn hình chỉ đạt tần số quét 60Hz. Đối với một số người, trong đó có tác giả, tần số quét thấp này có thể gây ra hiện tượng nhấp nháy dễ nhận thấy trên màn hình CRT. Để có trải nghiệm mượt mà và không nhấp nháy, tác giả đã chuyển xuống độ phân giải 1024×768 với tần số quét 85Hz.
Điều đáng ngạc nhiên là ngay cả ở độ phân giải “thấp” này, văn bản hiển thị vẫn rõ nét, dễ đọc và không hề có cảm giác bị rỗ hay mờ. Thậm chí, một điểm cộng lớn là màn hình CRT mang lại cảm giác dễ chịu hơn nhiều cho đôi mắt. Với ánh sáng dịu nhẹ, màn hình CRT tạo ra một hiệu ứng phát sáng mềm mại mà ngay cả những màn hình LCD hiện đại với chế độ bảo vệ mắt cũng khó có thể tái tạo được. Việc đọc các bài viết Wikipedia hay blog trở nên thoải mái hơn đáng kể trên màn hình CRT, một điều mà ít ai có thể ngờ tới trong thời đại công nghệ màn hình siêu nét hiện nay.
Màu sắc và độ sáng không thể sánh bằng màn hình phẳng hiện đại
Trong quá trình trải nghiệm, chiếc màn hình CRT này được đặt cạnh MacBook Pro M4 Pro và iPad Pro M2, cả hai đều được trang bị màn hình mini-LED siêu việt. Dù việc chơi game trên CRT mang lại độ rõ nét chuyển động (motion clarity) tốt hơn đáng kể so với tấm nền 120Hz của MacBook, thì về màu sắc và độ tương phản, màn hình CRT hoàn toàn không thể so sánh với các màn hình hiện đại này.
Máy tính Apple M4 Pro MacBook Pro trên bàn, màn hình hiển thị ứng dụng in 3D.
Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là màn hình CRT trông tệ. Thực tế, nó vẫn hiển thị hình ảnh rất ấn tượng, nhưng khi đặt cạnh những công nghệ hiển thị tiên tiến nhất như OLED và mini-LED, sự khác biệt về độ sáng và dải màu trở nên rõ ràng. Phải đến gần đây, công nghệ OLED và mini-LED mới bắt đầu sánh kịp những gì màn hình CRT đã có thể làm được từ nhiều thập kỷ trước.
Nội dung SD tỏa sáng rực rỡ trên màn hình CRT
Ngoài công việc, tác giả cũng dành thời gian để xem các video nhạc định dạng 4:3 cũ trên Apple Music. Kết quả thật bất ngờ: những video như “One” của Metallica hay “Safety Dance” của Men Without Hats trông cực kỳ đẹp mắt trên màn hình CRT, thậm chí còn được tác giả đánh giá cao hơn khi xem trên các màn hình phẳng hiện đại, bao gồm cả LG OLED. Điều này cho thấy màn hình CRT vẫn có một sức hút đặc biệt đối với nội dung được quay và sản xuất theo tiêu chuẩn cũ. Với bộ sưu tập các bộ phim truyền hình thập niên 90 đang chờ được xem, việc thưởng thức những tập phim Star Trek cũ trên chiếc màn hình nhỏ gọn này chắc chắn sẽ là một trải nghiệm hoài niệm tuyệt vời.
Cảnh từ video nhạc "One" của Metallica hiển thị trên màn hình CRT.
Độ phân giải đủ dùng một cách đáng ngạc nhiên
Độ phân giải 1024×768 có vẻ hơi hạn chế về chiều ngang, nhưng tác giả nhận thấy nó hoàn toàn đủ dùng cho các trang web, vốn có khả năng tự động điều chỉnh kích thước một cách liền mạch mà người dùng không cần phải bận tâm. Đặc biệt, macOS xử lý độ phân giải này tốt hơn đáng kể so với Windows 11. Trên Windows 11, tác giả thường gặp phải tình trạng một cửa sổ hiển thị ổn khi phóng to tối đa, nhưng lại bị phóng quá lớn khi thu nhỏ.
Tóm lại, chiếc màn hình CRT này hoàn toàn có thể trở thành một màn hình phụ hữu ích cho việc duyệt YouTube hay lướt web hàng ngày, tuy nhiên, nó sẽ không phù hợp để làm màn hình chính cho các tác vụ đòi hỏi không gian hiển thị rộng rãi.
Màn hình CRT sẽ có một vị trí cố định trên bàn làm việc
Ban đầu, tác giả chỉ định cất gọn chiếc màn hình nhỏ này đi và chỉ mang ra khi muốn chơi các tựa game PC cổ điển. Thế nhưng, cuộc thử nghiệm ngắn ngủi khi sử dụng nó như một phần trong quy trình làm việc hàng ngày đã khiến tác giả phải cân nhắc lại. Có lẽ, chiếc màn hình CRT sẽ có một vị trí cố định ở góc bàn làm việc chính, cạnh chiếc màn hình siêu rộng 34 inch hiện đại.
Một màn hình CRT cổ điển với hình nền lưới arcade màu tím theo phong cách retro.
Dù chưa thực sự chắc chắn về vai trò chính của nó, nhưng có lẽ chỉ cần bật danh sách phát video Apple Music khổng lồ và nhấn nút “ngẫu nhiên” cũng đủ để mang lại những khoảnh khắc thư giãn tuyệt vời. Trải nghiệm này không chỉ gợi lại ký ức về một thời đã xa mà còn chứng minh rằng, đôi khi, những công nghệ tưởng chừng đã lỗi thời vẫn có thể mang lại giá trị và niềm vui bất ngờ trong cuộc sống số hiện đại của chúng ta.
Bạn đọc có từng trải nghiệm lại màn hình CRT hay các thiết bị công nghệ cổ điển nào khác chưa? Hãy chia sẻ câu chuyện và cảm nhận của bạn trong phần bình luận bên dưới nhé!
