Thương hiệu console Xbox của Microsoft, dù là người chơi trẻ tuổi nhất trên thị trường máy chơi game, đã nhanh chóng tích lũy một bề dày lịch sử đáng kinh ngạc. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng Thời Báo Công Nghệ nhìn lại hành trình của Xbox qua từng thế hệ, xếp hạng chúng một cách khoa học và chuyên sâu, dựa trên những dấu mốc quan trọng, chiến lược sản phẩm và tác động của chúng đến cộng đồng game thủ. Đây không chỉ là một danh sách đơn thuần mà còn là cái nhìn tổng thể về cách Xbox đã định hình và đôi khi gặp khó khăn trên thị trường console đầy cạnh tranh.
5. Xbox “Mọi Thứ Đều Là Xbox”: Khi Console Chỉ Là Một Phần Của Hệ Sinh Thái
Một banner quảng cáo Xbox hiện tại, với hình ảnh logo Xbox và câu nói "Mọi Thứ Đều Là Xbox" thể hiện chiến lược dịch vụ.
Liệu giai đoạn hiện tại có được coi là một “thế hệ” Xbox mới? Dường như Microsoft đang nhìn nhận điều này. Đối mặt với doanh số bán phần cứng console ngày càng sụt giảm, nơi đối thủ cạnh tranh có thể vượt trội tới 5 lần, thương hiệu Xbox đã thực hiện một cuộc dịch chuyển mạnh mẽ. Thay vì tập trung vào console như một thiết bị trung tâm, Microsoft đang định vị Xbox như một dịch vụ, một hệ sinh thái giải trí mà bạn có thể truy cập trên bất kỳ thiết bị nào đang sở hữu.
Chiến lược này thể hiện rõ qua việc đẩy mạnh Xbox Game Pass, Xbox Cloud Gaming và đưa các tựa game độc quyền lên nhiều nền tảng hơn, bao gồm cả PlayStation và Nintendo Switch. Mặc dù đây là một hướng đi chiến lược dài hạn nhằm mở rộng đối tượng người dùng và giảm phụ thuộc vào doanh số phần cứng, nhưng xét riêng về vai trò của console truyền thống, giai đoạn này hiện tại vẫn đang ở vị trí thấp nhất trong bảng xếp hạng. Sự mờ nhạt của phần cứng console và việc chuyển trọng tâm sang dịch vụ có thể khiến những game thủ truyền thống cảm thấy thiếu đi sự đột phá về trải nghiệm phần cứng độc quyền.
4. Xbox One: Sai Lầm Nối Tiếp Sai Lầm
Một máy console Xbox One màu trắng, biểu tượng của một thế hệ đầy biến động.
Khó có thể tìm thấy một “cú ngã” nào lớn hơn trong lịch sử gaming console so với Xbox One. Ngay từ khi ra mắt, Xbox One không chỉ yếu hơn đáng kể so với PlayStation 4 (đối thủ chính của nó) về mặt hiệu năng, mà còn bị vây quanh bởi hàng loạt quyết định và tính năng không được lòng người hâm mộ.
Những quyết định gây tranh cãi bao gồm yêu cầu luôn kết nối internet, hạn chế nghiêm ngặt khả năng chia sẻ, mua bán lại game (do game bị gán với console cụ thể). Thêm vào đó, cảm biến Kinect được xem là phụ kiện bắt buộc không thể thiếu, làm tăng đáng kể chi phí của console. Microsoft cũng cố gắng định vị Xbox One như một trung tâm giải trí đa phương tiện hơn là một máy chơi game thuần túy, điều này không phù hợp với kỳ vọng của nhiều game thủ.
Tất cả những yếu tố này đã tạo cơ hội vàng cho Sony, khiến họ dễ dàng vượt lên. Đoạn video hướng dẫn “cách chia sẻ game” đầy ngẫu hứng của PlayStation đã lan truyền mạnh mẽ, thu hút hàng chục triệu lượt xem và tiếp tục mang lại giá trị PR to lớn cho Sony cho đến tận bây giờ. Mặc dù sau đó Microsoft đã phải rút lại hầu hết các quyết định không phổ biến này, và phiên bản nâng cấp giữa thế hệ, Xbox One X, là một console mạnh mẽ và tiên tiến nhất trong thế hệ của nó, nhưng thiệt hại đã quá lớn. Thế hệ Xbox One vẫn được coi là một vết đen trong lịch sử của thương hiệu Xbox.
3. Xbox Series S/X: Bài Toán Khó Của Sức Mạnh
Hai máy console Xbox Series X và Xbox Series S đặt cạnh nhau, thể hiện chiến lược phần cứng kép của Microsoft.
Thế hệ phần cứng Xbox hiện tại là một “hộp hỗn hợp” thực sự. Microsoft đã quyết định phân chia phần cứng của mình thành hai mẫu: Xbox Series S, một console giá cả phải chăng tập trung vào độ phân giải HD, và Xbox Series X, console cao cấp hướng tới trải nghiệm 4K.
Ban đầu, đây được xem là một bước đi thiên tài, đặc biệt trong bối cảnh thế giới đối mặt với khó khăn tài chính và tình trạng thiếu hụt console cao cấp kéo dài nhiều năm. Cá nhân tôi cũng đã sở hữu một chiếc Series S (vì muốn vợ có thể tiếp cận các tựa game Bethesda tương lai) và chúng tôi đã có khoảng thời gian khá vui vẻ với cỗ máy nhỏ bé này.
Tuy nhiên, khi thế hệ này dần trôi qua và các tựa game độc quyền thế hệ mới bắt đầu ra mắt, Series S nhỏ bé đã bộc lộ những hạn chế. Dù từng là người ủng hộ mạnh mẽ, tôi cũng phải bắt đầu khuyên mọi người nên cân nhắc lại về việc mua Series S. Việc phải phát triển game cho cả hai phiên bản Xbox cũng trở thành một thách thức đối với nhiều nhà phát triển, dẫn đến sự chậm trễ của các tựa game lớn như Baldur’s Gate 3 vì phiên bản Series S không thể đạt được đầy đủ tính năng. Đây là một điểm yếu lớn đối với một tựa game giành giải thưởng Game of the Year danh giá.
Máy console Series S đặt trên bàn cùng hai tay cầm và một lọ hoa, thể hiện kích thước nhỏ gọn của thiết bị.
Vậy còn Series X với sức mạnh phần cứng “đầu bảng” vào thời điểm ra mắt thì sao? Mặc dù có phần cứng mạnh mẽ hơn PlayStation 5 trên giấy tờ, các phiên bản game dành cho Series X lại liên tục không chạy khác biệt, thậm chí còn kém hơn một chút so với phiên bản PS5 khi mới ra mắt. Các tựa game trên Series X đôi khi cũng gặp phải các vấn đề nhỏ về chất lượng trải nghiệm, như giật lag không rõ nguyên nhân, giảm khung hình hoặc tính năng trong game không hoạt động đúng cách. Dù hầu hết các vấn đề này đều được khắc phục bằng các bản vá sau đó, nhưng “ấn tượng đầu tiên” lại vô cùng quan trọng.
Chiến lược marketing dựa trên sức mạnh phần cứng không được thể hiện rõ ràng trong hiệu suất thực tế đã gây tổn hại nghiêm trọng đến hình ảnh của Series X. Như đã đề cập trước đó, doanh số của các console này đang bị đối thủ cạnh tranh đánh bại còn nặng nề hơn cả Xbox One. Thật đáng tiếc, vì nếu xét riêng lẻ, đây thực sự là những cỗ máy tốt với nhiều tính năng tuyệt vời, dù vẫn còn thiếu đi sự trau chuốt cần thiết.
2. Xbox Đời Đầu (Original Xbox): Cuộc Cách Mạng Gaming Thực Sự
Một máy console Microsoft Xbox đời đầu, biểu tượng của sự ra mắt đầy ấn tượng vào thị trường console.
Người đã bán cho tôi chiếc PlayStation 2 đầu tiên đã quyết định đổi console huyền thoại của Sony để lấy một chiếc Xbox đời đầu. Lúc đó, tôi chưa từng nghe nói về “Xbox” và không biết cỗ máy này là gì, nhưng tôi không thể ngờ rằng thiết bị tuyệt vời này sau này sẽ mang đến một số tựa game yêu thích nhất của tôi, và là bản xem trước cho những gì gaming console sẽ trở thành.
Là một dự án “liều lĩnh” từ một vài “kẻ nổi loạn” bên trong Microsoft, được lắp ráp từ các linh kiện PC “giá rẻ”, chiếc Xbox đời đầu đã ở một đẳng cấp khác so với các đối thủ cùng thời về mặt kỹ thuật. Ổ cứng không phải là tùy chọn (như trên PS2), vì vậy mọi trò chơi đều có thể tận dụng lợi thế của nó. Nó mang đến khả năng tăng tốc đồ họa 3D tương đương PC phổ thông, nhưng so với phần còn lại của thế hệ console đó, nó mạnh mẽ như một siêu máy tính.
Những thế giới mở rộng lớn trong các game như Morrowind? Không thành vấn đề. Các game RPG phức tạp như Fable với tất cả các hệ thống của nó? Halo, Knights of the Old Republic, Psychonauts, Jade Empire, Riddick? Cỗ máy này thậm chí còn chạy được một phiên bản DOOM 3 tương đối tốt, một tựa game mà tôi đã phải mua một card đồ họa đắt hơn cả một chiếc Xbox để chơi trên PC! Dù tôi chỉ có cơ hội chơi những game này sau này trên PC, vì tôi chỉ biết một người sở hữu Xbox, nhưng không thể phủ nhận rằng đây là một màn ra mắt thị trường console vô cùng ấn tượng.
1. Xbox 360: Thất Bại Lớn, Thành Công Vĩ Đại Hơn
Máy console Xbox 360 màu trắng cùng một tay cầm, biểu tượng của thời kỳ vàng son của Xbox.
Tôi tin rằng khá nhiều người sẽ ngạc nhiên khi Xbox 360 đứng đầu danh sách này, nhưng thành thật mà nói, đây chính là thời kỳ vàng son của Xbox, dù nó chỉ là thế hệ thứ hai của thương hiệu.
Điều hối tiếc lớn nhất của tôi là đã mua một chiếc PlayStation 3 thay vì một chiếc Xbox 360. Anh trai tôi mua Xbox, bạn bè tôi cũng mua Xbox, nhưng tôi lại muốn có một đầu phát Blu-ray. Ai cũng biết rằng Microsoft đã phải thu hồi một số lượng lớn console Xbox 360 do lỗi phần cứng nghiêm trọng ngay từ đầu thế hệ (được biết đến với tên gọi “Red Ring of Death” – RROD), và điều đó chắc chắn không tốt. Nhưng nếu bạn may mắn sở hữu một chiếc Xbox 360 không gặp phải RROD, thì đó thực sự là một console tuyệt vời.
Các tựa game chạy trên Xbox 360, dù không phải là “hoàn hảo” nhưng rõ ràng là tốt hơn đáng kể so với trên PS3 của tôi. Và giống như Xbox đời đầu, nó có một số tựa game độc quyền “bom tấn” mà tôi chỉ có cơ hội chơi sau này trên PC, hoặc nhiều năm sau đó nhờ tính năng tương thích ngược tuyệt vời trên các console Xbox One và Xbox Series.
Tôi đang nói đến những cái tên như Mass Effect, Blue Dragon, Lost Odyssey, và tất nhiên, Forza. Mặc dù PlayStation 3 đã bắt kịp và vượt qua 360 về doanh số bán hàng trên toàn cầu vào cuối thế hệ, nhưng Xbox 360 vẫn là đỉnh cao trong câu chuyện về Xbox cho đến nay. Chính điều này càng làm cho việc Xbox One sau đó lại diễn ra theo một kịch bản đáng tiếc trở nên bi thảm hơn.
Kết Luận
Hành trình của Xbox là một câu chuyện đầy biến động, từ những bước đi táo bạo, đột phá công nghệ đến những vấp ngã đau đớn và những chiến lược thay đổi. Mỗi thế hệ đều để lại dấu ấn riêng, định hình cách chúng ta trải nghiệm game và cách Microsoft tương tác với cộng đồng game thủ. Dù Xbox đang tiếp tục định hình lại mình thành một hệ sinh thái dịch vụ rộng lớn hơn, không thể phủ nhận rằng Xbox 360 vẫn là biểu tượng của một thời kỳ huy hoàng, nơi mà sự cân bằng giữa hiệu năng, thư viện game và trải nghiệm người dùng đạt đến đỉnh cao. Thời Báo Công Nghệ mong rằng những phân tích trên đã mang lại cái nhìn sâu sắc về lịch sử thương hiệu console Xbox.
Bạn nghĩ thế nào về bảng xếp hạng này? Thế hệ Xbox nào để lại ấn tượng mạnh mẽ nhất trong lòng bạn? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn trong phần bình luận dưới đây!
Các Bài Viết Liên Quan
- Tại Sao Bạn Nên Giữ Lại Các Máy Console Cũ
- 10 Tựa Game Xbox One Đáng Chơi Lại Trên Xbox Series X|S
- Tại Sao Tôi Không Thể Khuyên Dùng Xbox Series S Nữa
- Xếp Hạng Các Thế Hệ PlayStation: Từ Tệ Nhất Đến Tốt Nhất
