Khi những người không chơi game nghĩ về trò chơi điện tử, họ thường chỉ coi đó là một hình thức giải trí đơn thuần, một thú vui tiêu khiển hơn là một nguồn kiến thức hay công cụ giáo dục. Mặc dù điều này đúng với một số tựa game, nhưng trên thực tế, nhiều trò chơi điện tử đã dạy tôi một lượng kiến thức đáng ngạc nhiên về cuộc sống và thế giới xung quanh.
Giáo dục chính quy luôn giữ vai trò quan trọng, và tôi cũng là một học sinh chăm chỉ hoàn thành bài tập đúng hạn. Tuy nhiên, một số trò chơi điện tử đã vượt xa giới hạn giải trí—chúng mang đến những bài học cuộc sống giá trị và khơi dậy sự tò mò của tôi về nhiều lĩnh vực như hóa học, lịch sử, và địa lý. Chúng thúc đẩy tôi muốn tìm hiểu thêm, tự mình khám phá bên ngoài khuôn khổ trường học. Dưới đây là danh sách các tựa game đã mang lại cho tôi nhiều kiến thức nhất.
9. RollerCoaster Tycoon: Nghệ Thuật Quản Lý Công Viên Giải Trí
Game RollerCoaster Tycoon kinh điển là một tựa game mô phỏng xây dựng và quản lý, ra mắt vào năm 1999, nơi bạn điều hành một công việc kinh doanh phức tạp: sở hữu công viên giải trí. Bạn phải xử lý tài chính, đặt giá vé, bảo trì và vệ sinh công viên, mở rộng nó, và nhiều hơn nữa—tất cả để giữ cho khách hàng luôn vui vẻ.
Hình ảnh quảng cáo game RollerCoaster Tycoon với công viên giải trí rộng lớn và tàu lượn siêu tốc ấn tượng.
Ngoài các phiên bản RollerCoaster Tycoon sau này, vốn đã mở rộng những hệ thống đó, phiên bản cổ điển này đã khơi gợi sự quan tâm của tôi đến các trò chơi mô phỏng kinh doanh khác, như Zoo Tycoon và Sid Meier’s Railroads!.
Nhưng không chỉ dừng lại ở kinh doanh. Một phần lớn sức hấp dẫn của game nằm ở khả năng xây dựng, cho phép bạn thỏa sức sáng tạo. Bạn có thể thêm nhiều loại hình giải trí và tiện nghi khác nhau trong công viên, như xe điện đụng, vòng quay Ferris, nhà vệ sinh, quầy đồ ăn, và quan trọng nhất là tàu lượn siêu tốc. Game cho phép bạn tự do bay bổng với những thiết kế tàu lượn điên rồ—thêm những vòng lặp đôi, những khúc cua gắt, hoặc tương tác với địa hình để tạo ra đường hầm, vượt qua đồi, các đoạn đường trên mặt nước, và nhiều hơn nữa.
8. Club Penguin: Học Giao Tiếp Và Trách Nhiệm Trong Môi Trường An Toàn
Club Penguin là tựa game trực tuyến biểu tượng của tuổi thơ tôi và là một trong những game trình duyệt đầu tiên tôi từng chơi. Mặc dù là một game nhiều người chơi ngay từ cốt lõi, Club Penguin không gặp phải các vấn đề về môi trường độc hại đáng kể—đây là loại game mà phụ huynh thực sự sẽ giới thiệu cho các phụ huynh khác.
Giao diện trang chủ Club Penguin Legacy, phiên bản kế thừa của tựa game trực tuyến Club Penguin nổi tiếng.
Thay vì một hệ thống trò chuyện mở đầy những người chơi tiêu cực, Club Penguin sử dụng một hệ thống chat an toàn với các tin nhắn được viết sẵn và các dấu hiệu phi ngôn ngữ. Khi còn nhỏ, tôi đã học cách giao tiếp hiệu quả với người lạ và bạn bè, dù có giới hạn trong tương tác bằng lời nói. Hệ thống này không làm mất đi niềm vui của việc nhập vai, sự kiện hay giao lưu; thay vào đó, nó dạy tôi tôn trọng các quy tắc và vui chơi trong khuôn khổ.
Khía cạnh xã hội không phải là điều duy nhất tôi học được. Club Penguin cũng có một hệ thống kinh tế cơ bản trong game, vì vậy nếu tôi muốn một món đồ thú vị, tôi phải kiên nhẫn và dần dần kiếm tiền xu cho đến khi đủ khả năng mua nó. Đồng thời, tôi phải chăm sóc nhà tuyết (igloo) và thú cưng puffle của mình, đó là một sự cân bằng tinh tế giữa chi tiêu và trách nhiệm.
Thật không may, bạn không thể chơi Club Penguin nữa, ít nhất là ở trạng thái nguyên bản của nó. Kể từ khi đóng cửa, nhiều bản sao đã xuất hiện để bảo tồn di sản phong phú của game, chẳng hạn như Club Penguin Legacy.
7. The Sims: Quản Lý Nguồn Lực Gia Đình Và Xây Dựng Cuộc Sống Lý Tưởng
Bạn có lẽ đã chơi hoặc ít nhất là nghe nói về The Sims, nếu không, đó là một trò chơi mô phỏng cuộc sống. Nó chứa đựng rất nhiều bài học cuộc sống giá trị. Điều thú vị là tôi đã chơi tất cả các phiên bản chính của The Sims ở các giai đoạn khác nhau trong đời, và mỗi phiên bản đều mang lại một bài học độc đáo. Hiện tại, hãy tập trung vào The Sims 2 vì đây là phiên bản tôi chơi nhiều nhất.
Giao diện gameplay The Sims 2 với gia đình Sims đang sinh hoạt trong ngôi nhà được thiết kế đẹp mắt, thể hiện khả năng quản lý cuộc sống ảo.
Một trong những bài học quý giá nhất mà The Sims 2 dạy tôi là quản lý tài nguyên, rất giống với RollerCoaster Tycoon, nhưng trong bối cảnh một hộ gia đình. Tôi phải giữ cho gia đình Sims của mình hạnh phúc bằng cách cân bằng giữa nhu cầu ăn uống, ngủ nghỉ, vệ sinh, sự nghiệp và đời sống xã hội của họ, một nhiệm vụ khó khăn nhưng đầy bổ ích.
Tôi thường tự tạo Sims của riêng mình, nhưng tôi cũng rất thích chơi các gia đình có sẵn vì họ đi kèm với những câu chuyện thú vị và một tiền đề để tôi xây dựng lối chơi. Họ là những ông trùm kinh doanh giàu có? Tôi sẽ cố gắng hết sức để vắt kiệt từng đồng simoleon của họ. Họ là những Sims thuộc tầng lớp lao động đang gặp khó khăn? Tôi sẽ thay đổi cuộc đời họ với một câu chuyện từ nghèo khó đến giàu sang.
Một khía cạnh quan trọng khác của các trò chơi The Sims là xây dựng và duy trì một ngôi nhà chức năng, đẹp đẽ. Tôi đã có vô số niềm vui khi thử nghiệm những thiết kế nhà độc đáo để gây ấn tượng với khách của mình.
6. Assassin’s Creed: Khám Phá Lịch Sử Qua Những Cuộc Phiêu Lưu Ngoạn Mục
Assassin’s Creed là một thương hiệu game lâu đời nổi tiếng với những mô tả chi tiết và tương đối chính xác về các sự kiện lịch sử lớn trên nhiều nền văn hóa và địa điểm đa dạng. Dù là Ai Cập Ptolemaic trong Assassin’s Creed Origins, Cách mạng Mỹ trong Assassin’s Creed III, hay Thời kỳ Phục hưng Ý trong Assassin’s Creed II, series này mang đến một cuộc khám phá quá khứ vô cùng phong phú.
Hình ảnh nhân vật Ezio Auditore trong Assassin's Creed Revelations, thể hiện bối cảnh Constantinople lịch sử và kiến trúc độc đáo.
Mặc dù các trò chơi không hoàn toàn chính xác tuyệt đối, chúng vẫn làm rất tốt việc tái hiện lịch sử một cách sống động, điều này đã truyền cảm hứng cho tôi đọc và tìm hiểu thêm về các sự kiện và địa điểm được miêu tả trong game.
Các trò chơi dẫn đến và bao gồm Assassin’s Creed IV Black Flag là một phần lớn tuổi thơ của tôi, nhưng nếu phải chọn một tựa game nổi bật, đó sẽ là Assassin’s Creed Revelations. Trò chơi này có một bản dựng lại chi tiết và thực tế về Constantinople (Istanbul hiện đại), một thành phố tôi đã ghé thăm nhiều lần, và tôi có thể xác nhận rằng không khí và kiến trúc của Revelations rất chân thực.
Tổng hợp các cảnh quan từ Assassin's Creed Revelations, minh họa chi tiết thành phố Constantinople và vùng Cappadocia.
Tôi đặc biệt ấn tượng với khả năng vượt qua eo biển Bosphorus—một điều mà cuối cùng tôi đã trải nghiệm trong đời thực, tròn một thập kỷ sau khi chơi game. Như thể Constantinople chưa đủ rộng lớn, Revelations còn bao gồm một thành phố ngầm hư cấu ở vùng Cappadocia lịch sử của Thổ Nhĩ Kỳ, điều này đã khơi gợi sự quan tâm của tôi đến việc tìm hiểu về các thành phố ngầm có thật trên khắp đất nước này.
5. Rise of Nations: Từ Nông Nghiệp Đến Kỷ Nguyên Thông Tin – Bài Học Về Sự Phát Triển Của Các Nền Văn Minh
Rise of Nations không phải là game chiến lược thời gian thực (RTS) chính xác nhất về mặt lịch sử, nhưng nó là một trong những game vui nhất và độc đáo nhất. Game có tám thời đại mà nền văn minh bạn chọn sẽ trải qua, từ Thời đại Cổ đại cho đến Thời đại Thông tin.
Giao diện chiến trường trong Rise of Nations, minh họa sự tiến hóa của quân đội qua các thời kỳ lịch sử.
Trò chơi đã cung cấp một cái nhìn tổng quan tuyệt vời về cách các nền văn minh phát triển từ nền nông nghiệp sơ khai cho đến xe tăng và máy bay phản lực. Tôi bị cuốn hút bởi cảm giác tiến bộ này hơn là các cuộc chiến thực tế, vì vậy tôi luôn cố gắng “speedrun” để đạt đến Thời đại Thông tin càng nhanh càng tốt.
Game cũng có nhiều kỳ quan mà bạn có thể xây dựng để mở khóa các phần thưởng khác nhau. Các kỳ quan như Tháp Eiffel, Tượng Thần Mặt Trời (Colossus), Taj Mahal và Cung điện Versailles đã khơi dậy sự tò mò của tôi và khiến tôi muốn tìm hiểu thêm về ý nghĩa lịch sử của chúng cũng như tác động mà chúng đã mang lại cho các quốc gia mà chúng đại diện.
Nói một cách tổng quát hơn, tất cả các trò chơi chiến lược đều rất tuyệt vời trong việc dạy bạn cách đưa ra những quyết định sáng suốt. Chơi những trò chơi này giúp bạn phát triển các kỹ năng sống quan trọng, chẳng hạn như đa nhiệm, quản lý tài nguyên, lập kế hoạch chiến lược và ra quyết định chiến thuật.
Tôi muốn dành lời cảm ơn đặc biệt đến các trò chơi chiến lược tuyệt vời khác từ thời thơ ấu của mình, đó là Warcraft III, Age of Empires, Crusader Kings và Europa Universalis III, một trò chơi mà có lẽ tôi còn quá nhỏ để hiểu hết.
4. Need for Speed: Underground 2: Đam Mê Xe Cộ Và Giá Trị Của Hiệu Suất
Các trò chơi đua xe có thể dạy bạn rất nhiều về ô tô và đua xe. Nếu tôi chỉ phải chọn một trò chơi, đó sẽ là Need for Speed: Underground 2. Với sự đa dạng về các loại xe, chế độ đua, bộ phận hiệu suất, khả năng tinh chỉnh nâng cao và tùy chỉnh ngoại hình, nó đã làm sâu sắc thêm hiểu biết của tôi về ô tô và khiến tôi yêu thích văn hóa xe độ.
Ảnh bìa game Need for Speed: Underground 2, biểu tượng của văn hóa độ xe đường phố và đua xe.
Một trong những tính năng thú vị nhất là được một tạp chí gọi điện để chụp ảnh, điều này có thể giúp bạn kiếm được rất nhiều tiền hoặc mở khóa các bộ phận đặc biệt. Điều này đã cho tôi cái nhìn sâu sắc về cách những người độ xe có thể kiếm tiền từ niềm đam mê của họ trong đời thực.
Ngoài ra, Underground 2 là một trò chơi đầy thử thách. Bạn phải thường xuyên nâng cấp hoặc thay đổi xe để tiến bộ. Tôi nhớ có một lần chơi, tôi chỉ tập trung vào ngoại hình, nhưng rồi lại gặp khó khăn khi chiếc xe đã độ cảnh (riced-out) của tôi quá chậm để thắng các cuộc đua, vì vậy tôi phải bắt đầu lại từ đầu. Trải nghiệm này đã khiến tôi đánh giá cao những nâng cấp hiệu suất hơn là thẩm mỹ, một tư duy mà giờ đây tôi áp dụng với những chiếc xe ngoài đời thực.
3. Spore: Hành Trình Tiến Hóa Vĩ Đại Và Sự Đa Dạng Sinh Học
Spore là một trò chơi về sự tiến hóa, vì vậy không có gì ngạc nhiên khi giá trị giáo dục của nó cực kỳ cao. Bạn bắt đầu là một tế bào đơn lẻ, tiến hóa thành một sinh vật, hình thành một bộ lạc, xây dựng một nền văn minh và cuối cùng khám phá không gian. Trò chơi minh họa sự tiến hóa theo một cách thú vị và hấp dẫn. Nó cũng cho thấy mối quan hệ giữa kẻ săn mồi và con mồi, sự hợp tác giữa các loài, việc tìm kiếm thức ăn và nhiều yếu tố khác ảnh hưởng đến sự sống còn của một loài.
Hình ảnh một sinh vật độc đáo được tạo ra trong Spore, minh họa khả năng tùy chỉnh loài và quá trình tiến hóa sinh học.
Một trong những khía cạnh thú vị nhất của Spore là bạn tự tạo ra loài của riêng mình. Bạn có thể hoàn toàn tùy chỉnh ngoại hình của chúng, bao gồm loại và số lượng chi cũng như các cơ quan khác, những yếu tố này có các chỉ số khác nhau ảnh hưởng đến lối chơi. Ví dụ, bạn có thể chọn từ nhiều loại miệng ăn thực vật, ăn thịt hoặc ăn tạp, mỗi loại có khả năng cắn độc đáo.
Bộ sưu tập hình ảnh từ game Spore, cho thấy các giai đoạn phát triển từ tế bào đơn đến sinh vật phức tạp.
2. World of Warcraft: Rèn Luyện Tư Duy Kiên Trì, Hợp Tác Và Chiến Lược
World of Warcraft là một tựa game MMORPG (trò chơi nhập vai trực tuyến nhiều người chơi) thường bị trêu chọc vì biến trẻ em thành những “thây ma” vô tri ngồi trước máy tính 12 tiếng mỗi ngày. Mặc dù đã có thời điểm mô tả đó phù hợp với tôi, đây vẫn là một trong những trò chơi mà tôi học được nhiều nhất.
Hình ảnh quảng cáo game World of Warcraft, thể hiện thế giới giả tưởng rộng lớn và các trận chiến hoành tráng.
Dù bạn là người chơi PvP (Người chơi đấu với Người chơi) hay PvE (Người chơi đấu với Môi trường), bạn đều phải “cày cuốc” rất nhiều để có được trang bị tốt nhất và giành lợi thế so với những người chơi khác. Dù tốt hay xấu, trò chơi đã thấm nhuần vào tôi một tư duy “cày cuốc”—nếu tôi khao khát điều gì đó mãnh liệt, tôi phải làm việc chăm chỉ để đạt được nó.
Một trách nhiệm khác là các đấu trường PvP, nơi tôi phải phối hợp với đối tác để cùng online một lúc. Quan trọng hơn, chúng tôi phải đưa ra chiến lược tốt nhất ngay tại chỗ để đánh bại đội đối thủ và leo lên thứ hạng.
Điều này đặc biệt đúng trong các cuộc đột kích (raids), nơi 10, 25 hoặc thậm chí 40 người chơi đều phải online đồng thời và cùng nhau vượt qua một hầm ngục dài đầy những trận chiến trùm đầy thử thách. Các cuộc đột kích thường có một người lãnh đạo điều phối mọi thứ, và các nhóm chủ yếu được hình thành trong các bang hội (guilds), cộng đồng gồm hàng trăm người chơi. Các cuộc đột kích đôi khi có thể kéo dài nhiều ngày, nghĩa là tất cả những người chơi đó phải online cùng lúc để tiếp tục tiến bộ.
1. Minecraft: Sáng Tạo Không Giới Hạn, Khoa Học Thực Tiễn Và Kỹ Năng Sinh Tồn
Minecraft là một trong những trò chơi hay nhất mọi thời đại, và nó cũng là một trong những trò chơi mang tính giáo dục cao nhất. Trò chơi khối vuông tuyệt vời này là một sự mô phỏng nghệ thuật của thế giới chúng ta, cho phép người chơi thỏa sức sáng tạo. Bạn có thể chơi một mình hoặc với bạn bè, xây dựng gần như mọi thứ, tạo ra các cơ chế phức tạp bằng cách sử dụng Redstone, kết hợp vật liệu để chế tạo các vật phẩm khác như công cụ và khối, và nhiều hơn nữa.
Giao diện thế giới khối vuông đặc trưng của Minecraft, thể hiện sự đa dạng sinh học và khả năng sáng tạo không giới hạn.
Khai thác (Mining) cũng là tên của trò chơi, và chắc chắn đó là một phần lớn của nó. Bạn khám phá các hang động, khai thác tài nguyên như quặng sắt và vàng, sau đó nung chảy chúng để biến thành thỏi. Khi còn nhỏ, tôi cũng chơi một phiên bản Minecraft được mod rất nhiều có tên là “Feed the Beast”, nó đã mở rộng các yếu tố này bằng cách giới thiệu một loạt tính năng mới, bao gồm các kim loại và hợp kim mới như đồng thiếc (bronze), mà tôi sẽ tạo ra từ đồng (copper) và thiếc (tin). Đó là một cách tuyệt vời để bổ sung kiến thức hóa học lý thuyết tôi đã học ở trường.
Sinh tồn là một cơ chế gameplay quan trọng khác. Nó buộc bạn phải thu thập hoặc trồng trọt cây trồng của riêng mình, săn bắn hoặc thuần hóa và nhân giống động vật, và thậm chí phải ngủ vào ban đêm để sống sót qua lũ zombie.
Tổng hợp các cảnh quay trong Minecraft, từ khai thác tài nguyên đến xây dựng công trình và sinh tồn.
Trong khi các trò chơi chủ yếu được thiết kế để là nguồn giải trí vui vẻ cho cả trẻ em và người lớn, chúng cũng có thể cung cấp kiến thức giá trị trong thế giới thực. Nếu bạn là một phụ huynh, hãy cân nhắc kỹ lưỡng về các trò chơi mà con bạn chơi và đặt ra giới hạn thời gian hợp lý. Bạn có thể sẽ ngạc nhiên về mức độ chúng có thể học được từ game—tôi biết mình đã học được rất nhiều.
